Lewiatan wzywa do reformy egzekucji komorniczej

Przedsiębiorcy potwierdzają przede wszystkim rażąco niską skuteczność egzekucji komorniczej. Ich zdaniem tylko 15-20% postępowań kończy się wyegzekwowaniem zadłużenia. Zdarzają się oczywiście wyjątki - są komornicy posiadający skuteczność prowadzonych egzekucji na poziomie 40, a nawet 50 %. Dowodzi to zarówno, jak efektywna może być praca komornika i jednocześnie, jak nieudolnie prowadzone są postępowania w zdecydowanej większości kancelarii komorniczych.

Istotnym problemem egzekucji komorniczej w Polsce jest koncentrowanie się na pobieraniu wszelkich możliwych opłat egzekucyjnych od wierzycieli, zamiast na egzekwowaniu ich od dłużnika. Wprowadzenie w ostatniej nowelizację ustawy o komornikach sądowych i egzekucji dodatkowych obciążeń finansowych dla wierzycieli i brak powiązania tych obciążeń z efektywnością pracy komorników to niewątpliwie czynniki demotywujące do skutecznego działania. Nawet w wypadku, jeśli egzekucja okaże się nieskuteczna, to i tak komornicy uzyskają od wierzyciela zwrot wszelkich możliwych kosztów oraz dodatkowo opłatę stałą za poszukiwanie majątku, która zapewnia im dodatkowy dochód.

Jak wynika z zebranych ankiet, wierzyciel egzekwujący wierzytelność na poziomie ok. 1500 zł ponosi koszty egzekucji na poziomie ok. 150 zł. Zgodnie z wynikami badania, średnio co piąta sprawa kończy się wyegzekwowaniem zadłużenia, tak więc wierzyciel musi ponieść bezzwrotne koszty egzekucyjne czterech spraw x 150 zł = 600 zł, by w jednej udało się wyegzekwować zadłużenie w wysokości 1500 zł. Dodatkowo w opisanym przypadku wierzyciel musi pokryć koszty sądowe - minimum ok. 200 zł (4 x min. 47 zł) + koszty pracowników, koszty pełnomocnika, itp. (przy mniejszych kwotach relacje poniesionych kosztów do ściągniętych kwot są jeszcze mniej korzystne).

Te proporcje skutecznie zniechęcają wierzycieli do dochodzenia należności na drodze sądowej i w efekcie poprzez egzekucję komorniczą. Zarazem tłumaczą fakt, dlaczego tak wielu przedsiębiorców preferuje dochodzenie należności za pośrednictwem firm windykacyjnych, działających bez opłat stałych, wyłącznie na prowizji od ściągniętych kwot lub po prostu sprzedaż złych długów.

Kolejnym problemem egzekucji komorniczej jest czas jej trwania. W opinii przedsiębiorców ponad 85% egzekucji trwa powyżej 12 miesięcy. W sprawach, które rokują na skuteczne zakończenie, pierwsze wpłaty wpływają na rachunki wierzycieli średnio po 6 miesiącach od daty skierowania wniosku egzekucyjnego.

Przyczyn tego stanu wierzyciele upatrują w niewytłumaczalnie niskiej liczbie komorników w stosunku do ilości spraw kierowanych do egzekucji oraz istniejących zaległościach w prowadzonych sprawach. Wielu spośród komorników odmawia przyjmowania spraw spoza rewiru, mimo że zezwala na to znowelizowana ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Jako podstawa do odmowy przyjęcia spraw spoza rewiru podawane najczęściej są właśnie zaległości w prowadzonych sprawach, a odmowy przyjmowania spraw spoza rewiru dotyczą większości izb komorniczych. Za najgorsze izby komornicze pod względem współpracy wierzyciele prawie jednogłośnie wymienili izby gdańską i katowicką. Ogólna ocena współpracy z komornikami, dokonana przez wierzycieli jest bardzo niska - w skali od 1 do 5, oscyluje w granicach 2 punktów.

Analiza przeprowadzona przez PKPP Lewiatan potwierdza, że reforma systemu egzekucji komorniczej w Polsce jest niezbędna. Aby poprawić efektywność egzekucji i skrócić czas jej trwania, niezbędne jest zdecydowane zwiększenie liczby komorników, dopuszczenie młodych, dynamicznych osób do zawodu oraz stworzenie warunków do uczciwej konkurencji wśród komorników. Tylko uczciwa konkurencja może zmienić mentalność całego środowiska i zapoczątkować zmiany w podejściu komorników do wykonywania tego zawodu.

Jedyne, co w kwestii obecnego stanu egzekucji tak naprawdę zdumiewa, to świadomość, jak niewiele przez ostatnie kilkanaście lat zrobiło Ministerstwo Sprawiedliwości, by opisaną sytuację zmienić.

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan