Żeby dokonać samospisu, wystarczy wejść na stronę Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) i zalogować się do interaktywnej aplikacji. Przed rozpoczęciem odpowiadania na pytania, trzeba podać dane osobowe, a także numery PESEL wszystkich osób mieszkających pod tym samym adresem. Dokonujący samospisu skarżą się, że nie znają dokładnych danych, takich jak numer PESEL osób, z którymi mieszkają. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) wymóg narusza prywatność obywateli, którzy nie muszą chcieć dzielić się swoimi danymi ze współlokatorami.
Aplikacja została tak pomyślana, że bez odpowiedzi na zadane pytanie nie można przejść do następnego. Nie można też skłamać. Do podawania prawdziwych danych obliguje obywateli ustawa o narodowym spisie powszechnym ludności. “Osoby fizyczne przekazujące dane w ramach spisu powszechnego są obowiązane do udzielania dokładnych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi" - czytamy w ustawie o narodowym spisie powszechnym (art.48). Zgodnie z prawem, podanie nieprawdziwych informacji jest przestępstwem, za które grożą nawet 2 lata więzienia (art. 56 ustawy o statystyce publicznej).
Dlatego Rzecznik zwrócił się do Prezesa GUS o przedstawienie alternatywnego sposobu udziału w Narodowym Spisie Powszechnym tych, którzy nie znają szczegółowych danych osób mieszkających pod tym samym adresem. RPO argumentuje, że z perspektywy ochrony prawa do prywatności, nie wydaje się zasadne, aby obywatele musieli dzielić się swoimi danymi osobowymi ze wszystkimi współlokatorami, niezależnie od łączących ich relacji lub ich braku. Prywatność informacyjna jest bowiem chroniona w ramach art. 47 oraz art. 51 Konstytucji, a wprowadzanie jej ograniczeń wymaga spełnienia wyraźnie określonych warunków (art. 31 ust. 3 Konstytucji).
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniamiNarodowy Spis Powszechny rozpoczął się 1 kwietnia i potrwa do końca czerwca. Udział w nim jest obowiązkowy. Za niewypełnienie ankiety grozi grzywna w wysokości 5 tysięcy złotych.
Ewa Wysocka
