Zmień sobie podatek!

Z ryczałtu na kartę podatkową lub podatek liniowy

Od 2003 r. obowiązuje zasada, że wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dokonuje się poprzez złożenie pisemnego oświadczenia w tym zakresie, a dokonany wybór jest wiążący na lata następne. Zatem podatnik, który oświadczenie o wyborze ryczałtu złożył w 2007 r. i w 2008 r. zamierza korzystać z tej formy opodatkowania, nie musi składać na tę okoliczność żadnych dokumentów. Powyższa zasada kontynuacji opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym wynika z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.). Jednocześnie przepis ten określa, w jaki sposób można zrezygnować z tej formy opodatkowania, jeżeli podatnik nie zamierza jej kontynuować w następnym roku podatkowym.

Rezygnacja z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych odbywa się poprzez wybór innej formy opodatkowania. Jeżeli podatnik zamierza skorzystać z karty podatkowej, musi w tym celu złożyć pisemny wniosek o jej zastosowanie, według wzoru oznaczonego PIT-16 (oczywiście o ile spełnia warunki do objęcia kartą podatkową). Podatnik zamierzający opłacać podatek według stawki 19% (tzw. podatek liniowy) składa pisemne oświadczenie o opodatkowanie na zasadach określonych w art. 30c ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

Z ryczałtu na opodatkowanie według skali podatkowej

Sprawa się nieco komplikuje, jeżeli podatnik zamierza być opodatkowany według skali podatkowej. Problem sprowadza się do dokumentu przy pomocy którego należy dokonać wyboru tej formy opodatkowania. Przepisy określają je bowiem wyłącznie na potrzeby zryczałtowanych form opodatkowania (oświadczenie - dla ryczałtu ewidencjonowanego, wniosek - dla karty podatkowej) oraz podatku liniowego (oświadczenie). Powstaje zatem pytanie, jak skutecznie zrezygnować z ryczałtu na rzecz skali podatkowej?

Zauważyć należy, że ten sposób opodatkowania wymusza na podatnikach obowiązek zaprowadzenia właściwych ksiąg. Przyjmijmy, że będzie to podatkowa księga przychodów i rozchodów.

Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym korzystali m.in. z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, o prowadzeniu księgi podatkowej obowiązani są powiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego, w formie pisemnej, w terminie 20 dni od dnia jej założenia. Tak stanowi § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz. 1475 ze zm.).

Przepisy nie wprowadzają więc szczególnej formy dla wyboru skali podatkowej w przypadku rezygnacji z ryczałtu ewidencjonowanego, a jedynie obowiązek zawiadomienia o zaprowadzeniu księgi podatkowej. Zatem należy przyjąć, że zawiadomienie to jest skuteczne w zakresie wyboru skali podatkowej.

Z tym że przy rezygnacji z ryczałtu i wyborze podatku liniowego złożenie zawiadomienia o zaprowadzeniu księgi podatkowej nie jest wystarczające. W takim przypadku podatnik rezygnujący z ryczałtu musi złożyć pisemne oświadczenie o wyborze podatku liniowego. Złożenie pisemnego zawiadomienia o prowadzeniu księgi podatkowej jest jego dodatkowym obowiązkiem. Należy wskazać, że złożenie wyłącznie tego zawiadomienia może zostać poczytane za wybór skali podatkowej dla opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej.

Termin na rezygnację z ryczałtu

Dla rezygnacji z ryczałtu nie jest wystarczające złożenie stosownego dokumentu w zakresie wyboru innej formy opodatkowania. Konieczne jest jeszcze jego złożenie w ustawowo określonym terminie. Z treści powołanego wcześniej art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (?) wynika, że wybór innej formy opodatkowania powinien być dokonany do dnia 20 stycznia roku podatkowego, w którym podatnik chce zmienić formę opodatkowania. Konsekwencją uchybienia tego terminu jest utrata możliwości korzystania z innej formy.

W świetle powyższego, w terminie do 20 stycznia roku podatkowego (a nie w terminie 20 dni od dnia założenia księgi - jak stanowi powołane rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi) powinno być również złożone zawiadomienie o zaprowadzeniu księgi podatkowej przez podatnika zamierzającego opłacać podatek według skali podatkowej.

Jak zrezygnować z pozostałych form opodatkowania?

Podobnie jak w przypadku ryczałtu, rezygnacja zarówno ze skali podatkowej, jak i karty podatkowej czy podatku liniowego odbywa się poprzez wybór innej formy opodatkowania. Wyboru tego dokonuje się również w wyznaczonym terminie i za pomocą stosownych dokumentów, co prezentuje poniższa tabela.

autor: Beata Siwkowska