Prezent na zakończenie roku. CBA ostrzega, które upominki mogą być problemem
Kwiaty i czekoladki ponownie królować będą wśród podziękowań dla nauczycieli. Jednak są upominki, które mogą stać się źródłem problemów. Centralne Biuro Antykorupcyjne wylicza, których prezentów lepiej nie przyjmować, a prawniczka tłumaczy, dlatego problemy mogą mieć także rodzice.
CBA publikuje poradnik, w którym tłumaczy, kiedy prezent na zakończenie roku może przysporzyć nauczycielowi więcej problemów niż radości. To ostatni moment, aby zmienić jeszcze decyzję.
Od kilku lat prezenty na zakończenie roku to już coś więcej niż tylko kwiaty i bombonierki. W piątek 21 czerwca cześć uczniów z pewnością ofiaruje nauczycielom i wychowawcom także bardziej wartościowe upominki. Kiedy taki "drobiazg" może być źródłem kłopotów zarówno dla nauczyciela, jak i ucznia? Centralne Biuro Antykorupcyjne przed końcem roku szkolnego publikuje materiał edukacyjny na temat polityki prezentowej.
"Są prezenty nietrafione. Są prezenty, które powodują poważne kłopoty (...) Jakie są zasady polityki prezentowej w twoim urzędzie, instytucji? Jakie są wytyczne odnośnie wręczania i przyjmowania prezentów? Czym jest rejestr korzyści", pyta retorycznie CBA na swoim profilu na Facebooku.
Biuro tłumaczy, że polityka prezentowa to element prewencji korupcyjnej, która dotyczy urzędów, instytucji i przedsiębiorstwo, a więc także szkół i nauczycieli. W szczególności polityka ta "reguluje zasady przyjmowania przez urzędników wszelkiego rodzaju korzyści w związku z reprezentowaniem instytucji w kontaktach z innymi podmiotami". Przyjęcie wspomnianej korzyści dozwolone jest w ściśle określonych sytuacjach:
- gdy spotkanie ma charakter oficjalny
- upominek ma wartość symboliczną
- upominek jest dobrowolny
- upominek ma charakter okolicznościowy
Bezwzględny zakaz dotyczy jedynie pieniędzy. Tutaj stanowisko CBA jest jasne: "Każda polityka prezentowa powinna ustanawiać bezwzględny zakaz przyjmowania pieniędzy w jakiejkolwiek formie".
Wydaje się zatem, że kwiaty, czekoladki czy nawet prezent w postaci filiżanki oraz kawy wręczony na zakończenie roku nauczycielowi ma zarówno charakter symboliczny, jak i okolicznościowy. Nie powinien stanowić problemy w rozumieniu przepisów antykorupcyjnych. Ta granica może jednak łatwo zostać przekroczona.
Prawnicy i sędziowie zgodnie przyznają, że w przypadku prezentów na zakończenie roku szkolnego warto ograniczyć się właśnie do kwiatów czy czekoladek. Bardziej wartościowe upominki, a więc prezenty o wartości kilkuset czy nawet kilku tysięcy złotych mogą budzić zainteresowanie CBA i prokuratury. Problemem może być m.in.:
- bilet do SPA
- voucher do konkretnej sieci handlowej
- małe AGD
- wartościowy obraz
- biżuteria
Według Kodeksu karnego osoba, która w związku z pełnieniem funkcji publicznej przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do lat ośmiu (art. 228 k.k.). Ten przepis dotyczyć może również nauczycieli. Na odpowiedzialność karną narazić może się także rodzic dziecka, które taki prezent wręczyło.
- Literalnie przepisy prawa karnego nie przewidują żadnych wyjątków od karalności wręczania i przyjmowania prezentów, nawet najdrobniejszych. To jednak, czy wręczenie i przyjęcie danego prezentu będzie stanowiło przestępstwo, zależy w dużej mierze od tego, jaka była intencja w przekazaniu takiego prezentu - tłumaczy mówi Maria Kozłowska z kancelarii Wardyński i Wspólnicy, cytowana przez prawo.pl.
Intencje wręczania upominków na zakończenie roku są często trudne do weryfikacji, dlatego prokuratura często ostatecznie umarza postępowanie wobec jednej i drugiej strony. Nigdy jednak nie ma pewności, a stres związany z przesłuchaniami i wizytami w sądach może zdecydowanie nie być wart hojności wobec pedagoga.
