Likwidacja działalności z końcem roku

O fakcie likwidacji działalności należy zawiadomić urząd skarbowy. Z art. 24 ust. 3 ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) wynika, że za datę likwidacji uważa się datę określoną w zawiadomieniu.

Ponadto podatnik rozliczający podatek dochodowy na podstawie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów musi sporządzić spis z natury (remanent) pozostałych na dzień likwidacji działalności towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, a także wyposażenia. Remanent ten stanowi podstawę do ustalenia dochodu za okres od początku roku do dnia likwidacji działalności oraz dochodu z remanentu likwidacyjnego.

Dochód za okres do dnia likwidacji

Zasadą jest, że podatnik dokonujący likwidacji działalności gospodarczej zobowiązany jest do zapłaty zaliczki na podatek za ostatni miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej w terminie do dnia 20. następnego miesiąca. Wyjątek dotyczy tych, którzy likwidacji działalności dokonają w grudniu 2008 r. Nie ustalają oni zaliczki od dochodu za ten miesiąc. Zaliczkę na podatek za grudzień powinni wpłacić bowiem, w wysokości zaliczki należnej za listopad, w terminie do dnia 22 grudnia 2008 r. Dochód za grudzień rozliczą dopiero w zeznaniu rocznym, tj. do 30 kwietnia 2009 r.

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów dochód za okres od początku roku do dnia likwidacji działalności muszą ustalić z uwzględnieniem różnic remanentowych. Stanowi go różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania:

1) powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego - jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego lub

2) pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego - jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa niż wartość remanentu końcowego.

W przypadku zakończenia działalności gospodarczej remanent sporządzony na dzień likwidacji może służyć jako remanent końcowy. Warunkiem jest jednak, aby na potrzeby prawidłowego ustalenia dochodu wyłączyć z niego wartość wyposażenia.

Przykład

Przedsiębiorca rozliczający się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów zlikwidował działalność 31 grudnia 2008 r. Z zapisów zawartych w księdze wynika, że przychód za ten rok wyniósł 87.000 zł, a koszty jego uzyskania - 56.000 zł. Wartość remanentu na 1.01.2008 r. wynosi 15.000 zł, a na 31.12.2008 r.:

 o łącznie z wyposażeniem - 20.000 zł, 
 o z wyłączeniem wartości wyposażenia - 10.000 zł. 
 Obliczenie dochodu rocznego: 
 o przychód: 87.000 zł, 
 o koszty: 56.000 zł, 
 o różnica remanentowa - pomniejszająca dochód: 5.000 zł (15.000 zł - 10.000 zł), 
 o dochód: 26.000 zł (87.000 zł - 56.000 zł - 5.000 zł).

Dochód z remanentu likwidacyjnego

Podatnik, który złoży zawiadomienie o likwidacji działalności w grudniu 2008 r., ma obowiązek ustalenia dochodu z remanentu likwidacyjnego. Oblicza się go jako iloczyn wartości remanentu likwidacyjnego (wg cen zakupu) i wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności. Jeżeli w tym okresie dochód nie wystąpił, do ustalenia wskaźnika przyjmuje się udział dochodu w przychodach w roku 2007.

Tak ustalony dochód podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Jeżeli likwidacja działalności gospodarczej ma miejsce w grudniu 2008 r., wówczas podatek ten należy wykazać w zeznaniu podatkowym (PIT-36 lub PIT-36L) i zapłacić w terminie złożenia zeznania, tj. do 30 kwietnia 2009 r.

Przykład

Przedsiębiorca rozliczający się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów zlikwidował działalność 31 grudnia 2008 r. W okresie od września do listopada 2008 r. osiągnął przychód w wysokości 60.000 zł oraz dochód 30.000 zł. Wartość remanentu likwidacyjnego w cenach zakupu wyniosła 20.000 zł.

Obliczenie dochodu z remanentu likwidacyjnego:

 o wskaźnik procentowy udziału dochodu w przychodach w okresie 1.09. - 30.11.2008 r.:
 (30.000 zł : 60.000 zł) × 100 = 50%,
 o dochód z remanentu likwidacyjnego:
 20.000 zł × 50% = 10.000 zł,
 o zryczałtowany podatek dochodowy:
 10.000 zł × 10% = 1.000 zł.

Nie ustala się dochodu na dzień likwidacji działalności gospodarczej, jeżeli:

* w wyniku zmiany formy prawnej lub połączenia przedsiębiorstw składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione w formie wkładu lub aportu do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy,

* nastąpiła całkowita lub częściowa zmiana branży,

* osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem,

* nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową lub osobowej spółki handlowej w inną osobową spółkę handlową albo w kapitałową spółkę handlową.

Sprzedaż polikwidacyjna

Pozostałe na dzień likwidacji składniki majątku mogą zostać sprzedane. W określonych przypadkach ich odpłatne zbycie po zakończeniu działalności nie będzie podlegało opodatkowaniu. Dotyczy to zbycia składników majątku objętych remanentem likwidacyjnym. Rozliczenie podatkowe tego majątku ma bowiem miejsce poprzez opodatkowanie dochodu z remanentu likwidacyjnego.

Inaczej będzie, jeżeli przedmiotem sprzedaży będą środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Te składniki majątku nie są obejmowane remanentem likwidacyjnym. Ich odpłatne zbycie po likwidacji działalności gospodarczej rodzi w określonych sytuacjach przychód.

Przychód powstanie, jeżeli do odpłatnego zbycia dojdzie przed upływem:

* pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie - w przypadku nieruchomości i praw majątkowych o charakterze mieszkalnym, o których mowa w art. 14 ust. 2c ustawy o pdof (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o pdof),

* sześciu lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki zostały wycofane z działalności (art. 14 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o pdof) - w pozostałych przypadkach.

autor: Beata Siwkowska

Gazeta Podatkowa Nr 517 z dnia 2008-12-22