Do reformy dopłacą przedsiębiorcy

Ministerstwo Finansów zaproponowało 44 zmiany w podatkach. Ulga prorodzinna tylko dla rodzin z trójką i większą liczbą dzieci. Dwie niższe stawki PIT dopiero od 2009 roku.

Będzie ulga prorodzinna

Jedyną nową, w stosunku do tego, co wiemy już od lutego, propozycją resortu finansów jest ulga prorodzionna, z której moglibyśmy korzystać od 2007 roku. Ulga przysługiwać ma na każde dziecko, ale tylko w rodzinie z trójką i większą liczbą dzieci. Odliczana ma być w jej ramach pełna kwota wolna od podatku. Dopiero od 2008 roku ulga obejmie rodziny z dwójką dzieci.

Eksperci oceniają te propozycje jako kosmetyczne zmiany opierające się na zasadzie kija i marchewki. I tak np. z jednej strony mamy wprowadzenie ryczałtu VAT, z drugiej likwidację karty podatkowej i ryczałtu ewidencjonowanego. Zdaniem minister finansów Zyty Gilowskiej likwidacja ryczałtu i karty jest niezbędna, skoro wprowadza się ryczałt VAT.

- Nie mogą istnieć dwie formy ryczałtowe - przekonywała wicepremier.

Waloryzacja PIT w tym roku

Resort finansów zaproponował waloryzację skali podatkowej, kosztów uzyskania przychodów i kwoty wolnej. Minister Zyta Gilowska obiecuje, że postara się, by odmrożenie skali objęło już dochody za 2006 rok. W 2007 i 2008 roku skala będzie nadal waloryzowana. Później nastąpi jej zamrożenie. Za to od 2009 roku zostałyby wprowadzone dwie stawki PIT: 18 proc. i 32 proc. przy progu podatkowym 85 528 zł. Zdaniem wicepremier po roku 2009 będzie można wprowadzić jedną stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych.

- W ten sposób dotrzymane zostaną obietnice wyborcze - podkreślała minister Gilowska. W czasie kampanii wyborczej PiS zapowiadał wprowadzenie takich stawek przy progu 80 tys. zł.

Finansowanie reformy

Reforma ma kosztować budżet państwa 9 mld 150 mln zł w 2007 roku. Zyta Gilowska wyjaśniła, że zmniejszenie dochodów budżetu zostanie zrekompensowane przez zmiany o charakterze upraszczającym, opodatkowanie niektórych przychodów z działalności gospodarczej, a także zmiany upraszczające niektóre reguły obowiązujące w podatku od towarów i usług, których efekt dla budżetu państwa wyniesie ok. 1,5 mld zł.

Oznacza to, że przynajmniej część ze wskazanej kwoty resort zamierza wyjąć z kieszeni przedsiębiorców. Resztę ma przynieść podwyżka akcyzy (3,6 mld), poprawa ściągalności VAT (1 mld) oraz oszczędności zwiazane z likwidacją ulgi remontowej, o których pisaliśmy w GP kilka dni temu (3,1 mld).

Kosztowne porządki

Z zapowiedzi wynika także, że zostaną uporządkowane stawki akcyzy na benzyny, oleje i gaz. Resort finansów chce także opodatkować używanie samochodów służbowych do celów prywatnych oraz zlikwidować koszty uzyskania przychodów od umów autorskich i umów cywilnoprawnych. Dziś w przypadku twórców koszty te wynoszą 50 proc. dochodu. Przy zleceniach 20 proc. Po zmianach miałyby być one określone kwotowo. Jeśli do tego dodać wspomnianą wcześniej likwidację karty podatkowej i ryczałtu, może okazać się, że mimo waloryzacji skali dla większości podatników podatki wzrosną.

Dodatkowe wpływy do budżetu ma również zapewnić wzmożona walka z szarą strefą. Minister Banaś zapewnił, że kontrolerzy będą wykorzystywać wszystkie uprawnienia, aby wykryć jak największą liczbę oszustów podatkowych.

Nie było obietnic

Minister finansów wyjaśniała także, że nigdy nie składała obietnicy likwidacji tzw. podatku Belki.

- Podjęłam rozmowy z bankami, aby w zamian za likwidację podatku Belki zostały obniżone koszty niektórych usług bankowych. Taka obietnica nie została złożona - zapewniała minister Gilowska.

Tłumaczyła także, że nie zapowiadała nigdy likwidacji kas fiskalnych. Jej zdaniem kasy są niezbędne. Z jednej strony uszczelniają system, z drugiej dyrektywy unijne nie pozwalają na ich likwidację.

VAT będzie prostszy

W zakresie zmian w podatku od towarów i usług MF zastanawia się nad stawkami podatkowymi na usługi medyczne czy edukacyjne. Według wiceministra finansów Mirosława Barszcza obecne stawki VAT na te usługi nie do końca są zgodne z przepisami unijnymi.

Z innych proponowanych w zakresie VAT zmian warto zwrócić uwagę na to, że ujednolicono zasady odliczania podatku naliczonego oraz zniesienie kaucji gwarancyjnej. W zamian likwidowanej kaucji zostanie jednak wprowadzone zabezpieczenie, np. weksle, aby podatnicy nie wyłudzali podatku. Zyta Gilowska zapowiedziała też kontynuowanie prac nad nową ustawą o VAT.

Nowe zasady refinansowania kas

Ministerstwo Finansów zmieni zasady refundacji kas fiskalnych. Państwo będzie zwracać do 90 proc. wartości nabywanej kasy fiskalnej, ale nie więcej niż 700 zł. Zdaniem resortu będzie to korzystne dla drobnych sprzedawców nabywających tanie kasy fiskalne. Dziś zwrot obejmuje 50 proc. wartości kasy, jednak nie więcej niż 2500 zł.

Dla pracujących za granicą

Polacy pracujący za granicą, np. w Wielkiej Brytanii, będą mogli odliczyć wartość 30 proc. diety za każdy przepracowany dzień poza krajem.

- Początkowo zapowiedziałam, że podatnicy pracujący za granicą będą mogli odliczyć pełną wysokość diety z tytułu podróży służbowej. Jednak po przeanalizowaniu i wyliczeniu doszliśmy do wniosku, że 1/3 rekompensaty będzie wystarczająca i zwróci podatnikom wszystkie ponoszone koszty pobytu za granicą - tłumaczyła minister Zyta Gilowska.

Rozliczenia elektroniczne

Ministerstwo Finansów szykuje się już do elektronicznego rozliczania podatników. Dlatego m.in. zostanie zlikwidowana opłata skarbowa od podań i załączników. Ministerstwo chce, aby od 1 stycznia 2007 r. podatnicy rozliczali się drogą elektroniczną.

ZMIANY ZAPROPONOWANE PRZEZ MINISTERSTWO FINANSÓW

Przepisy systemowe

Jednolita definicja działalności gospodarczej

Jednolita definicja małego podatnika

Jednolite zasady powstawania przychodu i obowiązku podatkowego VAT

Jednolita definicja samochodu osobowego

Ordynacja podatkowa

Wiążące interpretacje prawa podatkowego wydawane przez ministra finansów

Wprowadzenie procedury rozprawy w postępowaniu podatkowym

Wprowadzenie instytucji sprawdzonego podatnika

Podpisywanie deklaracji podatkowych przez podatnika

Rekonstrukcja klauzuli obejścia prawa podatkowego

Nałożenie na płatnika wyłącznej odpowiedzialności zapłaty zaliczek wcześniej niepobranych lub zaniżanych

Akcyza

Wyłączenie z opodatkowania kosmetyków

Zwrot części wydatków ponoszonych na zakup oleju opałowego w związku ze zrównaniem stawek podatku akcyzowego na olej opałowy i napędowy

Zmiana stawki podatku akcyzowego na gaz służący do napędu pojazdów

Umieszczenie w ustawie obligatoryjnych zwolnień od akcyzy wynikających z przepisów wspólnotowych

Umieszczenie stawek podatkowych w ustawie

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

Waloryzacja skali podatkowej, kwoty wolnej oraz kosztów uzyskania przychodów

Określenie podstawy opodatkowania PIT w przypadku wykorzystywania samochodów osobowych stanowiących majątek przedsiębiorstwa dla celów prywatnych

Wyeliminowanie deklaracji składanych przez podatników i płatników w ciągu roku podatkowego

Płatności kwartalne zaliczek podatku dochodowego dla małych podatników

Eliminacja opodatkowania w formie karty podatkowej oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Zmiany w katalogu wydatków podlegających odliczeniu od dochodu lub podatku

Zmiana zasad opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

Ulga prorodzinna

Zmiany w zakresie kosztów uzyskania przychodów

Zmiany w zakresie amortyzacji, w tym wprowadzenie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dla małych podatników

Poszerzenie bazy podatkowej uprawniającej do przekazania 1 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego i uproszczenie jego przekazywania

Ustawa o podatku od towarów i usług

Wprowadzenie ryczałtu kwotowego na niektóre usługi świadczone na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej

Odliczenie VAT przy nabyciu samochodów

Określenie podstawy opodatkowania VAT prywatnego użytkowania samochodów firmowych

Eliminacja konieczności korygowania deklaracji

Likwidacja 30-proc. sankcji VAT

Wyeliminowanie kaucji gwarancyjnej

Wprowadzenie kwartalnych deklaracji VAT

Wprowadzenie możliwości wykazywania VAT od importu towarów w deklaracji podatkowej

Zmiana zasad opodatkowania wieczystego użytkowania gruntów

Zmiana podstawy opodatkowania przy przekazywaniu bezpłatnym używanych towarów

Zmiana zasad rozliczania podatku

Ograniczenie obowiązku wydawania zaświadczeń przez urzędy skarbowe

Zmiana zasad refundacji z tytułu zakupu kas fiskalnych

Podatki lokalne

Obniżenie obciążeń podatkowych dla nabywających nieodpłatnie majątek od osób najbliższych

Likwidacja znaków opłaty skarbowej oraz urzędowych blankietów wekslowych jako formy zapłaty opłaty skarbowej

Zniesienie zasady solidarnej odpowiedzialności stron za zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych

Opodatkowanie podwyższenia kapitału w spółkach kapitałowych

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych

Obniżenie składek: rentowej i chorobowej

OPINIE

Agnieszka Pytlas-Skwierczyńska, adwokat współpracujący z kancelarią prawniczą Magnusson

Resort finansów ogłosił, iż dążąc do wyeliminowania różnic w sytuacji podatkowej osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz osób świadczących usługi na podstawie umowy zlecenia, o dzieło lub o przeniesieniu praw autorskich, zlikwiduje aktualnie obowiązujące zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, zastępując je limitem kwotowym.

Tego rodzaju zmiana w systemie podatkowym oznacza realny wzrost obciążeń dla osób wykonujących usługi w ramach działalności wykonywanej osobiście. Chociaż często osoby te ponoszą wyższe koszty służące realizacji zlecenia czy wykonaniu dzieła związane z wykonywaniem usług poza siedzibą zamawiającego, przy wykorzystaniu własnego sprzętu, ich sytuacja podatkowa zostanie zrównana z sytuacją osób osiągających przychody ze stosunku pracy, wykonujących pracę w siedzibie pracodawcy, na jego koszt i ryzyko, w warunkach pełnego podporządkowania.

Michał Kłosiński, ekspert firmy Deloitte

Wprowadzenie ryczałtu VAT jest ułatwieniem z jednej strony. Utrudnieniem z drugiej jest likwidacja karty podatkowej i ryczałtu ewidencjonowanego. Ponadto podmioty dziś rozliczające się na zasadach karty czy ryczałtu to podmioty, które często już mają kasę. Jeśli to są małe biznesy, to kluczową kwestią będzie kwota tego ryczałtu. Jeśli będzie to kilkaset złotych, to wybór ryczałtu VAT dla wielu przedsiębiorców może być często nieopłacalny. Zyskiem może być uproszczenie samych rozliczeń. Jednak nie widzę racjonalnego uzasadnienia, aby nie mogły obok siebie funkcjonować zarówno ryczałt VAT, jak i ryczałtowe uproszczone formy opodatkowania w podatku dochodowym, które mógłby jednocześnie stosować jeden podatnik.

Co do kwoty odliczenia wydatków na zakup kasy fiskalnej - 700 zł to kwota, za którą najprawdopodobniej można kupić kasę spełniającą określone prawem wymogi. Można nawet kupić ją taniej, ale są również urządzenia, które są znacznie droższe. Trudno jednak wyobrazić sobie sytuację, aby podatnicy kupowali droższe urządzenia, jeśli ich nie będą potrzebowali. Jeśli już droższe kasy kupują, to te dodatkowe funkcje zwiększające cenę, pozwalające np. na współpracę kasy z systemami magazynowymi, są im potrzebne. Wydaje się, że ci, którzy potrzebują droższych kas fiskalnych, będą poszkodowani, choć nie można tu mówić o nierównym traktowaniu podatników, bo przecież zgodnie z założeniem wszyscy odliczą nie więcej niż 700 zł wydanych na kasę.

Jarosław Koziński, partner Ernst&Young

Odmrożenie progów podatkowych PIT to akt sprawiedliwości dziejowej. Jednak jednoczesna likwidacja ryczałtowych kosztów uzyskania przychodów dla wolnych zawodów to dość nieoczekiwany ruch i efektywnie podniesie on koszty zatrudnienia przedstawicieli wolnych zawodów. Z jednej strony obniża się koszty pracy, zmniejszając składki na ubezpieczenia rentowe i chorobowe dla szerokiej grupy pracowników, a z drugiej w istotny sposób podwyższa się koszty zatrudnienia pracowników będących twórcami, artystami, dziennikarzami. Rozczarowujący jest także fakt, że znacząca obniżka stawek podatkowych następuje dopiero w roku przedwyborczym. Trzeba podkreślić, że obniżka składek rentowych i chorobowych to ruch punktowy, w dobrym kierunku i w efekcie powinien przynieść zwiększenie zatrudnienia. Jest też sporo ruchów kosmetycznych. Przykładem jest przesunięcie opłaty składki chorobowej z pracownika na pracodawcę. To "gra o sumie zerowej", ale pokazywana jako korzyść dla pracowników.

Jeśli chodzi o procedury podatkowe, to scentralizowanie wiążących interpretacji podatkowych należy ocenić pozytywnie, jeśli będą one wydawane tak sprawnie jak dotychczas. Instytucja rozprawy, jak każda inna powołana dla ułatwienia dialogu - to też pozytywna propozycja. Jeśli chodzi o podpisywanie deklaracji przez pełnomocnika, to bardziej przywrócenie normalności niż nowa jakość.

Andrzej Malinowski, prezydent Konfederacji Pracodawców Polskich

Z dużą nadzieją przyjęliśmy zapowiedzi reform w systemie podatkowym. Jednak to, co usłyszeliśmy podczas konferencji wicepremier Gilowskiej, to nie reforma, ale jedynie kosmetyka. Proponowana przez rząd korekta nie satysfakcjonuje nas w pełni, choć część ze zmian - zwłaszcza propozycje, które spowodują uproszczenie i uporządkowanie systemu podatkowego - oceniamy pozytywnie. Są one potrzebne. Zabrakło natomiast zmian systemowych, które mogłyby stanowić silny impuls dla rozwoju przedsiębiorczości, dla przyspieszenia dynamiki wzrostu gospodarczego. Większość zmian ma charakter porządkowy i prowadzi do uszczelnienia systemu podatkowego.

Koszty pracy to jedna z głównych przyczyn ograniczających tworzenie nowych miejsc pracy. Dobrze, że Ministerstwo Finansów dostrzega ten problem.

Ryczałt kwotowy VAT dla usługodawców, których obroty nie przekraczają 35 tys. euro, to dobre rozwiązanie. Jednak z drugiej strony padła zapowiedź wprowadzenia obowiązku stosowania kas fiskalnych przez wszystkich przedsiębiorców dokonujących obrotu towarowego. Oznacza to także obowiązek stosowania urządzenia rejestrującego przez drobnych handlarzy na bazarze. Celem takiego rozwiązania jest walka z szarą strefą. Czy efekt nie będzie odwrotny?

Do 2009 roku zostaną wprowadzone dwie stawki PIT. Tak długi okres oczekiwania jest nieuzasadniony. Dotąd wszystkie obniżki skutkowały wzrostem wpływów z podatków.

Ewa Matyszewska