Wyniki gigantów GPW mogły być dużo lepsze

Po zsumowaniu kosztów największych giełdowych spółek okazuje się, że te zamiast spadać rosną. Najbardziej u liderów z sektora IT, bo te spółki utrzymują rzesze specjalistów gotowych do realizacji wielkich kontraktów, o które właśnie toczy się walka. W I kwartale 2003 r. łączne koszty wszystkich spółek z indeksu WIG20 przekroczyły 19,1 mld zł i były o ponad 2 proc. wyższe niż rok temu. Trzeba jednak podkreślić, że w tym samym okresie wzrosły także przychody, i to o ponad 3 proc.

Największy wzrost kosztów zanotowały Prokom i Agora o 105 i 35 proc. Najbardziej obciążenia zredukowały banki grubo ponad 20 proc. Jednak analitycy podkreślają, że to nie koniec oszczędności, bo cięcia nie zrównoważyły spadku przychodów z odsetek.

Nie muszą, a tną...

Spółką, której udaje się konsekwentnie ciąć koszty, jest Dębica. W I kwartale giełdowy producent opon mimo wzrostu przychodów o 18 proc. zdołał ograniczyć koszty sprzedaży o 14 proc. Koszty ogólnego zarządu spadły o blisko 12 proc.

Dębicę można stawiać za przykład. Firma wdrożyła specjalny program oszczędnościowy, który przynosi już efekty. Warto podkreślić, że nie była zmuszona do jego wdrożenia. Warunki rynkowe w branży oponiarskiej są bardzo sprzyjające podkreśla Bartosz Ostafiński, analityk Beskidzkiego Domu Maklerskiego.

Coraz skuteczniej z kosztami walczy Telekomunikacja Polska. W pierwszych trzech miesiącach 2003 r. skonsolidowane przychody operatora zwiększyły się o 2,5 proc. W tym samym okresie koszty sprzedaży produktów towarów i materiałów wzrosły tylko o 1 proc. Zdecydowane efekty zaczyna przynosić program restrukturyzacji zatrudnienia prowadzony przez operatora.

Dzięki wolniejszemu wzrostowi kosztów niż przychodów TP zdołała zwiększyć marżę na sprzedaży brutto. Jednak ocenę spółce obniża wzrost kosztów finansowych. Można szacować, że około 500 mln zł stanowiły obciążenia wynikające z ujemnych różnic kursowych ocenia Radosław Solan, analityk BDM PKO BP.

...nie tną, a powinni

Analitycy mają wiele zastrzeżeń do kontroli kosztów w największych firmach produkcyjnych, głównie KGHM. W spółce koszty sprzedaży wzrosły aż o 10 proc. Miedziowy kombinat, którego załoga liczy ponad 18 tys. osób, jest w czołówce giełdowych firm pod względem kosztów ogólnego zarządu. W całej grupie KGHM wyniosły one 134,3 mln zł.

Rekordzistą pod tym względem jest PKN Orlen, którego koszty ogólnego zarządu w grupie przekroczyły 208 mln zł i były blisko o 10 mln zł wyższe niż w I kwartale 2002 r. W przypadku płockiego koncernu niepokoić może wzrost kosztów sprzedaży o blisko 40 proc. Tak duży skok kosztów został zrekompensowany zaledwie 21-proc. wzrostem przychodów. Obu spółkom analitycy zalecają zdecydowaną redukcję wydatków.

W KGHM są duże możliwości redukcji kosztów. Przede wszystkim należałoby zająć się racjonalizacją obciążeń związanych z wynagrodzeniami. Jednak ze względu na silną pozycję związków zawodowych jest to praktycznie nierealne. Za to PKN Orlen w tym roku wprowadza specjalny program redukcji kosztów operacyjnych wylicza Bartosz Ostafiński.

W I kwartale w PKN Orlen mocno wzrosły koszty dystrybucji. Jednak jest to związane z konsolidacją stacji paliw w Niemczech i agresywną walką o klienta na krajowym rynku.

Chcąc utrzymać pozycję na rynku krajowym i wejść na rynek środkowoeuropejski, rozpoczęliśmy wprowadzanie globalnego programu poprawy efektywności, obejmującego swoim działaniem całą bazę kosztów spółki zapowiedział w ubiegłym tygodniu zarząd Orlenu.

Koszty w porównaniu z I kwartału 2002 r. zredukowały natomiast wszystkie banki wchodzące w skład indeksu WIG20, i to dość wyraźnie, bo o ponad 20 proc. Jednak analitycy twierdzą, że to jeszcze za mało.

W przypadku banków tempo redukcji kosztów nie nadąża za spadkiem przychodów. W tych instytucjach nadal widać przerost zatrudnienia. Ich majątek trwały jest zbyt duży w porównaniu z potrzebami ocenia Marek Świętoń, analityk ING IM Polska.

Drogie przetargi...

Najbardziej kosztowny biznes w I kwartale tego roku to informatyka. Tu trwa walka o kolejne wielkie kontrakty. By ją wygrać, trzeba ponieść ogromne nakłady. Największe sukcesy w przetargach ma na razie Prokom, ale koszty jego grupy wzrosły w ujęciu rocznym o ponad 100 proc.

W Prokomie koszty sprzedaży produktów towarów i materiałów rosły dwukrotnie szybciej niż przychody, co odbiło się na spadku marży na sprzedaży brutto. Ale ta grupa ma usprawiedliwienie nakłady poniesione w związku z uczestnictwem w przetargach na informatyzację PZU oraz PKO BP. Sytuację w I kwartale Prokom próbował ratować sprzedażą towarów i materiałów, co spowodowało zdecydowaną obniżkę marż podkreśla Radosław Solan.

Podobne problemy mają także inni potentaci branży IT.

Computerland od dłuższego czasu utrzymuje grupę osób, która gotowa jest do wdrażania Centralnego Rejestru Usług Medycznych. Tymczasem projekt jest odwlekany, co powoduje, że spółka ponosi dodatkowe koszty zaznacza Marek Świętoń.

W wyścigu o wielkie kontrakty nie bierze udziału Comarch. Efekt to spadek kosztów ogólnego zarządu o prawie 12 proc.

...i przejęcia

I kwartał nie był udany dla Agory. Z powodu wysokich kosztów spółka musiała pogodzić się z dużym spadkiem marż.

Koszty w Agorze rosły zdecydowanie szybciej niż przychody. To spowodowało spadek marży na sprzedaży brutto z 41,9 proc. do 33,6 proc. Ze względu na wzrost kosztów sprzedaży koncern medialny zanotował spadek marży na działalności operacyjnej z 11,4 do 2,3 proc. Spadły także przychody finansowe, a wzrosły koszty z tego tytułu. Jednak gorsze wyniki grupy można tłumaczyć przejęciem AMS i stacji radiowych. W I kwartale ubiegłego roku nie konsolidowano rezultatów tych spółek tłumaczy Radosław Solan.