Zachowek po zmarłych rodzicach. Kiedy musisz go otrzymać?
Nie wszyscy wiedzą, że jeżeli zostaną pominięci w testamencie rodziców, to i tak mogą mieć prawo do otrzymania części spadku. W niektórych sytuacjach bowiem przepisy chronią bliskich, umożliwiając im dochodzenie zachowku. Na czym polega zachowek i kto może go otrzymać po zmarłych rodzicach?
Zachowek to forma ochrony dla najbliższych członków rodziny zmarłego, w tym jego dzieci, które zostały pominięte w testamencie lub otrzymali mniej, niż wynikałoby to z przepisów prawa spadkowego. Zgodnie z przepisami, osoby te mogą wtedy domagać się wypłaty określonej kwoty pieniężnej, czyli zachowku, od faktycznych spadkobierców.
Prawo do zachowku po zmarłych rodzicach przysługuje wtedy, gdy spadkodawcy sporządzili testament, ale pominęli w nim swoje dzieci, które dziedziczyłyby po nich, gdyby dziedziczenie odbywało się z tzw. ustawy. Zachowek po zmarłych rodzicach można więc otrzymać, jeśli:
● zmarły rodzic zostawił testament, w którym cały majątek przekazał jednej osobie,
● zmarły rodzic nie uwzględnił w testamencie swojego dziecka lub zostawił mu znacznie mniej majątku, niż przysługiwałoby mu z ustawy,
● dziecko nie otrzymało od rodzica darowizny za życia, która mogłaby zostać zaliczona na poczet zachowku.
Choć zachowek co do zasady przysługuje najbliższej rodzinie, to w niektórych przypadkach prawo wyklucza konkretne osoby z możliwości dochodzenia zachowku. Przede wszystkim zachowek nie będzie przysługiwał dzieciom zmarłego, jeżeli zostały wydziedziczone w testamencie. Aby jednak mogły one zostać wydziedziczone, muszą zaistnieć konkretne powody przewidziane w przepisach, tj.:
● gdy uprawniony do zachowku wbrew woli spadkodawcy postępuje niezgodnie z zasadami współżycia społecznego,
● gdy uprawniony do zachowku dopuścił się względem zmarłego lub bliskiej mu osoby przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności lub rażącej obrazy czci,
● gdy uprawniony do zachowku nie dopełniał względem zmarłego obowiązków rodzinnych.
Zachowek nie będzie również przysługiwał dzieciom zmarłego, które zostały uznane przez sąd za niegodne dziedziczenia z powodu:
● dopuszczenia się ciężkiego przestępstwa wobec spadkodawcy,
● nakłonienia spadkodawcy do sporządzenia lub odwołania testamentu, przeszkodzeniu w jego sporządzeniu lub odwołaniu,
● ukrycia, zniszczenia, podrobienia lub przerobienia testamentu spadkodawcy, lub świadome korzystanie z takiego testamentu,
● uchylania się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy,
● uchylania się od wykonywania obowiązków opieki i wsparcia wobec spadkodawcy.
Poza tym zachowku nie otrzymają osoby, które odrzuciły spadek po rodzicu.
Zgodnie z przepisami dzieci spadkodawcy mają prawo do zachowku w wysokości ½ wartości udziału spadkowego, jaki przysługiwałby im w sytuacji dziedziczenia ustawowego. Jeżeli dzieci spadkodawcy uprawnione do zachowku są osoby małoletnimi lub trwale niezdolnymi do pracy, to wtedy przysługuje im zachowek w wysokości ⅔ wartości ustawowego udziału w spadku.
WB
