Preferencje dla przedsiębiorcy w składce zdrowotnej
Osoba (fizyczna) prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą generalnie opłaca za siebie z tego tytułu składkę zdrowotną. Pewna grupa przedsiębiorców - po spełnieniu odpowiednich warunków - może być zwolniona z obowiązku jej regulowania do ZUS. Niektórzy natomiast mogą ją opłacić w obniżonej kwocie.
Składka zdrowotna przedsiębiorcy
Osoba (fizyczna) prowadząca pozarolniczą działalność podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu w ZUS. Zasadniczo podleganie temu ubezpieczeniu wiąże się z koniecznością comiesięcznego opłacania składki zdrowotnej. Jednak nie zawsze tak jest.
Ulga w opłacie składki
Przepisy przewidują dla niektórych przedsiębiorców całkowite zwolnienie z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Innym pozwalają obniżyć jej kwotę do wysokości zaliczki na pdof. Preferencje te przysługują emerytom i rencistom oraz pobierającym zasiłek macierzyński w niskiej kwocie, a także osobom legitymującym się umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności.
Z ulgi w opłacie składki zdrowotnej przedsiębiorcy mogą skorzystać wyłącznie w tym miesiącu, w którym spełniają wymagane warunki.
» dla emeryta lub rencisty
Przedsiębiorca będący emerytem lub rencistą (z wyjątkiem osoby posiadającej rentę z tytułu niezdolności do pracy) nie opłaca z prowadzonej działalności gospodarczej składek społecznych. Jeżeli natomiast emeryt lub rencista pobiera świadczenie emerytalne/rentowe (brutto) w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2016 r. - 1.850 zł) i spełnia jeden z warunków, tj.:
- uzyskuje dodatkowe przychody z tytułu działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury; od 1 marca 2016 r. jest to 441,28 zł, czyli 50% z kwoty 882,56 zł (przykład 1) lub
- opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej (przykład 2),
to przysługuje mu zwolnienie z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z działalności.
Wynika to z art. 82 ust. 8 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, dalej ustawy zdrowotnej.
» dla osoby niepełnosprawnej
Preferencja w opłacie składki zdrowotnej przysługuje również niepełnosprawnej osobie prowadzącej działalność gospodarczą. Aby taki przedsiębiorca mógł korzystać z omawianej ulgi, powinien legitymować się umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności i z tytułu prowadzonej działalności:
1) uzyskiwać przychody w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury (czyli kwoty 441,28 zł) lub
2) opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Tak stanowi art. 82 ust. 9 ustawy zdrowotnej.
» dla pobierającego zasiłek macierzyński
Osoba, która z prowadzonej działalności gospodarczej nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania tego zasiłku. Nie podlega im w taki sposób z prowadzonej firmy. Są one dla niej w tym czasie wyłącznie dobrowolne.
W okresie pobierania przedmiotowego zasiłku przedsiębiorca z działalności podlega jednak obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zobowiązany jest więc opłacać składkę zdrowotną. Od 1 stycznia 2016 r. taki przedsiębiorca może być też zwolniony z obowiązku opłacania tej składki. Nie jest ona bowiem opłacana przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, której zasiłek macierzyński nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego wynoszącego 1.000 zł. Tak wynika z obowiązującego od 1 stycznia 2016 r. art. 82 ust. 9a ustawy zdrowotnej.
Składka w niższej kwocie
Ustawodawca przewidział dla przedsiębiorców możliwość obniżenia kosztów związanych z opłatą składki zdrowotnej wynikającą z art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej. Przedsiębiorca posiadający umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, dla którego prowadzona pozarolnicza działalność stanowi jedyne źródło przychodu, może opłacać składkę zdrowotną w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na pdof.
Przy czym ulgi tej nie stosuje się w przypadku niepełnosprawnych przedsiębiorców opłacających podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.
Mogą z niej zatem skorzystać niepełnosprawni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych.
Przykład 1 Pani Wanda ma ustalone prawo do emerytury i jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą. Z firmy opłaca podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i osiąga miesięczny przychód z tego tytułu w kwocie 438 zł. Otrzymuje świadczenie emerytalne w kwocie 1.792,25 zł. Pani Wanda jest zwolniona z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, ponieważ:
Pan Marian ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i jednocześnie prowadzi działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej. Pobiera rentę w wysokości 1.695 zł. Z tytułu prowadzonej działalności pan Marian jest zwolniony z opłaty składki zdrowotnej, bowiem:
W tym przypadku bez znaczenia jest przychód osiągnięty z prowadzonej przez niego działalności. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej... (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793)
autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 89 (1339) z dnia 2016-11-07