Wywłaszczenia domów niemal pewne? Resort obrony przyspiesza z inwestycjami, będą odszkodowania

We wtorek opublikowany został projekt ustawy autorstwa MON w sprawie pilnego uproszczenia i usprawnienia budowy inwestycji związanych z obronnością. Chodzi nie tylko o Tarczę Wschód. Rząd chce szybciej wywłaszczać nieruchomości. Zaoferuje odszkodowania. 

Chodzi o projekt ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa oraz ustanawiania stref ochronnych dla terenów zamkniętych oraz o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. 

"Zasadniczym celem opracowania niniejszego projektu ustawy jest pilna potrzeba uproszczenia i usprawnienia procesu inwestycyjno-budowlanego w zakresie przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji dotyczących obronności państwa" - napisano w uzasadnieniu.

• pomorskim, 
• warmińsko-mazurskim, 
• podlaskim, 
• lubelskim,
• podkarpackim.

Rozwiązania przewidziane w projekcie mają służyć zarówno budowie infrastruktury wojskowej w nowych lokalizacjach, jak i rozbudowie już istniejącej. W latach 2024-2028 te inwestycje mają pochłonąć 10 mld zł. 

Autorzy przepisów zakładają, że to minister obrony stworzy niejawny wykaz inwestycji kluczowych wraz z przypisanymi do nich inwestorami. W ich przypadku nie będzie obowiązku uzyskania decyzji lokalizacyjnej oraz pozwolenia na budowę, a po zakończeniu robót budowlanych wystarczy zawiadomienie wojewody o przystąpieniu do użytkowania obiektu. Wszystkie strategiczne inwestycje w zakresie obronności państwa w projekcie ustawy będą postrzegane jako cel publiczny:

"Przyjęcie powyższej podstawy prawnej jako punktu odniesienia przesądza jednocześnie o możliwości dokonania wywłaszczeń nieruchomości na cele realizacji tych inwestycji" - podaje MON w uzasadnieniu.

W przypadku konieczności pozyskania nieruchomości, będących własnością prywatną, nabywane one będą na potrzeby inwestycji przed złożeniem wniosku w ramach dobrowolnych umów, a w przypadku braku takiej możliwości zostaną one wywłaszczone za odpowiednim odszkodowaniem, tłumaczy resort obrony.

Decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji strategicznych ma wydawać wojewoda na wniosek inwestora, czyli jednostki podległej lub nadzorowanej przez MON. Od decyzji będzie można odwołać się do ministra rozwoju. Obowiązywać będą następujące terminy:

• 90 dni - czas wojewody na wydanie decyzji
• 30 dni - czas ministra na rozpatrzenie odwołania
• 60 dni - czas sądu administracyjnego na rozpatrzenie odwołania

W postępowaniu odwoławczym lub przed sądem administracyjnym nie będzie możliwości uchylenia decyzji wojewody w całości ani stwierdzenia jej nieważności, jeśli wadą prawną dotknięta jest tylko część tej decyzji. Jeżeli jednak inwestor nie porozumie się z dotychczasowym właścicielem lub użytkownikiem wieczystym, możliwe są dwa rozwiązania - wywłaszczenie nieruchomości na własność Skarbu Państwa (lub jednostki nadzorowanej przez MON) albo ustanowienie na nieruchomości ograniczeń w sposobie korzystania z niej.

Do wywłaszczenia będzie dochodziło z dniem, w którym decyzja wojewody zezwalająca na inwestycję stanie się ostateczna. Wtedy również automatycznie wszczynane będzie postępowanie w sprawie ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie, a na ustalenie jego wysokości wojewoda będzie miał 30 dni. Zdaniem autorów projektu to przyspieszy zarówno realizację inwestycji, jak i doprowadzi do szybszego przyznania odszkodowania. Do zapłaty odszkodowania zobowiązany będzie inwestor, on także pokryje koszty ustalenia jego wysokości.

Autorzy projektu podkreślają, że tworzy on warunki "do nabywania nieruchomości niezbędnych do realizacji inwestycji strategicznych w drodze dobrowolnych umów oraz zamiany nieruchomości na położone poza obszarem inwestycji".