Ulga na dziecko 2024. Jak ją rozliczyć w PIT?

Z ulgi prorodzinnej mogą skorzystać wyłącznie osoby podlegające podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, które w 2024 roku uzyskały dochody opodatkowane według skali podatkowej (na zasadach ogólnych ze stawkami 12 proc. i 32 proc.). Oznacza to, że dotyczy to osób rozliczających się na formularzach PIT-36 lub PIT-37.

Nie możesz skorzystać z ulgi, jeżeli uzyskujesz wyłącznie dochody, które zostały opodatkowane 19 proc. podatkiem liniowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej. Dotyczy to także dochodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym, takim jak ryczałt ewidencjonowany czy karta podatkowa.

Należy pamiętać, że ulga na dziecko, jest przywilejem podatkowym dla osób faktycznie sprawujących opiekę nad dzieckiem. Nie wystarczy jedynie formalne posiadanie władzy rodzicielskiej. Ulga przysługuje tylko wtedy, gdy rodzic regularnie troszczy się o dziecko i utrzymuje z nim bliską relację, żyjąc razem z nim w jednym gospodarstwie domowym. Z art. 27f ust. 1 ustawy PIT wynika, że jeżeli rodzic jedynie płaci alimenty i nie uczestniczy w życiu dziecka, ulga nie zostanie przyznana. Sporadyczne wizyty, brak realnego wpływu na wychowanie czy życie osobno (bez utrzymywania stałego kontaktu) wykluczają możliwość skorzystania z ulgi.

Z ulgi rodzinnej mogą skorzystać także:

• opiekunowie prawni - pod warunkiem, że rzeczywiście sprawują opiekę nad dzieckiem. Musi istnieć faktyczna więź i zaangażowanie w życie dziecka;
• rodzice zastępczy, którzy przyjęli dziecko pod swoją opiekę na mocy decyzji sądu lub w ramach współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej. Ulga przysługuje niezależnie od tego, czy dziecko ma kontakt z biologicznymi rodzicami. Dziecko mus jednak faktycznie przebywać w rodzinie zastępczej i pozostawać pod jej opieką.
• rodzice w separacji lub po rozwodzie - jeżeli dziecko spędza porównywalną ilość czasu u obojga rodziców, mogą oni podzielić ulgę proporcjonalnie. Jeżeli dziecko przez 7 miesięcy przebywało u matki, a przez 5 miesięcy u ojca, ulga powinna zostać podzielona w proporcji 7:5. Rodzice powinni wskazać to w swoich deklaracjach PIT i załączniku PIT/O.

Ulga przysługuje na każde dziecko, które spełnia jeden z poniższych warunków:

• nie ukończyło 18 lat;
• otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną;
• uczy się i nie przekroczyło 25. roku życia, pod warunkiem że jego dochody (z wyłączeniem renty rodzinnej) nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W grudniu 2024 roku renta socjalna wynosiła 1780,96 zł, więc limit dochodów dla takiego dziecka to 21 371,52 zł.

Jeżeli dziecko tymczasowo przerwie naukę (np. na semestr lub rok), rodzic traci prawo do ulgi za okres, w którym dziecko nie uczęszczało na zajęcia edukacyjne. Ulga przysługuje wyłącznie za miesiące, w których dziecko faktycznie pozostawało uczniem lub studentem.

Zobacz również:

---

Finanse osobiste

Czy wspólne rozliczanie z małżonkiem się opłaca?

Anna Czowalla

Dochody dziecka muszą być rozliczane w sposób zgodny z przepisami. Stypendia naukowe czy socjalne są wolne od podatku i nie wliczają się do limitu dochodów. Ulga na dziecko uczące się przysługuje do końca miesiąca, w którym dziecko ukończyło 25 lat lub zakończyło edukację. Przykładowo, jeżeli dziecko kończy 25 lat w maju 2025 roku, ulga przysługuje od stycznia do maja.

Rodzice dziecka, które zawarło związek małżeński lub zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobową opiekę, nie są uprawnieni do skorzystania z ulgi.

W przypadku rodzin z więcej niż jednym dzieckiem nie obowiązują żadne limity dochodów - ulga prorodzinna przysługuje im niezależnie od wysokości zarobków. Podobnie jest w sytuacji, gdy rodzice wychowują jedno dziecko z niepełnosprawnością. Natomiast dla rodzin z jednym dzieckiem obowiązują następujące limity:

• rodzice pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy: łączny dochód nie może przekroczyć 112 000 zł;
• samotny rodzic: dochód nie może przekroczyć 112 000 zł;
• rodzic niebędący w związku małżeńskim: dochód nie może przekroczyć 56 000 zł.

Przekroczenie tych progów dochodowych uniemożliwia skorzystanie z ulgi na jedno dziecko.

Kwota ulgi zależy od liczby posiadanych dzieci:

• na pierwsze i drugie dziecko: 92,67 zł miesięcznie (1 112,04 zł rocznie);
• na trzecie dziecko: 166,67 zł miesięcznie (2 000,04 zł rocznie);
• na czwarte i każde kolejne dziecko: 225 zł miesięcznie (2 700 zł rocznie).

Przykładowo, rodzina z trojgiem dzieci otrzyma ulgę wynoszącą:

• 1 112,04 zł na pierwsze dziecko,
• 1 112,04 zł na drugie dziecko,
• 2 000,04 zł na trzecie dziecko.

Łączna wysokość ulgi wynosi 4 224,12 zł.

W zeznaniu podatkowym rodzice lub opiekunowie muszą podać liczbę dzieci oraz ich numery PESEL, a w przypadku ich braku - imiona, nazwiska i daty urodzenia. Na żądanie organów podatkowych konieczne jest przedstawienie:

• odpisu aktu urodzenia dziecka;
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego;
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowa zawarta między rodziną zastępczą a starostą;
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W celu rozliczenia ulgi na dzieci należy złożyć odpowiednie zeznanie podatkowe, tj. PIT-36 lub PIT-37, oraz załącznik PIT/O.

Jeśli małżonkowie rozliczają podatek dochodowy wspólnie, powinni złożyć tylko jedno zeznanie PIT/O. W przypadku, gdy oboje rodzice mają prawo do ulgi, ale składają odrębne zeznania podatkowe, każde z nich wpisuje w załączniku PIT/O kwotę odliczaną od podatku. Jeśli odliczenia dokonuje tylko jedno z rodziców, drugie nie dołącza PIT/O do swojego zeznania.

W sytuacji, w której należny podatek jest niższy niż przysługująca ulga na dziecko, podatnik ma prawo do otrzymania niewykorzystanej kwoty ulgi. Będzie to możliwe tylko wtedy, gdy suma zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne jest wystarczająca.

Zobacz również:

---

Podatki

Kiedy trzeba rozliczyć podatek za 2024 r.? Spóźnialskim grożą surowe kary

Marta Sirociuk

Oznacza to, że nawet jeśli podatek jest niski lub zerowy, można otrzymać zwrot niewykorzystanej części ulgi. W tym celu należy prawidłowo wypełnić załącznik PIT/O i wskazać kwotę ulgi, która nie została odliczona od podatku. Urząd skarbowy zweryfikuje wysokość składek na ubezpieczenie społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne w ZUS i przyzna zwrot, który zostanie wypłacany na wskazany rachunek bankowy podatnika.

W 2025 roku termin składania zeznań podatkowych za rok 2024 upływa 30 kwietnia. Formularz PIT można złożyć na kilka sposobów:

1. elektronicznie przez e-Urząd Skarbowy: to najwygodniejsza metoda, która pozwala uniknąć błędów dzięki automatycznej weryfikacji danych. Wystarczy zalogować się na portal e-Urząd Skarbowy i skorzystać z usługi Twój e-PIT, gdzie większość danych jest już wypełniona;
2. w wersji papierowej: deklarację można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym lub wysłać pocztą tradycyjną. Warto jednak pamiętać, że data nadania na poczcie jest uznawana za termin złożenia zeznania;
3. za pomocą certyfikowanego podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego: umożliwiają one bezpieczne składanie deklaracji przez internet.

Rozliczając ulgę prorodzinną, podatnicy często popełniają błędy, które mogą opóźnić zwrot podatku lub skutkować wezwaniem do urzędu skarbowego. Do najczęstszych problemów należą:

• nieprawidłowe podanie liczby miesięcy uprawniających do ulgi - np. w sytuacji, gdy dziecko urodziło się w trakcie roku podatkowego, ulga przysługuje jedynie za miesiące od momentu narodzin;
• brak załącznika PIT/O - jest to niezbędny dokument do odliczenia ulgi na dziecko;
• błędne obliczenie limitów dochodów - szczególnie w przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci;
• nieodliczenie ulgi przez rodziców pracujących za granicą - mimo uzyskiwania dochodów za granicą, w niektórych przypadkach ulga może być zastosowana, o ile dochody te są rozliczane w Polsce.

Kiedy urząd skarbowy może zakwestionować ulgę? Najczęstszym powodem jest brak dokumentów potwierdzających opiekę nad dzieckiem, czyli np. zaświadczenia o zameldowaniu dziecka pod tym samym adresem, zaświadczenia ze szkoły lub dokumentów z sądu rodzinnego. Ponadto, urząd skarbowy może przeprowadzić weryfikację dochodów podatnika oraz ich zgodności z deklaracją, a także sprawdzić, czy ulga została prawidłowo podzielona między rodziców w przypadku rozdzielności majątkowej lub rozwodu.

Przeczytaj również:

Ulga na dziecko i 4 plus do zmiany? "Dobro polskich rodzin leży nam za sercu"

Podatek 2025. Takie kwoty skarbówka zwraca Polakom w ramach ulg

Progi podatkowe w Polsce. Sprawdź, w którym jesteś i jakie obowiązują cię podatki