Na złożenie wniosku też obowiązywał termin

Takie stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną dotyczącą przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność.

Problem dotyczył właścicieli kompleksu garaży, którzy byli jednocześnie współużytkownikami wieczystymi gruntów, na których zostały one wybudowane. Jednak zarówno organy administracyjne, jak i później Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uznał, że ich wniosek o przekształcenie należało rozpatrzyć odmownie.

Powód był prosty: w ocenie organów, jak i sądu I instancji wnioskodawcy nie spełnili jednego z warunków niezbędnych do przekształcenia. Zgodnie bowiem z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 120, poz. 1299 z późn. zm.) przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do osób fizycznych będących właścicielami lokali, którym przysługuje udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jako w prawie związanym z własnością wyodrębnionego lokalu, jeżeli spełnione zostaną łącznie określone warunki. Jednym z tych niezbędnych warunków było to że wnioski, złożą wszyscy współużytkownicy wieczyści do 31 grudnia 2002 r. Z tym zastrzeżeniem, że w razie braku zgody można zastosować odpowiednio art. 199 kodeksu cywilnego (art. 1 ust. 5 pkt 1 ustawy).

Oznaczało to tyle, że niezbędne było, żeby albo wszyscy współużytkownicy zgodnie złożyli wnioski do końca 2002 r., albo większość z nich wystąpiła do sądu o zastąpienie wniosku orzeczeniem sądu.

Artykuł 199 k.c.

Do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie, mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.

Ale jak podkreślono w decyzjach, a następnie w wyroku I instancji, termin do złożenia wniosków obowiązywał w obu sytuacjach. A w przypadku wnioskodawców wnioski takie złożyła tylko część współużytkowników. W przypadku zaś pozostałych nie zostały do 31 grudnia 2002 r. złożone wnioski o zastąpienie oświadczenia woli orzeczeniem sądu.

Jak zauważył WSA w wyroku oddalającym skargę, organ i tak zastosował korzystną dla wnioskujących wykładnię, uznając, że w tym terminie nie musiało nastąpić wydanie orzeczenia przez sąd. A wystarczyło tylko, żeby zdążyli przed jego upływem złożyć stosowny wniosek do sądu.

To skarżących jednak nie przekonało. W skardze kasacyjnej zarzucali, że organy administracji i sąd się pomylili. W ich ocenie termin do 31 grudnia 2002 r. nie był wiążący w zakresie złożenia wniosku do sądu o zastąpienie wniosku orzeczeniem sądowym. Wskazywali na złą wolę części współużytkowników i na fakt, że ostatecznie wniosek do sądu został złożony.

NSA nie przyznał im jednak racji i oddalił skargę kasacyjną. Sąd podzieli stanowisko sądu I instancji, wskazując, że jest ono zgodnie z wymogami ustawy.

Jak zauważył NSA, ustawa wymagała, aby wszyscy współużytkownicy w określonym czasie złożyli wnioski o przekształcenie. Gdyby było to niemożliwe, ustawodawca przewidział możliwość skorzystania z instytucji prawa cywilnego. Ale w obu przypadkach obowiązywał termin do 31 grudnia 2002 r. W ocenie sądu organy administracji słusznie bowiem uznały, że skoro termin ten obowiązywał do złożenia wniosku o przekształcenie, to także w przypadku braku zgody wszystkich współużytkowników powinni się oni tak zorganizować, aby wystąpić ze stosownym wnioskiem do sądu. W tym przypadku tak się nie stało.

Jak zauważył sąd, ustawa obowiązuje od 1 stycznia 1998 r., a przepis w zakresie obowiązku złożenia wniosku nie ulegał zasadniczej zmianie (przesunięto nawet termin do składania wniosków), więc współużytkownicy mieli wystarczająco dużo czasu, żeby się odpowiednio zorganizować.

Aleksandra Tarka