Czas na budżet, podatki i plany finansowe gmin
gospodarka
Do końca roku zostało tylko 12 dni roboczych. Przypominamy samorządom o upływających terminach i sprawach, które trzeba załatwić, by nie przepadły pieniądze, nie wygasły uprawnienia, a niektóre osoby nie zostały ukarane.
Gminy, które wypłacają świadczenia rodzinne i świadczenia z pomocy społecznej, muszą do końca roku rozliczyć swoje budżety. Realizują one w zakresie wypłacania świadczeń zadania własne, zadania własne z możliwością dofinansowania z budżetu państwa oraz zlecone i finansowane przez budżet. Gminy dysponują więc środkami własnymi oraz tymi, które otrzymują z państwowej kasy. Jeśli zdarzy się, że gmina nie wyda pieniędzy, które wcześniej przekazał do niej budżet państwa - na przykład ustaliła prawo do jakiegoś świadczenia, ale okazało się, że nie musi go wypłacać - to pieniądze, które otrzymała na jego realizację musi zwrócić do kasy państwa.
KONSEKWENCJE
Gmina, która pobierze dotację w nadmiernej wysokości, musi zwrócić ją z odsetkami, nie może też ubiegać się o nią przez następne 3 lata.
PODSTAWA PRAWNA - Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.).
Radny i wójt, burmistrz oraz prezydent miasta składają pierwsze oświadczenie majątkowe w terminie trzydziestu dni od złożenia ślubowania. Są to: oświadczenia o stanie majątkowym, o działalności gospodarczej małżonka, o umowach cywilnoprawnych zawartych przez małżonka lub informacje o zatrudnieniu, rozpoczęciu świadczenia pracy lub wykonywania czynności zarobkowych albo zmianie stanowiska małżonka, mieniu ruchomym o wartości powyżej 10 tys. złotych, zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 tys. złotych, w tym kredytach i pożyczkach.
Osoba składająca oświadczenie majątkowe określa w nim przynależność poszczególnych składników majątkowych, dochodów i zobowiązań do majątku odrębnego i majątku wspólnego. Następnie wraz z kopią zeznania o wysokości dochodu za rok poprzedni składa je w dwóch egzemplarzach: radny - przewodniczącemu rady (przewodniczącemu sejmiku województwa), wójt, burmistrz oraz prezydent, marszałek województwa, przewodniczący rady (przewodniczący sejmiku) - wojewodzie.
KONSEKWENCJE
Niezłożenie oświadczeń majątkowych przez radnego, wójta, burmistrza oraz prezydenta miasta powoduje wygaśnięcie mandatu. W przypadku pozostałych osób powoduje utratę ich wynagrodzenia za okres od dnia, w którym powinny być złożone,
do dnia ich złożenia.
PODSTAWA PRAWNA - Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 późn. zm.).
- Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2003 r. nr 159, poz. 1547 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. nr 113, poz. 984 z późn. zm.).
Budżet jednostki samorządu terytorialnego uchwalany jest na rok kalendarzowy. Projekt uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami oraz prognozą łącznej kwoty długu na koniec roku budżetowego i lata następne, wynikającej z planowanych i zaciągniętych zobowiązań, oraz informację o stanie mienia komunalnego przygotowuje zarząd jednostki samorządu terytorialnego. Najpóźniej do 15 listopada poprzedzającego rok budżetowy taki projekt zarząd przedkłada radzie i przesyła projekt regionalnej izbie obrachunkowej celem zaopiniowania. Bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący jednostki nie może wprowadzić w projekcie uchwały budżetowej zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu.
Procedurę uchwalania budżetu oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi określa organ stanowiący jednostki w odrębnej uchwale. Budżet uchwalany jest do końca roku poprzedzającego rok budżetowy, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach - nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego.
Do szczególnie uzasadnionych przypadków można zaliczyć wydarzenia losowe lub trudno przewidywalne. Do czasu uchwalenia budżetu, nie później niż do 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony radzie gminy.
KONSEKWENCJE
W przypadku nieuchwalenia uchwały budżetowej w terminie, kompetencje
do jego ustalenia przejmuje regionalna izba obrachunkowa. Ma na to czas do
30 kwietnia roku budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały.
PODSTAWA PRAWNA - Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 165 ust. 1 ustawy o finansach publicznych budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Dlatego też wydatki budżetowe wygasają z upływem roku budżetowego, na który zostały uchwalone.
Ustawodawca przewidział jednak od tego wyjątek przewidziany w art. 191 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. Na jego podstawie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić wykaz wydatków, które nie wygasną z upływem roku budżetowego, oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym. Takie rozwiązanie ma zapobiec sztucznemu i niegospodarnemu wykorzystywaniu środków budżetowych przed upływem danego roku budżetowego.
Ustawa nie wprowadza żadnych ograniczeń przedmiotowych i podmiotowych co do wykazu takich wydatków. Ustalenie takich wydatków należy do wyłącznej kompetencji organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego. Łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków z wyodrębnieniem wydatków majątkowych.
KONSEKWENCJE
W wyniku niepodjęcia uchwały o wykazie wydatków niewygasających, czyli takich, których nie udało się zrealizować w danym roku budżetowym, nie zostaną one przeniesione na następny rok budżetowy i nie będą możliwe do wykorzystania.
PODSTAWA PRAWNA - Art. 191 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.).
Rady gmin w drodze uchwały powinny do końca roku ustalić stawki podatków lokalnych, w tym podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych. Ich górna granica kwotowa corocznie podlega podwyższeniu na następny rok podatkowy, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku, w którym stawki ulegają podwyższeniu, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.
Górne granice stawek zwaloryzowane w oparciu o powyższą zasadę ogłasza w drodze obwieszczenia w Monitorze Polskim minister finansów. W 2007 roku będą obowiązywały maksymalne stawki określone w obwieszczeniu ministra finansów z dnia 25 października 2006 r. (MP nr 75, poz. 758). Zgodnie z pkt 2) obwieszczenia górna stawka podatku od nieruchomości w przypadku budynków lub ich części mieszkalnych wyniesie 0,57 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej. W przypadku budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej górna stawka podatku wzrośnie z 18,43 do 18,60 zł.
Wyższe w stosunku do 2006 roku będą też górne stawki podatku od środków transportowych. Przykładowo górna stawka podatku w przypadku samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 do 5,5 tony włącznie w przyszłym roku wyniesie 662,29 zł. Stawki podatków uchwalane przez rady gminy na przyszły rok nie mogą przekroczyć górnych granic określonych w przywołanym obwieszczeniu.
KONSEKWENCJE
Jeżeli rada gminy do końca roku nie podejmie uchwały w sprawie określenia stawek podatków i opłat lokalnych, w 2007 roku będą obowiązywały stawki z 2006 roku.
- Art. 5 ust. 1, art. 10 oraz art. 20 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. z 2006 r. nr 121, poz. 844).
Gminy muszą do końca roku powziąć uchwały w sprawie wysokości podatku od posiadania psów oraz w sprawie opłat lokalnych. Obowiązuje tutaj zasada waloryzacji stawek podatku w oparciu o wskaźnik wzrostu cen. Górne granice stawek podatku od posiadania psów oraz opłat lokalnych na 2007 rok zostały określone w obwieszczeniu ministra finansów z dnia 25 października 2006 r. (MP nr 75, poz. 758). Podatek od posiadania psów w przyszłym roku nie będzie mógł przekroczyć 53,69 zł (w 2006 r. było to 53,21 zł).
Górna granica opłaty targowej, pobieranej od osób fizycznych, prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, wyniesie 618,33 zł dziennie. Rady gmin powinny określić stawki opłaty miejscowej i uzdrowiskowej, pobieranych w miejscowościach turystycznych oraz uzdrowiskowych. W 2007 roku ich górne stawki wyniosą odpowiednio 1,74 i 3,46 zł dziennie. Rada gminy może wprowadzać opłatę administracyjną za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy, wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. W przyszłym roku jej wysokość nie będzie mogła przekroczyć 206,34 zł.
KONSEKWENCJE
Jeżeli rada gminy do końca roku nie podejmie uchwały w sprawie stawek podatków i opłat lokalnych, w 2007 roku będą obowiązywały stawki z 2006 roku.
PODSTAWA PRAWNA - Art. 14 pkt 1, art. 19 pkt 1 oraz art. 20 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. z 2006 r. nr 121, poz. 844).
Łukasz Sobiech
Współpraca
Magdalena Majkowska i Bartosz Marczuk
