Balcerowicz melduje: zadanie wykonane

Misją NBP jest dbałość o wartość polskiego pieniądza, a konstytucyjnym i moralnym obowiązkiem kolejnych prezesów NBP jest zachowanie i umacnianie dotychczasowych osiągnięć banku centralnego - uważa prezes NBP Leszek Balcerowicz.

Balcerowicz przedstawił we wtorek raport z działań NBP za jego kadencji, w latach 2001-2006. Kadencja Balcerowicza kończy się w środę.Pytany o swoje odejście Balcerowicz powiedział, że "najważniejsza jest instytucja". Wskazał na wysokie zaufanie społeczeństwa do NBP i dodał, że jest to kapitał, który trzeba zachowywać i umacniać."Myślę, że Polska może z dumą mówić, iż ma mocny i kompetentny bank centralny" - podkreślił ustępujący szef NBP.

Balcerowicz powiedział, że w minionych latach zakończono proces uzdrawiania pieniądza. O ile Rada Polityki Pieniężnej pierwszej kadencji obniżyła inflację, to obecna RPP ustabilizowała jej poziom.

Spadły w związku z tym stopy procentowe. Od 2001 do 2006 r. stopa referencyjna, czyli podstawowa stopa NBP spadła z 19 proc. do 4 proc. Po uwzględnieniu inflacji stopa ta spadła o 9 pkt. proc.

Balcerowicz wskazał, że według Banku Rozliczeń Międzynarodowych w Bazylei, Polska ma obecnie jedne z najniższych stóp procentowych, liczonych realnie i z uwzględnieniem inflacji. Dla Polski poziom stóp wynosi 1,6 proc., podczas gdy np. w USA - 3,2 proc., w Wielkiej Brytanii - 2,2 proc.

"Wykonanie tego zadania było możliwe, ponieważ NBP był niezależny" - podkreślił Balcerowicz.

Ustępujący prezes zwrócił też uwagę na rolę NBP w budowaniu i nadzorowaniu sprawnego systemu płatniczego, który "jest rdzeniem gospodarki", ponieważ służy do rozliczeń zarówno dużych firm, jak i osób fizycznych, transakcji krajowych, jak i zagranicznych. NBP jest pierwszym bankiem centralnym nowych krajów UE, który uczestniczy w paneuropejskim systemie TARGET. System ten umożliwia uczestniczenie krajowego systemu rozliczeń w systemach międzynarodowych.

"Staraliśmy się realizować ideał tańszego i sprawnego państwa" - powiedział Balcerowicz. Dodał, że podczas jego prezesury zatrudnienie w NBP spadło o 30 proc., a koszty działania banku centralnego zmalały o 10 proc.

Balcerowicz podsumował też działania nadzoru bankowego w latach 1989-2006. Podkreślił, że dzięki wdrażanym działaniom naprawczym w 66 bankach komercyjnych i 1027 bankach spółdzielczych udało się uratować 3,9 mld zł depozytów klientów.

Zwrócił też uwagę, że koszty restrukturyzacji sektora bankowego w latach 1989-1991 w Polsce wyniosły tylko 3,5 proc. PKB (wg danych Banku Światowego), podczas gdy np. w Argentynie - w latach 1994- 1997 - ponad 55 proc. PKB.

Balcerowicz wskazał, że polski sektor bankowy jest w dobrej kondycji, a koncentracja liczona jako udział 5 największych banków w aktywach sektora wynosi 49 proc. i należy do niższych w UE. W Belgii np. ten wskaźnik wynosi 85 proc. Dodał, że Polska wyróżnia się silną pozycją banków spółdzielczych.

Podkreślił, że NBP opiera się na kompetentnych ludziach mających poczucie misji. "W społeczeństwie jest poparcie dla tego co staraliśmy się w NBP robić i z całą pewnością społeczeństwo zareagowałoby negatywnie, gdyby nastąpiły jakieś odstępstwa, ale mam nadzieję, że do tego nie dojdzie i że będzie nadal budowany ogromny kapitał NBP dla społeczeństwa polskiego" - powiedział Balcerowicz.

Uwagi dla nowego prezesa

Prezes Narodowego Banku Polskiego Leszek Balcerowicz, uważa, że nowe władze banku centralnego powinny kontynuować dotychczasową politykę antyinflacyjną. Jego zdaniem, najwartościowszym dorobkiem jego upływającej kadencji jest zebrany w tej instytucji kapitał ludzki. Wyjaśnił, że dotychczasowa polityka kierowanej przez niego instytucji zmierzała do utrzymania inflacji w granicach 2,5 proc. Balcerowicz zaznaczył, że jego kontynuatorzy nie powinni opierać się jedynie na danych bieżących, zwłaszcza w obliczu potencjalnych zagrożeń dla realizacji tego celu. Jak wyjaśnił, opierając się na ostatnich analizach ekspertów NBP, chodzi m.in. o rosnąc presję płacową, wywołaną niedostateczną podażą pracowników na polskim rynku, a także o szybki wzrost zaciąganych kredytów.

Czasami bywa tak, że dane bieżące nie są dobrym wskaźnikiem dla przyszłości. Należy więc analizować te dane, z nich w fachowy sposób wysnuwać wnioski, jak może kształtować się przyszła inflacja i następnie jeśli zachodzi taka potrzeba reagować na tę perspektywę. Te analizy wymagają jednak fachowości stwierdził Balcerowicz.

Najważniejsze osiągnięcia NBP

Unowocześnienie zarządzania rezerwami dewizowymi państwa, usprawnienie obsługi budżetu państwa, wprowadzenie nowoczesnego systemu bankowości elektronicznej oraz rozwijanie działalności informacyjnej i edukacyjnej - to według prezesa NBP Leszka Balcerowicza najważniejsze osiągnięcia banku. Na konferencji prasowej podsumowującej 6-letnią kadencję, Balcerowicz podkreślił również rolę sektora banków spółdzielczych w Polsce, którego nie mają inne kraje. Zaznaczył, że sektor ten stał się ważnym uczestnikiem życia gospodarczego.

Dodał, że w czasie jego prezesury reformowano również sam NBP, zmniejszając liczbę jego placówek terenowych i redukując zatrudnienie o prawie 30 procent.

Co dalej?

Pytany przez dziennikarzy o plany zawodowe po zakończeniu kadencji, Balcerowicz wyjaśnił, że w dalszym ciągu będzie zajmował się badaniami dotyczącymi państwa i przemian ustrojowych. Uczelnia i praca naukowa to dla mnie nadal dalsze wyzwanie, choć mam wiele propozycji za granicy po ich rozpatrzeniu nadal będę starał się pracować w kraju.

Balcerowicz dodał, że decyzję w sprawie zwołania styczniowego posiedzenia RPP podejmie w środę

ABC - Leszek Balcerowicz jest ekonomistą, prof. Szkoły Głównej Handlowej, doktorem honoris causa kilkunastu uczelni krajowych i zagranicznych. Jest autorem reform gospodarczych w Polsce rozpoczętych po upadku komunizmu. Był wicepremierem i ministrem finansów w pierwszym niekomunistycznym rządzie. Wyróżniany prestiżowymi nagrodami oraz odznaczeniami, w tym Orderem Orła Białego, najwyższym polskim odznaczeniem państwowym za wkład w transformację ustrojową w Polsce.