Bez "e-podpisu" ani rusz

Choć ustawa o e-podpisie ma już pięć lat certyfikaty na cyfrowy podpis wykupiło dotąd niewiele firm, spośród trzech milionów zarejestrowanych w całym kraju; nie korzystają z niego także indywidualni użytkownicy internetu.

Nie powinno to dziwić, bo możliwości korzystania z niego są u nas mocno ograniczone. Administracja ich nie stwarza, choć zdarzają się optymistycznie rokujące wyjątki.

W białostockim urzędzie miasta dostępna jest usługa rejestrowania firmy przez internet przez wypełnienia odpowiednich formularzy online. Posiadacze podpisu elektronicznego kwalifikowanego (poświadczonego wydaniem certyfikatu) w ogóle nie muszą stawiać się w urzędzie. Uzupełnione formularze oraz skan dowodu wpłaty przesyłają pocztą elektroniczną, a obsługa urzędu odsyła dokument rejestracyjny pocztą.

Udogodnieniem dla osób niewidomych oraz niedowidzących jest możliwość odsłuchiwania informacji zawartych w serwisie za pomocą mówiącej przeglądarki internetowej - Program Intelligent Web Leader - którą można bezpłatnie pobrać wprost ze strony urzędu.

Podpis elektroniczny umożliwia załatwienie sprawy urzędowej także w Kaliszu.
- Jeśli klient posiadałby certyfikowany podpis elektroniczny, to mógłby poprzez internet załatwić swoją sprawę od początku do końca - powiedziała Elżbieta Zmarzła z kancelarii prezydenta miasta.

Petenci urzędu miasta w Bydgoszczy za pośrednictwem internetu również mogą złożyć wnioski opatrzone podpisem elektronicznym. W godzinach pracy urzędu można skontaktować się z informacją za pośrednictwem skype'a. Strona internetowa urzędu pozwala uzyskać informacje o procedurach i wymaganych opłatach w różnych sprawach, a także skorzystać z "internetowej giełdy podręczników".

W zasadzie we wszystkich urzędach miejskich przez internet można pobrać różnego typu formularze, wnioski czy wzory podań m.in. wykaz dokumentów gotowych do odbioru prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego auta, wydania aktu urodzenia i małżeństwa, można także złożyć skargę. Istnieje możliwość zarezerwowania wizyty, sprawdzenia bieżącego stanu kolejki oraz realizacji sprawy, wniosku czy skargi.

Na portalu informacyjnym województwa podlaskiego Wrota Podlasia w najbliższym okresie ma ruszyć tzw. cyfrowy urząd. Każdy mieszkaniec Podlasia będzie mógł m.in. uzyskać pełną informację o tym, jakie sprawy załatwiane są w urzędach samorządowych w województwie podlaskim - gdzie i do kogo należy się zwrócić oraz jakie dokumenty są wymagane.

Urząd Miasta Krakowa wprowadził w kwietniu tego roku nowe narzędzie informatyczne, pozwalające na składanie przez internet wybranych wniosków w Wydziale Geodezji oraz Biurze Planowania Przestrzennego. Dzięki temu interesanci będą mogli śledzić przez internet postępy w załatwianiu ich spraw i uzyskać informację o miejscu i czasie odbioru dokumentów.

Podobne udogodnienia mają być wprowadzone w Szczecinie, gdzie portal ma być zintegrowany z obecnym systemem informacyjnym na stronach internetowych oraz BIP-em. Także gdański urząd oferuje interesantom możliwość śledzenia faz załatwiania ich sprawy.

Wiele urzędów jest na etapie przygotowań do wdrażania systemu załatwiania spraw przez sieć z użyciem podpisu elektronicznego. Takie działania są prowadzone m.in. na Śląsku, w małopolskiem, świętokrzyskiem, Krośnie, Rzeszowie, Ostrowie Wlkp.

Urząd Miasta Łęczna (Lubelskie) wykorzystuje do kontaktu z interesantami także komunikator Gadu-Gadu. O terminie odbioru dowodu osobistego informuje poprzez e-mail lub sms.

- W uzasadnionych przypadkach niektóre sprawy, niewymagające osobistego stawiennictwa w urzędzie, można załatwić wykorzystując internet - mówi Mariusz Świrk z Urzędu Miasta w Łęcznej. Należałoby wtedy wysłać do urzędu e-mailem zeskanowane, podpisane już i wypełnione formularze, a także dokument potwierdzający dokonanie koniecznej opłaty.

W urzędzie miasta Poznania można przez internet pobrać zestaw formularzy do rejestracji działalności gospodarczej, dokonać korekt w ewidencji działalności gospodarczej, zapisać dziecko do przedszkola czy szkoły, a także sprawdzić lokalizacje grobów na poznańskich cmentarzach czy zamówić odpis aktów stanu cywilnego.

W kieleckim ratuszu funkcjonuje wewnętrzny, elektroniczny obieg dokumentów, ale dopiero na przełomie roku, w ramach realizowanego przez Urząd Marszałkowski projektu "e-urząd", magistrat i 12 innych instytucji samorządowych w regionie zyska możliwość zdalnego załatwiania spraw, wymagających użycia podpisu elektronicznego.

Urząd Wojewódzki ma zakupić urządzenie do kopiowania wniosków i załączników (m.in. zeskanowanych map) z nośników elektronicznych dostarczonych przez petentów; na podstawie takiej procedury interesanci otrzymają m.in. potwierdzenie złożenia dokumentacji potrzebnej do otrzymania pozwolenia budowlanego.

W urzędzie miejskim w Słupsku (Pomorskie) przez internet można zarezerwować sobie termin wymiany dowodu osobistego i rejestracji samochodu oraz pobrać ze strony Elektronicznego Biura Obsługi Interesantów potrzebne do tego formularze. Jednak terminy są bardzo odległe, a poszukiwane formularze znajdują się w zupełnie innym miejscu niż wskazano na stronie.

Zarządzający stroną poznańskiego Miejskiego Informatora Multimedialnego (MIM) Wojciech Pelc podkreśla, że możliwe byłoby załatwianie większości spraw przy pomocy internetu, ale w Polsce brakuje ustawodawstwa i przede wszystkim spójnego, centralnie skoordynowanego systemu administracji państwa.

Także zdaniem sekretarza urzędu miasta Gorzowa Wlkp. Ryszarda Knecia, problem nie tkwi w możliwościach technicznych, lecz dostępności mieszkańców do kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Tylko dzięki niemu możliwe jest zastąpienie wizyty w urzędzie przesłaniem potrzebnych danych przez internet.

I tak chociażby np. w Urzędzie Miejskim w Koszalinie (Zachodniopomorskie) można zainicjować przez Internet 20 procedur, jednak na pewnym etapie trzeba przyjść do urzędu i żeby złożyć na dokumentach swój podpis.

Najlepiej sytuacja z załatwianiem spraw przez Internet przedstawia się na komendach. Za pomocą specjalnego antykorupcyjnego e-maila można zgłosić korupcję w Białymstoku. Drogą mailową można się także skontaktować z komendami na Śląsku, w Szczecinie i Kaliszu

- W drobnych sprawach, skarżący się na przykład na sąsiadów, otrzymuje odpowiedź poprzez internet. Z przyczyn proceduralnych, odpowiedzi na bardziej poważne skargi udzielane są listownie, za potwierdzeniem odbioru - poinformowała Monika Rataj z zespołu prasowego kaliskiej policji.

Przez internet można także zawiadomić lubelską policje o przestępstwie, o niepokojących czy groźnych wydarzeniach. E-maile odbiera oficer dyżurny policji. Na stronie internetowej komendy wojewódzkiej w Lublinie umieszczono specjalne adresy e-mailowe, na które można przesłać informacje dotyczące m.in. handlu ludźmi. Informacje można wysłać anonimowo.