Można znieść podatek Belki?
Prawo i Sprawiedliwość obiecuje, że jeśli wygra wybory, fiskus zostawi w spokoju nasze zyski osiągane z tytułu bankowych oszczędności. Eksperci nie potwierdzają zarzutów prasy, że zniesienie "podatku Belki" wyklucza jedna z europejskich dyrektyw.
Likwidacji podatku ma zakazywać dyrektywa 2003/48/EC z 2003 r. W rzeczywistości ma ona jedynie umożliwić państwom, w których mieszka odbiorca, odsetek, opodatkowanie dochodów z tego tytułu uzyskiwanych za granicą. Dr Janusz Fiszer z Kancelarii Prawnej White & Case tłumaczy, że mechanizmem służącym temu celowi jest tzw. automatyczna wymiana informacji.
Kiedy 19-proc. podatek
Zgodnie z art. 30a ustawy o PIT, zryczałtowany 19-proc. podatek pobiera się m.in.: w z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych w z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania.
- Dyrektywa przewiduje obowiązek nakładania podatku od odsetek tylko w Austrii, Belgii i Luksemburgu, które nie mogą jeszcze zastosować pełnej automatycznej wymiany informacji - wyjaśnia dr J. Fiszer. Według niego w sprawie może dochodzić do nieporozumień, gdyż język dyrektywy i jej konstrukcja są bardzo skomplikowane.
Także według Piotra Wysockiego, doradcy podatkowego z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, dyrektywa nie nakłada obowiązku opodatkowania polskich rezydentów z lokowanych w Polsce oszczędności.
O przepisach unijnych nie było mowy w czasie debaty poprzedzającej opodatkowanie zysków od oszczędności w 2001 r. W uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej nowy podatek od 1 marca 2002 r. rząd twierdził enigmatycznie, że do opodatkowania oszczędności zobowiązano się w negocjacjach z UE. Podatek miał być wprowadzony w 2003 r., ale z powodu złej sytuacji finansów publicznych przyspieszono termin jego wejścia w życie. Jednocześnie rząd przyznawał, że w owym czasie nie było dyrektywy UE, która nakazywałaby opodatkować oszczędności, choć niektóre państwa Unii mają taki podatek, np. Belgia, Grecja - 15 proc., Portugalia, Wielka Brytania - 20 proc., Hiszpania, Francja, Austria - 25 proc., Irlandia, Włochy - 27 proc.
Stanowisko Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej
Zgodnie z preambułą dyrektywy nr 2003/48/WE dochód z oszczędności w formie wypłacanych odsetek od wierzytelności stanowi dochód podlegający opodatkowaniu w odniesieniu do rezydentów wszystkich państw członkowskich. Oznacza to, że ewentualna rezygnacja z podatku byłaby sprzeczna z celami tej dyrektywy. Mogłoby to prowadzić do zakłóceń w swobodnym przepływie kapitału i w konsekwencji utrudnić sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku. Natomiast przepisy UE nie regulują kwestii związanych z wysokością opodatkowania, nie ustanawiają też m.in. stawek podatku - decyzja w tym zakresie jest pozostawiona państwom członkowskim.
Ewa Matyszewska, Marcin Musiał
OPINIA
dr Janusz Fiszer, partner w Kancelarii Prawnej White & Case i adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego
Normy dyrektywy 2003/48/WE nie nakładają na państwa członkowskie UE (w tym Polskę) bezwzględnego obowiązku pobierania podatku od odsetek od oszczędności, lecz jedynie obowiązek dokonywania tzw. automatycznej wymiany informacji o dochodach uzyskanych w Polsce z tego tytułu przez rezydentów innych państw członkowskich Unii.
Teoria, zgodnie z którą ewentualne zniesienie tego podatku byłoby sprzeczne z opisanymi w preambule celami tej dyrektywy jest, moim zdaniem, bardzo dziwna, bo preambuła - jako taka - nie zawiera bezwzględnie obowiązujących norm prawnych. Przepisy UE ani nie regulują kwestii związanych z wysokością opodatkowania, ani nie ustanawiają minimalnych stawek podatku, a decyzja w tym zakresie pozostawiona jest państwom członkowskim.
Z samej treści preambuły nie można więc wyprowadzać wniosku o istnieniu bezwzględnie obowiązujących norm prawnych. Jeżeli jednak taka dziwna teoria, sprzeczna z podstawowymi zasadami tworzenia prawa, miałaby niespodziewanie okazać się słuszna, to proponuję, aby podatek ten był minimalny i wynosił np. 1 proc.
