Zakaz sprzedaży energetyków nieletnim już działa. Sklepy traktują je jak alkohol

Na mocy nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym, napoje zawierające kofeinę w proporcji przewyższającej 150 mg na litr lub taurynę od 1 stycznia 2024 r. nie mogą być sprzedawane osobom niepełnoletnim. Zgodnie z nowym prawem, aby kupić popularnego energetyka, należy wylegitymować się dowodem osobistym lub innym dokumentem potwierdzającym, że 18. urodziny ma się już za sobą. 

Przedstawiciele największych sieci spożywczych w Polsce w odpowiedzi na pytania Interii Biznes potwierdzili, że wraz z przyjściem nowego roku zaczęły traktować napoje energetyczne tak samo jak inne używki, które są dostępne tylko dla dorosłych. "W związku z nowymi regulacjami [...] kontrolujemy wiek osób, które chcą zakupić tego typu produkty. Proces kontroli wieku jest taki sam jak w przypadku sprzedaży alkoholu" - przyznali przedstawiciele sklepów Kaufland.

Odpowiednie blokady zostały także włączone w kasach, w tym również w tych samoobsługowych. "W naszych systemach jest włączona automatyczna blokada - zarówno na kasie samoobsługowej, jak i tradycyjnej. Weryfikacja wieku kupującego jest przeprowadzana przez pracownika sklepu przed sprzedażą" - potwierdza biuro prasowe Biedronki.

W podobnym tonie wypowiedzieli się także przedstawiciele m.in. sieci Auchan, Carrefour, Aldi, Żabka czy Netto. W przypadku ostatniej z wymienionych pracowników sklepów czeka także odpowiednie szkolenie, przybliżające im zmiany w prawie, które weszły w życie od 1 stycznia.  

A co dokładnie się zmieniło? Poza zrównaniem procesu zakupu energetyków z tym, jaki towarzyszy alkoholowi i papierosom, wspomniane napoje zostały usunięte ze szkół i placówek oświaty, zakładów pracy czy z automatów, które można spotkać w miejscach publicznych.  

Jednocześnie nowe prawo nie zakazuje spożywania energetyków przez młodzież oraz nie ogranicza reklamowania tego typu napojów, co ma miejsce w przypadku alkoholu i papierosów. Drugi z wymienionych pomysłów padł w czasie prac nad ustawą, jednak nie został on przyjęty z uwagi na możliwe kolidowanie takiego rozwiązania z przepisami o zakazie konkurencji w UE. W tym aspekcie sieci handlowe również były niemal jednomyślnie, podkreślając, że nie zamierzają zmieniać swojej strategii marketingowej w zakresie napojów energetycznych.

Wyjątkiem jest natomiast najliczniejszy detalista w Polsce, czyli sieć Żabka. Biuro prasowe popularnej franczyzy podkreśliło, że pomimo braku narzucenia takiego obowiązku przez ustawodawcę, sieć postanowiła wprowadzić "dodatkowe oznaczenia (do produktów - red.) w kanałach marketingowych, takich jak np. gazetka promocyjna".

"Dzięki nim jasno informujemy, które produkty są przeznaczone wyłącznie dla osób pełnoletnich, a które są dostępne dla wszystkich klientów" - tłumaczą przedstawiciele Żabki. 

Co ciekawe Polska nie jest pierwszym krajem w Unii Europejskiej, który zdecydował się na wprowadzenie zakazu sprzedaży energetyków osobom poniżej 18. roku życia. Pionierem w tym zakresie była Litwa, która wprowadziła odpowiedni przepisy już w 2014 r. Dwa lata później dołączyło do niej sąsiednie państwo bałtyckie - Łotwa.

Podobne zapowiedzi padały także z ust brytyjskiego rządu. Miało to miejsce w 2019 r., jednak od tego czasu politycy w Wielkiej Brytanii nie przeszli od słów do czynów. Wychodząc natomiast poza nasz region, to dyskusja o szkodliwości energetyków i koniecznych ograniczeniach w ich sprzedaży rozbrzmiewa w ostatnim czasie także w USA.

Ma to miejsce z uwagi na coraz większą popularność produktów zawierających 200 mg kofeiny na 350 ml napoju. Jedna taka puszka zawiera więc takie stężenie tej substancji, ile sześć puszek Coca-Coli.