Ostateczny koniec gotówki? Scenariusze pisane w Berlinie
Choć może to się wydawać zaskakujące, mieszkańcy Niemiec wciąż chętniej płacą gotówką niż kartą czy smartfonem. Jednak przyszłość gotówki wydaje się niepewna, a w Niemczech pisane są scenariusze zakładające stopniowe odejście od banknotów i monet na rzecz całkowicie cyfrowych transakcji - nawet tych najdrobniejszych. Nie ustają też koncepcyjne prace nad wprowadzeniem cyfrowego euro (na wzór cyberwalut), jednak - czy i kiedy miałoby do tego dojść - wciąż nie wiadomo.
Lubiący porządek Niemcy nie odbiegają znacząco od innych narodów w ocenie zalet gotówki. Nasi zachodni sąsiedzi również cenią sobie anonimowość transakcji, powszechność użycia i margines wolności jaką niesie gotówka. Jednak w Niemczech, jak w wielu innych miejscach na świecie, maleje liczba bankomatów, bankowość przeniosła się do sieci, więc stacjonarne placówki bankowe są odwiedzane znacznie rzadziej, a rozwój cyfrowych technologii aż kusi (już nie tylko młodszych obywateli) do przeniesienia całych osobistych finansów do smartfona.
Krajobraz płatności w Niemczech i w Europie zmienia się - zwraca uwagę Burkhard Balz, członek zarządu Bundesbanku, cytowany przez "Deutsche Welle". Dodaje, że malejącej liczbie bankomatów towarzyszy upowszechnianie płatności smartfonem czy nawet smartwatchem. Przyszłość gotówki, wg. przedstawiciela Bundesbanku, wydaje się więc niepewna.
"Śmierć" gotówki ogłaszano już wielokrotnie - zbyt często, aby z powagą pochylać się nad każdą nową zapowiedzią zniknięcia z naszych kieszeni i portfeli monet i banknotów. Jednak wraz z rozwojem cyfrowego pieniądza, wraz z upowszechnieniem technologii blockchain i ogólnym rozwojem technologicznym, coraz większa liczba bankowców mówi o nadejściu ery całkowicie cyfrowego pieniądze, z wszystkimi konsekwencjami takiej zmiany (głównie dotyczącymi anonimowości transakcji).
Bundesbank właśnie opublikował studium zatytułowane "Gotówka przyszłości", (opracowane przez firmę VDI/VDE Innovation + Technik oraz instytut badań opinii publicznej Sinus). nakreślono tam trzy możliwe scenariusze znaczenia gotówki w 2037 roku (to wcale nieodległa przyszłość).
Pierwszy scenariusz opisuje "hipercyfrowy świat płatności", w którym gotówka prawie znikła z codziennego życia większości ludzi. "Nie ma w nim prawie żadnych możliwości wypłaty gotówki - nawet w supermarkecie czy między przyjaciółmi pieniądze są przesyłane tam i z powrotem niemal wyłącznie cyfrowo - wylicza "DW".
Drugi scenariusz jest zgoła "reakcyjny" - zakłada coś w rodzaju "społecznego buntu", który powoduje, że ludzie w ekstremalnie cyfrowym świecie wciąż pamiętają o zaletach gotówki i z nich korzystają.
Trzeci scenariusz (wszystkie trzy przytacza "Deutsche Welle") można by nazwać "historią nieuniknionego przemijania" - gotówka, choć przydatna i ceniona, odchodzi do lamusa wobec trudności związanych z jej używaniem; ulega presji cyfrowego świata i ostatecznie zanika.
Brzmi to wszystko futurystycznie i nieco mało prawdopodobnie? Niby tak, ale pamiętajmy, że to publikacja wsparta autorytetem poważnej instytucji i dotyczy okresu najbliższej dekady (z lekkim okładem). To naprawdę niewiele czasu, a rozwój cyfrowych technologii niejednokrotnie zadziwiał świat swoim tempem.
"Deutsche Welle" cytuje Nielsa Nauhausera, eksperta finansowego z centrum doradztwa konsumenckiego Badenii-Wirtembergii, który ostrzega przed scenariuszami, w których nie ma możliwości obejścia płatności cyfrowych. - Serwisy płatności online często pozostawiają wiele śladów w danych, a to stanowi ryzyko - mówi.
Nauhauser odnosi się również do prawa do samostanowienia informacyjnego (obowiązującego w prawodawstwie niemieckim prawa do samodzielnego decydowania o ujawnianiu i wykorzystaniu swoich danych osobowych).
Ekspert opowiada się za tym, żeby Bundesbank i Europejski Bank Centralny (EBC) zrobiły wszystko, co w ich mocy, aby także w przyszłości zagwarantować konsumentom swobodę wyboru. W opinii większości ekspertów gotówka w okresach kryzysowych pełni też rolą stabilizującą.
W pełni cyfrowy pieniądz to scenariusze kreślone nie tylko dla Niemiec, ale też dla całego świata, a wsparciem dla takiej przyszłości może być choćby burzliwy rozwój kryptowalut.
Bundesbank i EBC powinny przygotować się na wszelkie ewentualności. W przyszłości tym ważniejsze będzie, żeby istniały również legalne cyfrowe środki płatnicze, takie jak cyfrowe euro - tłumaczy cytowany przez "DW" Niels Nauhauser.
Władze monetarne strefy euro dyskutują o tym projekcie od lat. Cyfrowe euro mogłoby być na początek elektronicznym uzupełnieniem gotówki. Czy i kiedy mogłoby do tego dojść, jednak jeszcze nie rozstrzygnięto - konkluduje "Deutsche Welle".
Źródło: "Deutsche Welle", G.Lischka
***
