Polisy od wszelkich strat

Z początkiem gospodarki rynkowej w naszym kraju pojawił się nowy rodzaj ubezpieczeń, zwany

ubezpieczeniami finansowymi. Pod tym pojęciem rozumie się tylko ubezpieczenia kredytu i udzielanie

gwarancji ubezpieczeniowych lub dodatkowo ubezpieczenia innych ryzyk finansowych. Ogólnie

jednak, ubezpieczenia finansowe chronią firmy produkcyjne, handlowe, banki i towarzystwa leasingowe

przed stratami finansowymi, do których doszło z winy ich partnerów biznesowych oraz klientów, i

polegają na przerzuceniu ryzyka poniesienia tych strat na towarzystwo ubezpieczeniowe.

Co to jest ubezpieczenie kredytu

To jedno z najczęściej stosowanych ubezpieczeń finansowych. Polisa ubezpieczeniowa kredytu

zapewnia pokrycie przez ubezpieczyciela strat finansowych, które poniósł kredytodawca, czyli bank lub

firma udzielająca kredytu kupującym jej produkty, z powodu niespłacenia lub niepełnego spłacenia

kredytu, zarówno samego kapitału, jak i odsetek.

W ciągu ponad stu lat funkcjonowania ubezpieczeń kredytów praktyka stworzyła kilka zasad ich

prowadzenia, które nadal obowiązują. Profesjonalne towarzystwa ubezpieczeniowe zapewniają swym

klientom indywidualną ocenę sytuacji finansowej kredytobiorców i procedur kredytowych oraz

odzyskiwanie ubezpieczonych wierzytelności.

Ubezpieczenie kredytów, których udzielają banki

Polisa taka zapewnia odszkodowanie za niespłacenie kwoty udzielonego przez bank kredytu z odsetkami

w wysokości i terminie określonych w umowie kredytowej. Składkę za pojedynczą polisę płaci bank lub

na jego rzecz kredytobiorca, a za ubezpieczenie zbiorowe płaci bank. Umowa ubezpieczenia zazwyczaj

nie obejmuje zapłaty karnych odsetek za opóźnienie w spłacie kredytu.

Towarzystwo ubezpieczeniowe ponosi odpowiedzialność, gdy osoba biorąca kredyt umrze lub trwale

utraci zdrowie, tak że nie może pracować zarobkowo lub gdy nastąpi ogólna niewypłacalność firmy -

kredytobiorcy. Suma ubezpieczenia jest równa sumie rat kredytu, pozostających do spłacenia, z

odsetkami, i tylko do tej kwoty ubezpieczyciel może wypłacić odszkodowanie. Wysokość składki zależy

z kolei od sumy ubezpieczenia, czyli w praktyce kwoty kredytu i jego oprocentowania, określonego w

umowie kredytowej czasu spłaty i stopnia jej zabezpieczenia. W ubezpieczeniach pojedynczych

towarzystwo bierze dodatkowo pod uwagę ocenę sytuacji finansowej kredytobiorcy, a w zbiorowych -

ocenę ubezpieczanego portfela kredytów i procedur kredytowych stosowanych przez bank.

Najczęściej warunkiem ubezpieczenia kredytu bankowego jest objęcie nim sieci oddziałów banków i

wszystkich klientów biorących kredyty na określony cel. Jest to konieczne dla właściwego rozłożenia

ryzyka.

Polisa na spłatę kredytu kupieckiego

Tego rodzaju polisa umożliwia uzyskanie odszkodowania za bezsporne należności za kredyty udzielane

w handlu, według faktur wystawionych przez ubezpieczonego dawcę kredytu. Polisę tę może wykupić

firma udzielająca kredytu, ubezpieczając spłaty od jednego, niektórych lub wszystkich odbiorców

swych towarów. Umowę tego ubezpieczenia najczęściej zawiera się na rok. Dla każdego kontrahenta

ubezpieczyciel wyznacza limit kredytowy, który jest górną granicą jego odpowiedzialności za spłatę

kredytu przez tę firmę. Towarzystwo wypłaca odszkodowanie, gdy zostanie ogłoszona upadłość

dłużnika, rozpocznie się z nim postępowanie układowe, bezskuteczna okaże się egzekucja należności

kredytowych z majątku dłużnika lub będzie on zwlekał ze spłatą należności przez określany w umowie

ubezpieczenia okres 30 - 240 dni.

Poziom składki ustala się w tym ubezpieczeniu indywidualnie dla każdego klienta, a jej wysokość zależy

od kondycji odbiorców z ubezpieczonymi kredytami, procedur kredytowych udzielającego kredyty.

Wynosi on od kilku dziesiątych procenta do kilku procent ubezpieczonego obrotu w kredycie.

Jak nie stracić zysków z leasingu

Ubezpieczenie rat leasingowych obejmuje należności nie spłacone towarzystwu leasingowemu lub

bankowi przez firmę biorącą majątek w lesing. Również tu nie są ubezpieczane odsetki karne.

Ubezpieczenie może chronić wszystkie umowy leasingowe (umowa generalna), jakie zawarł określony

leasingodawca, lub tylko konkretną umowę (umowa jednostkowa). Umowa może obejmować spłatę całej

należności, jedną lub kilka pierwszych rat leasingowych lub kilka kolejnych rat, których płacenia

zaprzestano w jakimkolwiek okresie trwania umowy ubezpieczenia.

O wysokości składki decyduje właśnie to, ile rat jest ubezpieczonych, czy jest to umowa generalna, czy

jednostkowa, wiarygodność leasingodawcy i jakość jego portfela, procentowa wysokość pierwszej raty

i okres spłacania rat.

Jakie można mieć korzyści z gwarancji ubezpieczeniowej

Polegają one na tym, że za stosunkowo niską składkę towarzystwo ubezpieczeniowe gwarantuje w

miejsce dłużnika spłatę określonych zobowiązań, terminowo i w ustalonej kwocie.

Gwarancję ubezpieczeniową uzyskuje się w następujący sposób:

1) Firma chcąca ją otrzymać składa wniosek o jej wydanie, zawierający dane o rodzaju gwarancji,

sposoby udzielania ochrony, sumy gwarancyjnej, określającej maksymalną wysokość odszkodowania,

okresu obowiązywania gwarancji oraz załączyć określone dokumenty,

2) ubezpieczyciel ocenia ryzyko na podstawie dostarczonych dokumentów i informacji zewnętrznych,

3) podejmuje decyzję o wydaniu gwarancji lub odrzuceniu ryzyka i jej warunkach,

4) określenie składki i warunków umowy,

5) podpisanie umowy, opłacenie składki i wydanie gwarancji.

Wysokość składki jest uzależniona od rodzaju gwarancji, sytuacji finansowej ubezpieczonego dłużnika,

okresu trwania gwarancji i wysokości sumy gwarancyjnej.

Gwarancje kontraktowe

Są to gwarancje, które zabezpieczają wykonanie umowy.

Na przykład zamiast wpłaty gotówki na wadium oferent może złożyć ubezpieczeniowe gwarancję

przetargową (zapłaty wadium). Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje tu straty organizatora przetargu,

wynikające z niezapłacenia lub niepodpisania przez firmę, która wygrała przetarg, umowy na warunkach

określonych w ofercie lub wylicytowanych. Suma gwarancyjna jest równa kwocie wadium i wynosi

zazwyczaj do 10 proc. wartości kontraktu, na który rozpisuje się przetarg.

Gwarancja dobrego wykonania kontraktu zapewnia inwestorowi zapłatę odszkodowania, jeżeli

wykonawca nie wykonał umowy lub wykonał ją nieterminowo. Okres tej gwarancji pokrywa się z

terminem wykonania kontraktu, a suma gwarancyjna równa się 10 - 30 proc. jego wartości.

Gwarancja może też zapewniać inwestorowi wykorzystanie przez wykonawcę jego zaliczki zgodnie z

umową i zwrot zaliczki, gdy kontrakt nie został wykonany lub wykonawca zbankrutował.

Szeroko stosuje się również gwarancję dobrego działania, która zabezpiecza inwestora przed stratami,

jakie może ponieść w razie, gdy kontrakt został zrealizowany niewłaściwie, niezgodnie z ustaleniami, lub

wada ujawniła się po odbiorze, a wykonawca odmawia lub nie może usunąć usterek w okresie rękojmii.

Tego rodzaju gwarancje wydaje się najczęściej na okres kilku lat od przyjęcia wykonanej usługi lub

dostarczonego towaru, a suma gwarancyjna zazwyczaj wynosi 5 - 10 proc. wartości kontraktu.

Gwarancje celne i podatkowe jak znalazł dla importera

Posiadający taką gwarancję importer nie musi zamrażać gotówki w pełnej wysokości cła lub podatku.

Gwarancja zapewnia opłacenie cła, podatku VAT i akcyzy oraz innych opłat celnych, które na firmę

nakłada urząd celny.

Jest też coś dla agencji celnych

Dla uzyskania od Głównego Urzędu Ceł koncesji na prowadzenie agencji celnej konieczne jest złożenie

kaucji gwarancyjnej, która pokryłaby roszczenia urzędu celnego wobec agencji na pokrycie długów

celnych lub innych opłat za nieprawidłowe lub nieterminowe wykonanie, albo też niewykonanie jej

obowiązków.

Zamiast gotówki ubiegający się o prawo prowadzenia agencji celnej może złożyć specjalną gwarancję

pokrycia roszczeń organów celnych wobec agencji.

W takim razie, czym różni się ubezpieczenie od gwarancji

Przede wszystkim, w ubezpieczeniach kredytu i leasingu ubezpieczyciel zawsze może odmówić wypłaty

odszkodowania, uzasadniając to tym, że zaszły warunki, które wyłączają jego odpowiedzialność. W

przypadku gwarancji, odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego najczęściej jest

bezwarunkowa. Kredyt i spłatę rat leasingowych ubezpiecza kredytodawca lub leasingodawca a

gwarancję opłaca firma, która może stać się dłużnikiem.

Ponadto w ubezpieczeniach musi mieć pewien udział sam ubezpieczony, gdy w gwarancji

ubezpieczeniowej całą należność pokrywa ubezpieczyciel.

Warto się ubezpieczać

Ubezpieczenia kredytu bankowego i kupieckiego oraz rat leasingowych mogą skutecznie chronić interes

ekonomiczny różnego rodzaju firm, banków i towarzystw leasingowych. Zapobiegają one utracie

należności od klientów i odbiorców, a w ten sposób minimalizują ich ryzyko finansowe.

Ważnym argumentem za stosowaniem w działalności gospodarczej tego rodzaju zabezpieczeń jest

zwiększanie rynkowej i finansowej wiarygodności firmy, zwłaszcza wobec kredytującego ją banku.

Działanie tych instrumentów przyczynia się też do poprawy płynności finansowej firmy.

Jak to wygląda u nas

Na naszym rynku różnorodne produkty z dziedziny ubezpieczeń finansowych oferuje w sumie

szesnaście towarzystw ubezpieczeniowych. Najbardziej angażują się w prowadzenie tego rodzaju polis

Hestia Insurance, Compensa i TU Europa. Wyspecjalizowaną firmą zajmującą się wyłącznie

ubezpieczeniami kontraktów eksportowych i należności za sprzedaż w eksporcie jest Korporacja

Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych.

Systematycznie rośnie składka zebrana z tych ubezpieczeń i jej udział w ogólnej sumie składek. Jednak

nie wszystkie rodzaje tych produktów zdobywają sobie u nas równą popularność. Najczęściej

wykupywane są najtańsze z nich - gwarancje. Wolniej rozwijają się ubezpieczenia leasingu i kredytów.