Gdzie pożyczać, gdy bank odmawia

Część funduszów udziela pożyczek na ograniczonym terenie: kilku powiatów, jednego województwa (np. Podlaski Fundusz Pożyczkowy) albo kilku województw (np. Inicjatywa Mikro, Europejski Fundusz Wspierania Polskiego Rolnictwa). Wśród nich jest także ogólnopolski Fundusz Mikro (FM), który działa w 40 miastach. Fundusz ten jest najaktywniejszy w udzielaniu mikropożyczek. W ciągu pierwszego półrocza tego roku udzielił blisko 71 proc. wszystkich pożyczek.

Na jakich zasadach

Według badań Polskiego Stowarzyszenia Funduszy Pożyczkowych, średnia wysokość pożyczek wynosi około 14 tys. zł. Ale są fundusze, które pożyczają o wiele więcej, np. fundusz prowadzony przez Łódzką Agencję Rozwoju Regionalnego pożyczył niedawno ponad 176 tys. zł, a Regionalny Fundusz Górnośląski z Katowic - 113 tys. zł. Na drugim biegunie jest największy fundusz pożyczkowy FM, który w zasadzie udziela mikropożyczek, średnio w wysokości 7,8 tys. zł.

Pieniądze są pożyczane z reguły na okres do 3 lat - głównie na cele inwestycyjne (stanowią dwie trzecie udzielonych pożyczek). Ich klientami są najczęściej handlowcy i usługodawcy, rzadko producenci. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku dominowały pożyczki udzielane przedsiębiorcom zatrudniającym do 9 osób.

Każdy spośród 81 funduszy to instytucja autonomiczna, działa i udziela pożyczek na swoich wypracowanych zasadach. Nie ma jednego schematu działania. Najwięcej instytucji prowadzących fundusz pożyczkowy jest w woj. warmińsko-mazurskim i śląskim, po 9, oraz w mazowieckim, gdzie jest 8 funduszy.

Fundusz Mikro

Z oferty Funduszu Mikro może skorzystać każda mała dochodowa firma. Jeśli przedsiębiorca za pośrednictwem PIT udokumentuje, że nie poniósł żadnych strat - może liczyć na tzw. pożyczkę tradycyjną. Maksymalna kwota pierwszej pożyczki to 5 tys. zł, kolejnych - do 10 tys. zł.

Pożyczka jest udzielana na okres do 12 miesiecy. Zabezpieczeniem jest weksel własny przedsiębiorcy. Opłatę za korzystanie z pożyczonego kapitału (będącą alternatywą dla odsetek) określa FM. Jej wysokość zależy od wysokości pożyczki, okresu spłaty i oceny ryzyka. Przy przelewie kwoty pożyczki na rachunek firmowy potrącana jest dodatkowo 3 proc. opłata administracyjna.

Jeśli przedsiębiorca nie może udokumentować dochodu, ale jego działalność rokuje powodzenie - może liczyć na wsparcie z FM w postaci tzw. mikropożyczki. Jej maksymalna kwota wynosi 10 tys. zł. Dla stałych współpracowników jest ona podwyższana do 30 tys. zł. Mikropożyczka jest udzielana na jeden rok.

Zabezpieczeniem jest poręczenie cywilne - najlepiej innego przedsiębiorcy. Kosztem pożyczki jest opłata za korzystanie z pożyczanego kapitału. Jej wysokość określa podobnie jak w poprzednim przypadku sam FM. Dodatkowa opłata administracyjna wynosi 3 proc. od kwoty pożyczki.

W ofercie funduszu jest jeszcze tzw. pożyczka jubileuszowa. Powstała na 10-lecie powstania FM. Jej kwota może wynosić do 20 tys. zł, a dla stałych współpracowników do 50 tys. zł. Zabezpieczeniem może być weksel własny albo inne poręczenie. Oprocentowanie wynosi 17,55 proc. w skali roku. Do tego dochodzi opłata administracyjna w wysokości 1,8 proc. kwoty pożyczki. Pożyczka jest udzielana na 2 lata z 3-miesiecznym okresem karencji.

FM może udzielić wsparcia także dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność gospodarczą. Kwota pierwszej pożyczki dla "starterów" to 7 tys. zł. Udzielana jest na okres do 12 miesięcy. W tym przypadku opłatę za korzystanie z pożyczonego kapitału określa sam pożyczkobiorca. Oprócz tego pobierana jest opłata administracyjna w wysokości 3 proc. od pożyczonej sumy.

Polska Fundacja Przedsiębiorczości

Polska Fundacja Przedsiębiorczości (PFP) oferuje atrakcyjne pożyczki inwestycyjne i obrotowe dla mikroprzedsiębiorstw oraz niewielkich firm z terenu pięciu województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego i lubuskiego. Fundacja wspiera niewielkie firmy bezpośrednio albo za pośrednictwem funduszy pożyczkowych: Pomeranus, Wielkopolska-Północ, Kujawiak, Odra i Gryf.

Pożyczki są oprocentowane w wysokości od 6,34 proc. do 9,44 proc. w skali roku. Wielkość odsetek zależy od oceny ryzyka, jakie ponosi pożyczkodawca. Można pożyczyć maksymalnie 700 tys. zł.

PFP oferuje w zasadzie dwie linie pożyczkowe: program pożyczek bezpośrednich, kanadyjski program pożyczkowy.

W pierwszym przypadku PFP proponuje tzw. pożyczkę elastyczną albo pożyczkę start na rozpoczęcie działalności. W ramach pożyczki elastycznej, przedsiębiorca może pożyczyć do 700 tys. na okres do 5 lat, z możliwością otrzymania karencji na okres do jednego roku. Pożyczkobiorca musi działać na rynku od co najmniej roku i powinien posiadać wkład własny w wysokości co najmniej 20 proc. kosztów inwestycji. Sam harmonogram spłat jest dostosowany do przepływów finansowych firmy.

Natomiast pożyczka na start to oferta dla firm, które działają na rynku od co najmniej 3 miesięcy. Mogą one otrzymać wsparcie do 100 tys. zł na okres do 5 lat.

Kanadyjski program pożyczkowy jest realizowany we współpracy z lokalnymi i regionalnymi inkubatorami przedsiębiorczości na terenie całego kraju. Adresowany jest do najmniejszych firm z przeznaczeniem na finansowanie początkowego etapu rozwoju, działalności bieżącej i inwestycyjnej. Pożyczka wynosi do 50 tys. zł. W ramach tego programu PFP może sfinansować koszty uruchomienia i rozwoju działalności mikroprzedsiębiorstwa i małego przedsiębiorstwa, w tym środki trwałe i obrotowe. Można pożyczyć maksymalnie 50 tys. zł na okres do 3 lat. Bezpośrednio pożyczki otrzymuje się w wybranych inkubatorach, które współpracują w tym zakresie z PFP.

Wspieranie wiejskich przedsiębiorców

Fundacja na Rzecz Wspierania Polskiego Rolnictwa (FDPA) oferuje pożyczki dla osób prowadzących lub rozpoczynających działalność gospodarczą na terenach wiejskich w miejscowościach zamieszkanych do 20 tys. osób. Pożyczkobiorca nie może zatrudniać więcej niż 10 osób.

Pożyczki dotyczą trzech województw: zachodniopomorskiego, małopolskiego i mazowieckiego. Maksymalna kwota pożyczki to 20 tys. zł, udzielana jest na okres do 2 lat. Oprocentowanie wynosi od 10 do 12 proc. w skali roku, opłata od wniosku to 1 proc. pożyczonej sumy, a prowizja od udzielonej sumy - od 1 do 3 proc. Zabezpieczeniem jest poręczenie wekslowe osób trzecich. Nie jest wymagany biznesplan.

Mikroprzedsiębiorca za pieniądze z fundacji może sfinansować cele inwestycyjne bądź obrotowe. Aby otrzymać pożyczkę, musi posiadać zaświadczenie o niezaleganiu z płatnościami na rzecz ZUS i urzędu skarbowego, zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokument potwierdzający obroty firmy w postaci np. PIT.

Fundacja posiada także inną ofertę tzw. pożyczek dla stałych klientów. Kwota takiej pożyczki wynosi maksymalnie 40 tys. zł. Udzielana jest na okres do 36 miesięcy, z możliwością uzyskania karencji w spłacie długu do 6 miesiecy. Oprocentowanie wynosi 10 proc. w skali roku.

Marek Olesiński - Spółka Cywilna "JUMAR" z Sulejówka koło Warszawy.

- Produkujemy biszkopty i groszek ptysiowy. Odbiorcami naszych towarów są hurtownie, warszawskie sklepy i hipermarkety. Pierwszą pożyczkę (10 tys. zł) z Funduszu Mikro otrzymaliśmy we wrześniu 1996 r. Przeznaczyliśmy ją wówczas na zakup ubijarki do ciasta. Ostatnią (niedawno spłaconą) szóstą pożyczkę w kwocie 30 tys. zł przeznaczyliśmy na uzyskanie certyfikatu HACCP, remont pakowalni, zakup pojemników i wózków transportowych. W firmie pracuje teraz 8 osób, jej majątek szacowany jest na 200 tys. zł. W ciągu kilku lat podwoiliśmy swoje obroty.

Andrzej Okrasiński