Podatek VAT od e-faktury

Jak odliczać podatek naliczony z faktur otrzymywanych drogą elektroniczną? Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny (art. 86 ust. 10 pkt 1 powołanej ustawy).

Podatnicy podatku VAT, o których mowa w ustawie, obowiązani są wystawiać fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową, bez podatku, podstawę opodatkowania oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Na podstawie art. 106 ust. 10 ustawy o VAT, Minister Finansów został upoważniony do wydania rozporządzenia określającego zasady wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej. Rozporzadzeniem z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz. U. Nr 133, poz. 1119), które zaczęło obowiązywać od 4 sieprnia 2005 r., przedmiotowe zagadnienia zostały uregulowane.

Powyższe oznacza, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia wejścia w życie powyższego rozporządzenia, nie było podstaw prawnych dopuszczających wykorzystanie przez podatników drogi elektronicznej dla przesyłania dokumentów - w tym także faktur. Brak szczegółowych unormowań w zakresie wystawiania faktur w formie elektronicznej oraz elementów jakie faktura wystawiona w takiej formie powinna zawierać nie uzasadniał, aby tego rodzaju faktury, które nie nosiły znamion oryginałów i tym samym nie spełniały wymogów wskazanych w § 21 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zasad wystawiania faktur stanowiły podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych w takiej formie.

Dopiero przedmiotowe rozporządzenie dało podatnikom prawo do wystawiania i przesyłania faktur w formie elektronicznej. Reguluje ono takie kwestie jak, sposoby i warunki wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej oraz zasady przechowywania oraz tryb udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej faktur drogą elektroniczną.

Rozporządzenie w sprawie faktur elektronicznych nie określa jednak danych, które powinna zawierać faktura VAT. Dane takie określa rozporządzenie w sprawie zasad wystawiania faktur. Zgodnie z § 21 faktury i faktury korygujące są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Poprzez kopię faktury wystawionej w formie elektronicznej należy rozumieć jej kopię elektroniczną tzn. drugi egzemplarz faktury przesłanej do kontrahenta, który nie powinien się różnić od tego egzemplarza.

Powyższe uzasadnione jest treścią przepisu § 4 pkt 1 i pkt 2 omawianego rozporządzenia, zgodnie z którym faktury mogą być wystawiane, przesyłane i przechowywane w formie elektronicznej, pod warunkiem że autentyczność ich pochodzenia i integralność ich treści będą zagwarantowane:

1.bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub

2.poprzez wymianę danych elektronicznych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, jeżeli zawarta umowa, dotycząca tej wymiany przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność danych.

A zatem, przy zachowaniu warunków przewidzianych w rozprządzeniu w sprawie faktur elektronicznych, podatnicy otrzymujący faktury tą drogą uprawnieni są do skorzystania z prawa do odliczenia kwot podatku wykazanych na fakturach otrzymywanych drogą elektroniczną.

Stosownie do regulacji § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur elektronicznych, podatnicy zamierzający wystawiać i przesyłać faktury w tej formie przed dniem 1 stycznia 2006 r. mogli stosować tę formę wystawiania faktur pod warunkiem uprzedniego pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze przesyłania faktur w formie elektronicznej oraz o rodzaju normy (standardu), który będzie w tym celu stosowany. Powyższe zasady znajdują odpowiednie zastosowanie do podatników będących odbiorcami przesyłanych faktur w drodze elektronicznej (§ 7 ust. 2 rozporządzenia), co oznacza, że także podatnicy otrzymujący faktury w formie elektronicznej aby móc skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w tych fakturach, byli zobowiązani do zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tym zamiarze.

Należy zatem wskazać, iż regulacja art. 86 ustawy o VAT znajdzie zastosowanie również w przypadku faktur otrzymanych drogą elektroniczną, bowiem treść i skutki prawne wystawienia i otrzymania faktury w takim przypadku są identyczne jak dla faktury papierowej. Aby jednak podatnik mógł dokonać, w myśl powyższych regulacji, obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej w formie elektronicznej, zarówno wystawca, jak i odbiorca takiej faktury muszą spełnić wymogi nałożone na nich przytoczonym rozporządzeniem.

Reasumując wskazać należy, że w stanie prawnym obowiązującym przed dniem wejścia w życie rozporządzenia w sprawie faktur elektronicznych, tj. przed 4 sierpnia 2005 r., podatnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury przesłanej drogą elektroniczną ze względu na brak stosownych przepisów regulujących przedmiotowe zagadnienie. W okresie natomiast od dnia 4 sierpnia do dnia 1 stycznia 2006 r., podatnicy, którzy chcieli przesyłać, jak i odbierać faktury w formie elektronicznej, zobligowani byli do uprzedniego zawiadomienia na piśmie naczelnia urzędu skarbowego o zamiarze odbierania faktur w formie elektronicznej oraz do określeni rodzaju normy (standardu), który będzie stosowany - w przypadku podmiotów stosujących wymianę danych elektronicznych (EDI). Po 1 stycznia 2006 r. podatnicy mogą wystawiać, a w przypadku podatników otrzymujących faktury - dokonywać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z tak wystawionej faktury bez obowiązku powiadamiania naczelnika urzędu skarbowego, przy jednoczesnym spełnieniu warunków wynikających z omawianego rozporządzenia.