Nadciąga odwrócony kredyt, czyli jak nie stracić mieszkania

Zgodnie z nim bank będzie wypłacać klientowi świadczenie pieniężne zabezpieczone hipoteką ustanowioną np. na domu czy mieszkaniu.

Jak zapewniał w rozmowie z PAP minister finansów Mateusz Szczurek, odwrócony kredyt hipoteczny będzie bezpiecznym produktem dla seniorów. Przyznał, że prace nad projektem w tej sprawie trwały długo, gdyż trzeba było pogodzić sprzeczne interesy - banków i osób starszych.

Według projektu, bank będzie wypłacać klientowi przez określony czas lub jednorazowo świadczenie pieniężne, zabezpieczone hipoteką ustanowioną na domu, mieszkaniu albo prawie do nieruchomości.

Odwrócony kredyt hipoteczny ma być oferowany osobom starszym. Regulacja nie narzuca jednak limitu wieku. Spadkobiercy będą mogli spłacić kredyt i zachować prawa do nieruchomości. Jeżeli się na to nie zdecydują, będą mieli obowiązek przeniesienia prawa do nieruchomości na kredytodawcę. Spadkobiercom będzie przekazywana kwota stanowiąca różnicę pomiędzy wartością roszczenia banku a wartością nieruchomości. Chodzi o przypadki, gdy ta różnica będzie dodatnia.

Roszczenie o zwrot odwróconego kredytu - wraz z odsetkami i innymi kosztami - będzie wymagalne po 12 miesiącach od dnia śmierci kredytobiorcy. Dzięki temu spadkobiercy będą mogli nie tylko dopełnić formalności spadkowych, ale także będą mieli możliwość spłaty kredytu i zachowania prawa do lokalu. Kredyt można będzie spłacić wcześniej i nie ponosić kosztów naliczanych odsetek.

Umowy odwróconego kredytu hipotecznego mają być zawierane przez banki, oddziały banków zagranicznych oraz instytucje kredytowe prowadzące działalność transgraniczną. Instytucje te podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego lub organom nadzorczym w macierzystych państwach członkowskich UE.

Projekt zakłada, że odwrócony kredyt hipoteczny ma być udzielany w walucie, w której beneficjent otrzymuje większość dochodów. Takie rozwiązanie ma pozwolić na uniknięcie ryzyka walutowego.

By zabezpieczyć interesy klienta, bank będzie musiał przekazać mu formularz informacyjny o ofercie co najmniej siedem dni przed zawarciem umowy. Ma to być dodatkowe zabezpieczenie dla seniora, żeby mógł się zastanowić, czy umowa mu odpowiada.

Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego ma być rynkowa wartość nieruchomości. Przed zawarciem umowy rzeczoznawca majątkowy oceni nieruchomość. Projekt nie przesądza o tym, która ze stron ma płacić za wycenę.

Kredytobiorca będzie do chwili swojej śmierci właścicielem, wieczystym użytkownikiem nieruchomości lub posiadaczem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

- - - - -

- Rządowy projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym zawiera wiele dobrych rozwiązań - uważa posłanka SLD Anna Bańkowska. Jak oceniła, aktywność Sojuszu w tej sprawie zdopingowała rząd do działań. Wytknęła jednak ciągły brak regulacji ws. renty dożywotniej.

- Martwi mnie to, bo rząd równocześnie miał wprowadzić szereg rozwiązań dotyczących renty dożywotniej, nad którymi jest za mały nadzór w tym momencie, niedostateczna jest też piecza nad osobami, które zechcą skorzystać z tego rozwiązania - oceniła Bańkowska.

Posłanka Sojuszu wyraziła obawę, że firmy, które oferują rentę dożywotnią, "będą bardzo ekspansywne na rynku i wiele ludzi będzie myślało, że warto z nimi te umowy podpisywać", myląc rentę dożywotnią z odwróconym kredytem hipotecznym.

Sojusz zwraca uwagę, że wobec dotychczasowego braku regulacji obecnie funkcjonuje w Polsce tzw. umowa dożywocia oparta na kodeksie cywilnym, inaczej renta dożywotnia.

Polega ona na przeniesieniu prawa do nieruchomości na instytucję finansową w zamian za wypłacanie przez nią dożywotniej renty poprzedniemu właścicielowi nieruchomości oraz zapewnieniu prawa dożywotniego zamieszkania w niej. Podpisujący umowę o rentę dożywotnią, traci prawo własności do lokalu, budynku, czy do użytkowania wieczystego. Nad projektem dot. renty dożywotniej pracuje resort gospodarki.

Generalnie jednak Bańkowska oceniła pozytywnie rządowy projekt.

- Jest to dla mnie i moich kolegów z klubu powód do satysfakcji, że podnosząc ten problem ustawicznie - poprzez wiele interpelacji, zapytań, wystąpień w Sejmie, oraz składając własny projekt, zainicjowaliśmy ustawodawstwo rządowe w tym zakresie, co jest niezmiernie ważne - podkreśliła. Sojusz swój projekt złożył w Sejmie w kwietniu zeszłego roku.

Według posłanki SLD, w propozycji rządowej "bardzo dobrze są rozwiązane sprawy" dotyczące tzw. dziedziczenia, czyli możliwość spłaty kwoty kredytu przez spadkobierców. Jeżeli nie będą oni w stanie sobie z tym poradzić, dostaną wypłatę różnicy pomiędzy wartością roszczenia banku, a wartością nieruchomości, gdy ta różnica jest dodatnia.

"Kolejna sprawa, która mi się podoba to to, że będzie możliwość zapoznania się przez dłuższy czas z propozycjami dotyczącymi tego odwróconego kredytu hipotecznego, i że będzie to jeden formularz, którego wszystkie banki będą używać, to jest bardzo ważna sprawa" - zaznaczyła. Według projektu bank co najmniej na 7 dni przed zawarciem umowy będzie zobowiązany przekazać klientowi standardowy formularz informacyjny, szczegółowo opisujący oferowany kredyt.

Bańkowska zwróciła też uwagę, że projekt przewiduje "solidny nadzór Komisji Nadzoru Finansowego z szeregiem uprawnień, czyli gwarancją, że ci ludzie nie będą nabici w przysłowiową butelkę".

Zgodnie z projektem umowy kredytowe mają być zawierane przez banki, oddziały banków zagranicznych oraz instytucje kredytowe prowadzące działalność transgraniczną, czyli instytucje podlegające nadzorowi KNF lub organom nadzorczym w macierzystych krajach UE.

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze