Ryczałt: niejasne przepisy

Wprowadzone niedawno przez Sejm zmiany w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym już teraz budzą kontrowersje. Obniżony został limit przychodów uprawniających do korzystania z tej formy opodatkowania z 250 tys. euro do 150 tys. euro. Zmieniono też przepisy dotyczące utraty prawa do ryczałtu i przejścia na ogólne zasady płacenia PIT po przekroczeniu tego limitu. I właśnie regulując tę ostatnią kwestię, Sejm wykazał się niekonsekwencją.

Kontrowersyjne regulacje

Obecnie podatnik, który przekroczy ustawowy limit przychodów uprawniających do ryczałtu, korzysta z tej formy opodatkowania do końca roku podatkowego. Po zmianach na ogólne zasady rozliczeń podatnik będzie musiał przejść już od następnego miesiąca, po miesiącu, w którym uzyskał przychody w wysokości powodującej utratę prawa do ryczałtu. Problem jednak w tym, że Sejm, uchwalając te przepisy, pozostawił jednocześnie w ustawie o ryczałcie art. 6 ust. 4 pkt 2, zgodnie z którym podatnicy, którzy rozpoczynają wykonywanie działalności w roku podatkowym, mogą opłacać podatek w formie ryczałtu bez względu na wysokość przychodów.

- Pozostawienie w dotychczasowym brzmieniu tego przepisu wskazywałoby na to, że podatnicy rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego, bez względu na osiągane przychody, będą mogli do końca roku korzystać z ryczałtu - ocenia Elżbieta Lutow, ekspert ds. podatków Związku Rzemiosła Polskiego.

Podobne konsekwencje dostrzega Krzysztof Komorniczak, doradca podatkowy z Europejskiego Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej.

- Sejm, nowelizując ustawę, pozostawił w art. 6 ust. 4 pkt 2 sformułowanie "bez względu na wysokość przychodów". Można więc wnioskować, że jego intencją było wyłączenie stosowania nowych przepisów o obligatoryjnej zmianie formy rozliczania podatku po przekroczeniu kwoty 150 tys. euro przychodu, w stosunku do podatników rozpoczynających wykonywanie działalności gospodarczej.

POSTULUJEMY
Senat powinien zaproponować zmiany mające na celu jednoznaczne określenie, kiedy po wejściu nowych przepisów podatnik utraci prawo do stosowania ryczałtu. Gdyby nie doszło do sprecyzowania niejasnych przepisów w trakcie obecnego procesu legislacyjnego, powinny zostać znowelizowane przez Sejm przed wejściem ich w życie w 2008 roku.

Dylemat podatników

Nowelizacja przewidująca wspomniane zmiany w ryczałcie ma wejść w życie w 2008 roku. Gdyby tak się stało, z niejasną sytuacją prawną musieliby się zmagać podatnicy, którzy działalność rozpoczęli w trakcie roku podatkowego i w tym samym roku przekroczyli limit przychodów, tracąc prawo do opodatkowania ryczałtem. W takim wypadku nie będzie jasne, czy będą mogli pozostać na ryczałcie do końca roku zgodnie z dotychczasowym art. 6 ust. 4 pkt 2, czy też będą musieli opłacać PIT na zasadach ogólnych już od następnego miesiąca.

- Znowelizowane przepisy rzeczywiście mogą budzić kontrowersje - ocenia Elżbieta Lutow.

- Sądzę jednak, że art. 6 ust. 4 pkt 2 trzeba czytać łącznie z nowym ust. 6 i 7 art. 8, który mówi, że podatnik traci prawo do ryczałtu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym jego przychody przekroczą limit 150 tys. euro. Powinno to dotyczyć także przedsiębiorców rozpoczynających działalność. Oczywiście sytuacja byłaby mniej skomplikowana, gdyby łącznie z wprowadzeniem nowych przepisów doprecyzowano także art. 6 ust. 4 pkt 2, usuwając z niego wyrażenie "bez względu na wysokość przychodów" - dodaje Elżbieta Lutow. W opinii naszej rozmówczyni podczas prac nad nowelizacją intencją ustawodawcy było wyłączenie stosowania ryczałtu w stosunku do wszystkich przedsiębiorców przekraczających wskazany limit przychodów.

Zdaniem Krzysztofa Komorniczaka, przyjęcie przez Sejm regulacji w obecnym kształcie uprawnia do stwierdzenia, że przepisy dotyczące obligatoryjnej zmiany formy rozliczenia podatku dotyczą jedynie podatników, którzy już prowadzą działalność.

- Oznaczałoby to, że tylko do nich odnosić się będzie nakaz rozliczania podatku na zasadach ogólnych już w miesiącu następującym po miesiącu, w którym przekroczyli ustawowy limit, zaś przedsiębiorcy rozpoczynający działalność będą mogli rozliczać się w formie ryczałtu do końca roku bez względu na wysokość przychodów - wyjaśnia nasz rozmówca.

Rozróżnienie podatników

Interpretację przepisów, która łagodniej traktuje osoby dopiero rozpoczynające wykonywanie działalności, pochwala prof. dr hab. Artur Nowak-Far, ekspert Konfederacji Pracodawców Polskich.

- Obowiązek przejścia na zasady ogólne od następnego miesiąca powinien dotyczyć jedynie podmiotów kontynuujących działalność opodatkowaną ryczałem, natomiast przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczęli wykonywanie działalności, powinni mieć prawo do korzystania z ryczałtu do końca roku podatkowego - twierdzi nasz rozmówca.

Profesor Artur Nowak-Far zwraca jednak uwagę na niejasność przyjętych przez Sejm regulacji.

- Stwarzają one pole do sprzecznych interpretacji. Jest to winą prawodawcy, który powinien nową konstrukcję ryczałtu wyraźnie opisać - podsumowuje nasz rozmówca.

Magdalena Majkowska