Strategiczny alians

Fitch Ratings, międzynarodowa agencja ratingowa podała dzisiaj, że porozumienie zawarte pomiędzy polską spółką paliwową PKN Orlen S.A.a węgierską firmą naftową i gazową MOL dotyczące chęci rozpoczęcia współpracy oraz możliwości połączenia obu spółek, nie wpłynie w najbliższym czasie na rating PKN, który znajduje się na poziomie BBB. Porozumienie niniejsze najprawdopodobniej nie spowoduje żadnych zmian w profilu kredytowym PKN w krótkim i średnim okresie. Fitch przedstawi dalsze komentarze na temat tej współpracy, po przeprowadzeniu corocznego przeglądu ratingu PKN w najbliższych miesiącach . Perspektywa ratingu pozostaje negatywna.

Ten strategiczny alians może być postrzegany pozytywnie dla obydwu przedsiębiorstw, gdyż w jego wyniku powstałby większy regionalny koncern paliwowy działający na coraz bardziej konkurencyjnych rynkach. Jednak ostateczna opinia Fitch na ten temat będzie zależeć od ujawnienia szczegółów transakcji.

Prawdopodobny scenariusz zakłada połączenie spółek w ciągu najbliższych 3 lat. Pierwszym etapem byłoby wzajemne nabycie od 10% do 15% akcji przez PKN i MOL, następnie utworzenie spółki joint venture, do której zostałyby przeniesione aktywa o najwyższych możliwościach synergii i ostatecznie fuzja PKN i MOL.

PKN ma jeszcze możliwość zwiększenia dźwigni finansowej utrzymując obecny poziom ratingu, jeżeli transakcja z MOL wymagałaby pozyskania dodatkowego finansowania. Ponadto, PKN może częściowo zrealizować zakup udziałów w MOL ze środków uzyskanych ze sprzedaży pakietu 19,6% akcji w Polkomtelu, które mają być sprzedane w 2004 r. Warty odnotowania jest fakt, że obydwaj zagraniczni mniejszościowi akcjonariusze Polkomtela - Vodafone i TDC wyrazili swoje zainteresowanie odkupieniem udziałów od PKN.

Proponowane partnerstwo jest obarczone wysokim ryzykiem niedojścia transakcji do skutku, ponieważ dyskusje na temat konsolidacji w Europie Środkowo-Wschodniej były prowadzone przez austriacki OMV, węgierski MOL i polski PKN przez ostatnich kilka lat, jak dotychczas bez rezultatu. Każda z tych trzech spółek realizowała własną strategię przejęć udziałów niektórych mniejszych graczy na rynku. Przewidywany jest długi i skomplikowany proces połączenia PKN i MOL, obydwie firmy stwierdziły, że memorandum oznacza wstępny etap rozmów. Warto podkreślić, że zarówno polski jak i węgierski rząd posiadają znaczne udziały, odpowiednio w PKN (28%) i MOL (22,7%), w konsekwencji mają duży wpływ na strategie obydwu przedsiębiorstw w związku z rozproszonym akcjonariatem. Dodatkowo, OMV posiada 10% udziałów w MOL, co może utrudnić połączenie PKN i MOL.

Fitch uważa partnerstwo PKN i MOL jako alians dwóch równorzędnych graczy, gdyż obie spółki charakteryzują się podobną wielkością. W ciągu pierwszych 9 miesięcy 2003, MOL wygenerował EBITDA na kwotę 548 mln USD przy przychodach 4 637 mln USD, podczas gdy PKN odpowiednio 520 mln USD i 4 499 mln USD. PKN działa w segmencie rafinacji ropy i posiada sieć 2 500 stacji paliwowych w Polsce i Niemczech, podczas gdy MOL, oprócz rafinacji i działalności w detalu, działa również w segmencie wydobycia ropy i segmencie gazowym. Segment gazowy do tej pory przynosił straty, jednak od 2004 roku spodziewana jest poprawa rentowności.

Fitch uważa, że PKN ma lepszy profil kredytowy - wskaźnik zadłużenie netto / roczna EBITDA wyniósł 1,1 na koniec września 2003, w porównaniu z 2,0 w przypadku MOL. Podobnie, wskaźnik zadłużenie netto do kapitałów (wliczając w to kapitał akcjonariuszy mniejszościowych) w PKN jest lepszy niż w MOL (26% w porównaniu z 48%). Ponadto, MOL zwiększył ostatnio dźwignię finansową w związku z finalizacją zakupu pakietu 25% plus jedna akcja w chorwackiej firmie naftowej i gazowej INA za 505 mln USD.

Fitch uważa MOL za bardziej zaawansowane przedsiębiorstwo pod względem regionalnej konsolidacji w Europie Środkowej. MOL posiada większościowy pakiet w Slovnaft, słowackiej firmie paliwowej i ostatnio przejął mniejszościowy pakiet w INA. Dotychczas obecność PKN na rynkach zagranicznych była ograniczona do 500 stacji paliwowych w Niemczech, które spółka zakupiła od BP w grudniu 2002. Obydwa przedsiębiorstwa PKN i MOL oddzielnie biorą udział w przetargu na zakup 33,3% udziałów w rumuńskim Petromie, który ma rating BB- (BB minus) oraz wyraziły wstępne zainteresowanie udziałem w przetargu na czeski Unipetrol.