Kto może składać kwartalne deklaracje VAT?

1. Deklaracje kwartalne składane przez małych podatników

W stosunku do małych podatników stan prawny w zakresie rozliczania podatku VAT uległ stosunkowo niewielkim zmianom. Przede wszystkim zmieniły się limity obrotów, na podstawie których określa się, czy dany podmiot korzysta ze statusu małego podatnika.

Małym podatnikiem VAT jest podmiot:

1) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro (przed nowelizacją była to kwota 800.000 euro) - na 2009 r. jest to kwota 4.053.000 zł;

2) prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro (poprzednio - 30.000 euro) - na 2009 r. jest to kwota 152.000 zł.

Mały podatnik VAT może wybrać i stosować szczególną metodę rozliczeń VAT, zwaną metodą kasową. Polega ona na tym, że obowiązek podatkowy powstaje u niego z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usług. Natomiast odliczenie podatku naliczonego następuje w rozliczeniu za kwartał, w którym mały podatnik uregulował całą należność wynikającą z otrzymanej od kontrahenta faktury lub dokonał zapłaty podatku wynikającego z dokumentu celnego, nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury lub dokumentu celnego.

Uwaga

Stosowanie metody kasowej jest równoznaczne z obowiązkowym kwartalnym rozliczaniem się z podatku VAT na deklaracji VAT-7K.

W wyniku radykalnej zmiany limitu obrotów przesądzającego o statusie małego podatnika, w praktyce występują przypadki, gdy podmioty gospodarcze przekroczyły w 2008 r. limit wówczas obowiązujący (3.014.000 zł lub 113.000 zł w przypadku pośredników), nie przekroczyły natomiast limitu określonego na rok 2009.

Zgodnie z przepisem przejściowym zamieszczonym w nowelizacji ustawy o VAT, mali podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) albo kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) w 2008 r. nie przekroczyła odpowiednio kwoty 4.053.000 zł lub 152.000 zł, mogą wybrać kasową metodę rozliczeń, począwszy od rozliczenia za pierwszy kwartał 2009 r. Aby w takim przypadku móc korzystać z kasowej metody rozliczeń, należało pisemnie zawiadomić o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 31 grudnia 2008 r.

Mali podatnicy, którzy nie wybrali kasowej metody rozliczeń, mogą również składać deklaracje za okresy kwartalne, jednak jest to zależne od ich decyzji. Wybór kwartalnego cyklu rozliczeń wiąże się z obowiązkiem składania deklaracji kwartalnych przez okres co najmniej czterech kwartałów.

Uwaga

Mali podatnicy, którzy nie wybrali kasowej metody rozliczeń sami decydują, czy będą składać deklaracje kwartalne VAT-7K czy miesięczne VAT-7.

2. Deklaracje kwartalne dla innych podatników

Nowelizacja ustawy o VAT umożliwiła również innym podatnikom VAT kwartalne rozliczanie tego podatku.

Oznacza to, że obecnie również podatnicy, których obrót osiągnięty w poprzednim roku podatkowym przekroczył równowartość odpowiednio kwoty 4.053.000 zł lub 152.000 zł mogą składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne.

Uwaga

Począwszy od 1 stycznia 2009 r., podatnicy VAT (niebędący małymi podatnikami) mogą składać deklaracje za okresy kwartalne (VAT-7D), tj. w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

Pamiętać jednak należy, że podatnik który zamierza składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne, musi wcześniej pisemnie zawiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego. Przy czym musi to zrobić najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy składał kwartalną deklarację podatkową.
 

Również ci podatnicy, którzy w ciągu 2009 roku rozpoczną dopiero wykonywanie czynności opodatkowanych, mają możliwość wyboru kwartalnej formy rozliczeń podatku VAT. Podatnicy ci muszą o zamiarze kwartalnego rozliczania zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczynają wykonywanie czynności opodatkowanych.
 

Podatnicy, którzy zdecydują o kwartalnym rozliczaniu podatku VAT, mogą zrezygnować z tego sposobu rozliczeń i ponownie rozliczać podatek VAT miesięcznie. Jest to jednak możliwe dopiero po upływie 4 kwartałów, za które podatnik rozliczał się w ten sposób. O zmianie swojej decyzji podatnik musi pisemnie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji.

3. Zaliczki na podatek VAT

Wybór kwartalnego składania deklaracji przez podmioty niebędące małymi podatnikami niestety nie jest tak korzystny jak w przypadku małych podatników.

Uwaga

Podatnicy, którzy począwszy od 1 stycznia 2009 r. wybrali rozliczanie kwartalne, a nie są małymi podatnikami, mają obowiązek wpłacania zaliczek na podatek VAT za pierwszy oraz za drugi miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego, wynikającego z deklaracji podatkowej złożonej za poprzedni kwartał.

Wpłata zaliczki musi nastąpić w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym z kolejnych miesięcy, za który jest wpłacana zaliczka.
 

Jeżeli w wyniku rozliczenia za dany kwartał, zobowiązanie podatkowe nie wystąpi lub jeżeli z rozliczenia tego będzie wynikała kwota zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, kwotę należnego zobowiązania podatkowego przyjmuje się za zerową. Będzie to oznaczało dla podatnika rozliczającego VAT kwartalnie, brak konieczności dokonywania wpłat zaliczkowych w kolejnym kwartale. Wynika to z przepisu art. 103 ust. 2b ustawy. Mimo braku takiego obowiązku, podatnicy mogą zdecydować o wpłacaniu zaliczek w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który wpłacana jest zaliczka, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie to należy złożyć najpóźniej z chwilą wpłaty zaliczki za pierwszy miesiąc pierwszego kwartału, od którego zaliczki będą ustalane w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który wpłacana jest zaliczka, jednak nie później niż z upływem terminu do jej zapłaty.

Podatnik może zrezygnować z metody obliczania zaliczek w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który wpłacana jest zaliczka, nie wcześniej niż po upływie dwóch kwartałów. Za rezygnację z tej metody obliczania wysokości zaliczek uznaje się wpłacenie zaliczki za pierwszy miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego, wynikającej z deklaracji podatkowej złożonej za poprzedni kwartał.

Zasady wpłaty zaliczek na podatek VAT stosować należy odpowiednio do podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających ustawie o VAT, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, limit określony dla małych podatników, z tym że w kwartale, w którym podatnik rozpocznie wykonywanie działalności gospodarczej, nie powstanie obowiązek wpłacania zaliczek.

Również w sytuacji gdy mały podatnik prowadzący już działalność, w trakcie roku podatkowego utraci swój status, może korzystać z kwartalnego rozliczania VAT, o którym mowa w art. 103 ust. 2a-2c, z tym że wpłata zaliczek obowiązywać będzie od kwartału następującego po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie limitu obrotów, o których mowa w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT.

Podatnicy rozpoczynający dokonywanie rozliczeń za okresy kwartalne, którzy w poprzednim kwartale rozliczali się za okresy miesięczne - w pierwszym kwartale, za który będą rozliczali się kwartalnie - zaliczki będą wpłacali w następujących wysokościach:

1) za pierwszy miesiąc tego kwartału - w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za pierwszy miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się za okresy miesięczne,

2) za drugi miesiąc tego kwartału - w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za drugi miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się za okresy miesięczne.

Jeśli w miesiącach tych nie występowało zobowiązanie do zapłaty - nie powstanie również obowiązek uiszczania zaliczek.