Gdzie składować rezerwy paliw?
Za kilka lat nasze rezerwy obowiązkowe paliw mają zaspokoić 90-dniowe zapotrzebowanie kraju. Oznacza to potrzebę szybkiej budowy nowych magazynów. Naukowcy postulują, że zamiast budować kosztowne zbiorniki należy wykorzystać naturę.
W lutym tego roku weszła w życie ustawa o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym.
Największą nowością w ustawie jest obowiązek utrzymywania zapasów gazu LPG. Na koniec tego roku mają one wynosić 3-dniową średnią konsumpcję. Za cztery lata zapasy LPG mają już pokrywać konsumpcję miesięczną.
Zarówno gaz, jak i paliwa trzeba mieć gdzie przechowywać. I z tym mogą być kłopoty. Bez nowych inwestycji za trzy lata będziemy mieć problem z niedoborem pojemności magazynowych. Być może, zamiast rozpaczliwie szukać pieniędzy na nowe inwestycje, trzeba wykorzystać nieczynne wyrobiska lub kawerny solne.
Na razie w naszym kraju działa tylko 10 takich magazynów. W Stanach Zjednoczonych ponad tysiąc, a u naszych zachodnich sąsiadów kilkaset. Nawet w często porównywanej do nas Hiszpanii składowisk jest ponad setka. Dlaczego tego typu magazyny cieszą się dużą popularnością na całym świecie?
Naukowcy są zgodni: po pierwsze ten sposób magazynowania najmniej ingeruje w środowisko. Co więcej, jak tłumaczą specjaliści, w praktyce oznacza powrót gazu czy ropy do środowiska, dzięki czemu składowany surowiec jest praktycznie niepodatny na zagrożenia, jakie związane są z klasycznymi magazynami, np. kwestią zanieczyszczeń.
Po drugie, to rozwiązanie jest tańsze (w zależności od wielkości składowiska i warunków geologicznych, nawet o kilkadziesiąt procent) od budowy klasycznych magazynów o tej samej pojemności.
Ważnym aspektem jest także to, że infrastruktura powierzchniowa ogranicza się tylko do systemu odbioru i wtłaczania gazu lub paliw płynnych.
Specjaliści podejmują jeszcze jeden ważny aspekt. Składowiska wykorzystujące np. kawerny solne są mniej podatne na ataki terrorystyczne i awarie. Ze swojej natury zapasy strategiczne wykorzystywane są w sytuacjach alarmowych, a więc tego typu magazyny mogą być celem zamachów, ponieważ ich zniszczenie utrudnia przeciwdziałanie skutkom ataku.
Gdzie w Polsce mogą powstać podziemne składowiska?
Najbardziej perspektywiczne lokalizacje są tam, gdzie kiedyś eksploatowano sól i gaz ziemny. Zwłaszcza ta pierwsza zbiera pochlebne recenzje, bo sól nie wchodzi w reakcję ze składowanym paliwem. Jak mówi cytowany przez agencje prasowe geolog Grzegorz Czapowski z Państwowego Instytutu Geologicznego, to jeden z kluczowych warunków dobrych podziemnych magazynów paliw.
Co więcej, kawerny solne są bardzo szczelne. Wynika to z plastycznego zachowywania się soli i "samozabliźniania" się ewentualnych spękań. Dodatkową korzyścią jest to, że masy solne wywierają pożądane do odbioru ciśnienie na wtłoczone do kawerny paliwo.
Gdzie w naszym kraju mogą być wybudowane tego typu instalacje? Szczególnie interesujące są okolice Inowrocławia oraz Zatoki Puckiej. Ta druga lokalizacja, na terenie Dębogórza, ma także tę zaletę, że znajduje się relatywnie blisko rafinerii w Gdańsku.
Przygotowana przez specjalistów analiza na rzecz Operatora Logistycznego Paliw Płynnych potwierdziła najlepsze warunki złożowe, minimalne ryzyko geologiczne oraz dobrą lokalizację. Jeżeli można mówić o jakichś mankamentach, to do rozwiązania jest kwestia wyeliminowania nadmiernego zasolenia zatoki zrzutami solanki.
Nic więc dziwnego, że jeżeli w najbliższym czasie rozpocznie się budowa dużego magazynu, wszystko wskazuje na to, że będzie to Dębogórze, a spodziewany okres inwestycji wyniesie 3-4 lata.
Dariusz Malinowski
