Ulga dla nowych przedsiębiorców z krótką przerwą
Początkujący przedsiębiorca może opłacać składki społeczne od dużo niższej podstawy wymiaru, aniżeli powszechnie obowiązująca wszystkich prowadzących działalność gospodarczą. Trzeba jednak spełnić pewne warunki. Niewywiązanie się przez pewien czas z jednego z nich uniemożliwia korzystanie z ulgi.
Dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, przez 24 pełne miesiące kalendarzowe minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek społecznych jest znacznie niższa niż powszechnie obowiązująca wszystkich przedsiębiorców. Wynosi ona bowiem tylko 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia.
W 2011 r. minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek ZUS dla "nowych" przedsiębiorców wynosi 415,80 zł.
Składki społeczne od niższej kwoty mogą opłacać tylko osoby, które rozpoczynają działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, pod warunkiem, że:
- nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności nie prowadziły innej pozarolniczej działalności,
- nie wykonują na rzecz byłego pracodawcy takich samych czynności wchodzących w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywały w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Z ulgi nie mogą korzystać m.in. wspólnicy spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.
Od początku obowiązywania ulgi (tj. od 25 sierpnia 2005 r.) ZUS informował, że warunek niewykonywania usług na rzecz byłego pracodawcy (takich samych, jakie przedsiębiorca wcześniej wykonywał np. w ramach stosunku pracy) trzeba spełniać przez cały okres korzystania z uprawnienia, oraz że po rozpoczęciu ich świadczenia przedsiębiorca traci automatycznie prawo do ulgi. Od dnia podjęcia działalności na rzecz byłego pracodawcy powinien opłacać składki społeczne na ogólnych zasadach, czyli od podstawy wymiaru nie niższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Obecnie w poradniku pt.: "Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących" (dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl) ZUS wyjaśnia, że po zakończeniu świadczenia usług dla byłego pracodawcy przedsiębiorca może ponownie korzystać z ulgi i opłacać składki społeczne od obniżonej podstawy wymiaru - do czasu upływu 24 pełnych miesięcy kalendarzowych, licząc od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Traci więc prawo do opłacania składek społecznych od niższej podstawy ich wymiaru, ale wyłącznie na okres wykonywania tej pracy.
ZUS potwierdził to w piśmie z 25 października 2011 r., odpowiadając na zapytanie naszego Wydawnictwa. Wyjaśnił też w nim, w jaki sposób taki przedsiębiorca powinien rozliczyć składki ubezpieczeniowe i wykazać je w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych do ZUS za miesiąc, w którym przez jego część nie miał prawa do ulgi.
Na czas utraty prawa do ulgi przedsiębiorca powinien dokonać odpowiedniego zgłoszenia zmiany kodu tytułu do ubezpieczeń. W tym celu od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy w ramach prowadzonej działalności na rzecz byłego pracodawcy przedsiębiorca powinien:
1) wyrejestrować się z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70 X X (lub 05 72 X X - jeśli jest rencistą), a następnie
2) zgłosić się ponownie do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 X X (lub 05 12 X X - jeśli jest rencistą).
Po zakończeniu wykonywania takiej pracy przedsiębiorca ponownie powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń z kodem ubezpieczeniowym 05 10 X X (lub odpowiednio 05 12 X X), a następnie zgłosić do ubezpieczeń z kodem 05 70 X X (lub odpowiednio 05 72 X X).
Jeśli taka zmiana ma miejsce w trakcie miesiąca kalendarzowego, wówczas przedsiębiorca powinien przekazać za siebie do ZUS dwa komplety rozliczeniowe:
1) w przypadku opłacania składki wyłącznie za siebie - dwie deklaracje rozliczeniowe odpowiednio z zakresem numeracji od 1 do 39 oraz od 40 do 49 z właściwymi kodami tytułu ubezpieczenia; w deklaracjach tych powinien wykazać składki społeczne oraz składkę zdrowotną obliczone od zadeklarowanej podstawy nie niższej niż ustalona proporcjonalnie najniższa podstawa ich wymiaru ustalona dla części miesiąca, wobec której obowiązywała,
2) w przypadku opłacania składki również za inne osoby - dwa raporty: jeden z kodem rozpoczynającym się cyframi 05 10 (05 12), a drugi 05 70 (05 72); zasady ustalenia podstaw wymiaru powinny być analogiczne jak w pkt 1).
|
Wyjaśnienie ZUS w sprawie naliczania za przedsiębiorcę składki na FP "Jeśli łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za dany miesiąc (tj. suma kwot wykazanych do podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia w odpowiednio obu deklaracjach/raportach) wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, powstanie obowiązek opłacenia składki na Fundusz Pracy, o ile ubezpieczony nie osiągnął wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. W przypadku, o którym mowa w pkt 1 (tj. w przypadku gdy przedsiębiorca opłacający składki tylko za siebie złoży dwie deklaracje rozliczeniowe - przyp. red.), dopuszczalne jest wykazanie składek na Fundusz Pracy w obu deklaracjach, obliczonych od wykazanej w każdej z nich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak i wykazanie obliczonej od łącznej kwoty podstawy wymiaru składek za dany miesiąc kwoty składki na Fundusz Pracy w jednej z deklaracji, składanej z kodem rozpoczynającym się cyframi 05 10". |
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 94 (822) z dnia 2011-11-24