Skutki podatkowe rozwiązania umowy leasingu

Strona biorąca samochody w leasing, która przestaje ich potrzebować na skutek czynników nie do końca od niej zależnych (redukcja kierowców) staje przed wyborem, czy wystąpić z umowy i narazić się na zapłatę kary umownej, czy też do końca umowy opłacać należne raty leasingowe za pojazdy dla niej już nieprzydatne, co więcej w ogóle niewykorzystywane. Podatnicy coraz częściej zadają pytania, czy wydatki z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingu mogą zostać zaliczone w koszty uzyskania przychodu. Organy podatkowe zajmują w tej sprawie stanowisko niekorzystne, podatnicy zaś zyskują sprzymierzeńców wśród sądów administracyjnych.

Wyrokiem z dnia 10 lutego 2010 r. (sygn. akt I SA/Łd 1059/09) WSA w Łodzi uchylił interpretację prawa podatkowego odmawiającą podatnikowi prawa do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z przedterminowym rozwiązaniem umowy leasingu. Spółka zdecydowała się na wcześniejsze rozwiązanie umowy i zapłatę kary umownej w celu uniknięcia wyższych kosztów związanych z dalszym utrzymywaniem samochodu, który wbrew wcześniejszym założeniom nie byłby wykorzystywany w prowadzonej działalności. Zdaniem organu podatkowego dążenie do zminimalizowania uszczerbku na majątku własnym Spółki nie może zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, mimo że podyktowane jest rachunkiem ekonomicznym. Ryzyko prowadzenia działalności ponosi bowiem podatnik, a ewentualne negatywne konsekwencje nie mogą obciążać Skarbu Państwa.

WSA w Łodzi nie podzielił argumentów przedstawionych w wydanej interpretacji. W ocenie sądu należy zwrócić uwagę, że stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 54, poz. 654 ze zm. - dalej "ustawa o CIT") kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1, a więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów oraz zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zapłata kary umownej w celu uniknięcia innych kosztów, przekraczających koszty rozwiązania umowy jest celowym i racjonalnym ograniczeniem wydatków, a więc może zostać uznana za koszt podatkowy. Przemawia za tym w szczególności dynamika procesów i zjawisk gospodarczych. Decyzje gospodarcze, które w określonych warunkach są gospodarczo uzasadnione i racjonalne na skutek istotnej zmiany okoliczności mogą wymagać zasadniczej zmiany w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Kwalifikując dany wydatek jako koszt podatkowy należy te okoliczności uwzględniać.

Trudno nie zgodzić się z tezą postawioną przez skład orzekający w przedmiotowym wyroku. Zaoszczędzone środki finansowe w wyniku wyboru "tańszej metody wyjścia z sytuacji" podatnik będzie mógł przeznaczyć na dalszy rozwój działalności. W przypadku decyzji o dalszej spłacie rat leasingowych przedsiębiorca nie tylko poniósłby wyższy wydatek i to nieracjonalny, ale także najprawdopodobniej utraciłby możliwość ich zaliczania w koszty podatkowe przez co poniósłby niejako podwójną stratę.

Jarosław Włoch

^{Aplikant radcowski, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie}

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.