Zrzeczenie się dziedziczenia. Co to takiego?
Zrzeczenie się dziedziczenia to umowa, którą zawiera się jeszcze za życia spadkodawcy. Wraz z rozpoczęciem jej obowiązywania (po śmierci spadkodawcy), spadkobierca traci nie tylko prawo do spadku, ale również prawo do zachowku, choć jak wynika z art. 1048 Kodeksu cywilnego, owo zrzeczenie się może zostać ograniczone do zrzeczenia się jedynie prawa do zachowku – w całości bądź w części.
Należy zaznaczyć, że umowa zrzeczenia się dziedziczenia dotyczy prawa do dziedziczenia ustawowego i nie ma wpływu na dziedziczenie testamentowe. Jeżeli spadkodawca wskazał daną osobę w testamencie, to wówczas konieczne może okazać się odrzucenie spadku.
Ponadto zgodnie z treścią wcześniej wspomnianego art. 1048 Kodeksu cywilnego: "Zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby uważa się w razie wątpliwości za zrzeczenie się pod warunkiem, że ta osoba będzie dziedziczyć". Zrzeczenie się dotyczy również zstępnych zrzekającego się, chyba że umowa stanowi inaczej.
Czym jest odrzucenie spadku? To nie to samo co zrzeczenie się dziedziczenia
Odrzucenie spadku jest możliwe w przeciągu 6 miesięcy od momentu, w którym spadkobiorca dowiedział się o powołaniu do spadku. Jak wynika z art. 1015 Kodeksu cywilnego, niezłożenie przez spadkobiercę oświadczenia o odrzuceniu spadku w wymaganym terminie skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (wówczas odpowiada on za ewentualne długi spadkodawcy jedynie do wysokości odziedziczonego majątku). Odrzucenie spadku oznacza, że spadkobierca zostaje wyłączony z dziedziczenia w taki sam sposób, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Odrzucenie spadku to nie to samo co zrzeczenie się dziedziczenia. Pierwsza instytucja prawna następuje po rozpoczęciu postępowania spadkowego, a zatem po śmierci spadkodawcy. Natomiast umowę o zrzeczenie się dziedziczenia można zawrzeć jeszcze za życie spadkodawcy.
Jeżeli nie postanowiono inaczej, to w sytuacji, gdy spadkobierca odrzucił spadek, jego prawo do dziedziczenia przechodzi na jego zstępnych, czyli dzieci, wnuki lub prawnuki. Co ciekawe, prawo dopuszcza sytuację odrzucenia spadku jako spadkobierca testamentowy. Zgodnie z art. 1022 w takim przypadku istnieje możliwość przyjęcia spadku jako spadkobierca ustawowy.
