Zaliczka a zadatek. Jaka jest różnica i co podlega zwrotowi?
Zaliczka a zadatek. Mimo, że pojęcia te często używane są jako synonimy, w rzeczywistości znaczą coś zupełnie innego i wywołują odmienne konsekwencje finansowe. Jaka jest różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką? Co jest zwrotne i co lepiej wpisać do umowy przedwstępnej podczas kupna mieszkania czy samochodu?
Wspólną cechą zadatku i zaliczki jest fakt, że w obu przypadkach część pieniędzy wpłaca się jeszcze przed dopełnieniem warunków zawartych w umowie.
Po ich wykonaniu środki te wliczane są do kwoty całkowitej. Jest też jednak kilka różnic, o których warto pamiętać.
Mówiąc o zadatku, mamy na myśli wpłatę określonej sumy pieniędzy podczas zawierania umowy, w celu jej zabezpieczenia przed zerwaniem lub niedotrzymaniem warunków. Wysokość zadatku powinna być zapisana w umowie. Po jej dopełnieniu konieczne jest wpłacenie pozostałej kwoty, którą pomniejsza się o zadatek.
Funkcjonowanie zadatku w polskim prawie regulowane jest przez art. 394 Kodeksu cywilnego. Stanowi on rodzaj zabezpieczenia zawieranej transakcji - w przypadku gdy jedna ze stron nie wywiąże się z umowy, pełni on rolę rekompensaty.
Jeśli umowa zostanie rozwiązana z winy osoby, która wręczała zadatek, pozostaje on bezzwrotny. Jeśli natomiast nie wywiązała się druga strona, zobowiązana jest do zwrócenia podwojonej kwoty zadatku.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku zerwania umowy z przyczyn niezawinionych lub niemożliwych do przewidzenia. Zadatek ulega wtedy zwrotowi, jednak w podstawowym wymiarze (czyli w takiej samej wysokości, w jakiej został wpłacony).
Zaliczka również jest wpłatą dokonywaną podczas zawieranej umowy, nie daje jednak gwarancji doprowadzenia jej do końca, czy otrzymania rekompensaty. Częściej traktuje się ją jako formę rezerwacji danego towaru czy usługi.
Zaliczka zawsze ma formę zwrotną. W przypadku pomyślnego dokonania transakcji odlicza się ją od pozostałej do uregulowania kwoty, natomiast w przypadku zerwania umowy zwraca wpłacającemu. Oznacza to, że celowe niewykonanie założeń zawartych w umowie nie będzie się wiązało z żadnymi konsekwencjami finansowymi.
Osoby zadające sobie pytanie, jaka jest różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką, powinny pamiętać, że najważniejsza odmienność polega na tym, że zaliczka jest zwrotna, natomiast zadatek w niektórych sytuacjach można zatrzymać. Konieczne jest jednak wcześniejsze stworzenie dokumenty rozwiązującego podpisaną umowę.
Zdecydowaniem lepszym zabezpieczeniem umowy przedwstępnej jest zadatek. Chroni on interesy każdej ze stron i gwarantuje rekompensatę nawet w sytuacji, gdy kontrahent okaże się nieuczciwy lub nieterminowy.
Powszechnie wykorzystuje się zadatki podczas podpisywania umów przedwstępnych sprzedaży-kupna nieruchomości, samochodu, wykonania różnorodnych usług itp.
Wysokość zadatku czy zaliczki nie została określona przepisami prawnymi. Jest to kwestia, którą powinny między sobą uzgodnić strony umowy. Standardowo przyjmuje się jednak, że zaliczka lub zadatek wynoszą 10 proc. wartości umowy. Czasem zdarzają się wyższe kwoty - np. opiewające na 20 proc. całkowitej wartości - należą jednak do rzadkości.
Należy również pamiętać, że zadatek nie jest obowiązkowym elementem umowy przedwstępnej, zaleca się jednak wprowadzenie go, ze względu na bezpieczeństwo transakcji.
Czytaj również:
Rośnie moda na nowy styl najmu. Mieszkania w abonamencie hitem w Europie Zachodniej
Czy w Twoim domu są nanomateriały? Nanocząsteczki w naszej codzienności
Zobacz także:
