Nie dla myta!

W samo południe TIR-y w Polsce przestaną jeździć - to forma protestu firm transportowych, które chcą, by rząd wycofał się z pomysłu zniesienia winiet za przejazdy po drogach krajowych i autostradach. Przedsiębiorcy chcą również obniżenia ceny oleju napędowego, używanego do transportu drogowego oraz zniesienia ograniczenia w wwozie paliwa (200 litrów) do Polski.

Nie dla myta

Dzisiejszy protest, którego inicjatorem jest Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Drogowych, nie jest przypadkowy. Właśnie dzisiaj w Sejmie ma się odbyć pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115 z późn. zm.). Zgodnie z propozycjami, które przygotowało Ministerstwo Infrastruktury, od 1 lipca 2008 r. ma zacząć funkcjonować nowy system opłat za poruszanie się po drogach krajowych. Obecny system winietowy, czyli taki, w którym przewoźnicy płacą za korzystanie ze wszystkich dróg krajowych zryczałtowaną opłatę, zostanie zastąpiony mytem - stawką za przejazd każdego kilometra daną trasą.

- Liczymy, że po pierwszym czytaniu w Sejmie rząd wycofa ten projekt i skieruje go do szerszych konsultacji z administracją terenową i przedsiębiorcami - mówi Bolesław Milewski, wiceprezes Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Drogowych. Zapowiada, że w przeciwnym razie przedsiębiorcy zajmujący się transportem drogowym skierują ciężkie auta na alternatywne trasy, na których ma nie być opłat.

Ministerstwo uzasadnia potrzebę zmian tym, iż system opłat za przejazd typu myto jest uznawany za system wydajniejszy niż system winietowy. Zdaniem resortu jest on bardziej sprawiedliwy dla użytkowników dróg, gdyż płaci się za rzeczywistą liczbę przejechanych kilometrów.

Droższy transport

Zgodnie z propozycjami w projekcie maksymalna stawka za przejazd jednego kilometra po autostradzie ma wynieść nawet 2,5 zł. Jednak resort infrastruktury przyjmuje, że firmy za samochody ciężarowe do 12 ton zapłacą około 0,23 zł za kilometr. Opłaty za przejazd większych ciężarówek - powyżej 12 ton - wyniosą około 0,34 zł. Natomiast w przypadku autobusów 0,46 zł. Jednak to tylko przykładowe stawki, które resort przyjął do pewnych wyliczeń.

- Nikt nie liczy jednak bezpieczeństwa użytkowników wszystkich dróg. Boczne drogi będą załadowane, w związku z tym wzrośnie liczba wypadków. Lokalne drogi zostaną zniszczone, a autostrady zaczną świecić pustkami - takie konsekwencje wprowadzenia nowego systemu opłat wymienia Bolesław Milewski.

Dlaczego Państwu opłaca się wprowadzenie opłat, mimo iż część przedsiębiorców z pewnością skieruje swoje pojazdy na trasy, gdzie nie będzie opłat i odbije się to na kondycji dróg samorządowych, które będą musiały być remontowane? Dlaczego system winietowy jest niekorzystny dla Państwa ? Co wchodzi w skład ceny paliwa, a co składa się na koszt paliwa? Jak inne państwa próbują się przeciwstawić windowaniu cen paliw przez firmy paliwowe ? Czy nastąpi wprowadzenie dla wszystkich przedsiębiorców możliwości odliczania VAT od kupionego paliwa? Jakie zwolnienia będą przy imporcie paliw ?

Łukasz Kuligowski, Bogdan Świąder - Więcej: Gazeta Prawna 11.06.2008 (113) - str.2-3

***

Biuro Informacji i Promocji Ministerstwa Infrastruktury informuje:

Objęcie systemem winietowym transportu krajowego nastąpiło w 2002 roku na mocy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. W tym czasie pobierane były równolegle opłaty za

przejazd pojazdów ciężarowych po autostradach płatnych (opłaty typu myto).

W związku z zaistniałym wówczas zarzutem tzw. podwójności opłat, postawionym przez Komisję Europejską w 2005 r. dokonano zmiany ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.

Zmiana ta polegała na zwolnieniu pojazdów ciężarowych z opłat za przejazd płatnymi odcinkami autostrad po okazaniu winiety i wyłącznie w okresie ważności opłat winietowych, w zamian za zwrot środków finansowych dla spółek koncesyjnych. Zwrot środków finansowych (tzw. rekompensata) następuje z Krajowego Funduszu Drogowego, który finansowany jest ze sprzedaży winiet, wpływów z opłaty paliwowej oraz nałożonych kar administracyjnych.

Jednym z głównych założeń przyjętej w 2005 roku zmiany była jej tymczasowość. Przyjęte rozwiązanie miało uchronić Polskę przed zarzutem Komisji Europejskiej o istnieniu tzw. podwójnych opłat

(winieta i opłata za autostradę) oraz dać czas na przygotowanie nowego systemu pobierania opłat.

Rozwiązanie to miało funkcjonować do momentu, kiedy wysokość zobowiązań z tytułu rekompensat nie przekroczy wpływów do KFD z tytułu sprzedaży winiet.

Koszty rekompensat

Najnowsze szacunki Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad wskazują, że wielkość rekompensat może już w bieżącym roku przewyższyć wpływy z opłat i kar określonych w ustawie o 

transporcie drogowym i ustawie o drogach publicznych o ok. 150 mln zł. 150 mln złotych to średni, roczny budżet województwa na utrzymanie dróg.

Przejazd pojazdu ciężarowego odcinkiem autostrady A2 Nowy Tomyśl -Konin, posiadającego winietę jednodniową (o wartości 27 zł), może rodzić obowiązek rekompensaty ze środków Krajowego Funduszu Drogowego dla spółki koncesyjnej w wysokości około 190 zł oznacza to, że z kieszeni wszystkich użytkowników dróg, kosztem rozwoju infrastruktury drogowej, dotowana jest wybrana grupa przewoźników drogowych.

Zachowanie rekompensat może przyczynić się do tego, że w najbliższym czasie opłata paliwowa (będąca częścią składową KFD) będzie musiała służyć dofinansowaniu rekompensat.

Rozwój sieci drogowej w najbliższych latach skutkować będzie skokowym wzrostem wypłat rekompensat z chwilą oddania do ruchu kolejnych odcinków autostrad płatnych.

Wpływy z winiet (w mln zł): 2008 - 660,3; 2009 - 705,8; 2010 - 821,1; 2011 - 859,4; 2012 - 899,3

Rekompensaty (w mln zł): 2008 - 814,7; 2009 - 1 380,3; 2010 - 1 559,8; 2011 - 2 423,4; 2012 - 2 540,6

Różnica (w mln zł): 2008 - -154,4; 2009 - -674,5; 2010 - -738,7; 2011 - -1564; 2012 - -1641,3

Zniesienie winiet, wprowadzenie elektronicznego systemu poboru opłat - efekty

- zlikwidowanie dopłat do przejazdów po autostradach dla wybranych przewoźników z kieszeni pozostałych użytkowników dróg,

- wprowadzenie sprawiedliwej zasady "użytkownik płaci",

- stworzenie stabilnego źródła pokrycia wydatków na eksploatację, w tym utrzymanie sieci dróg o najwyższym standardzie, ponieważ w przyszłości uruchomiony w ciągu najbliższych lat systemem opłaty elektronicznej dla autostrad i dróg ekspresowych generować będzie w okresie 2011-2020 wyższe przychody w porównaniu z przychodami, jakie były generowane w systemie winietowym,

- obniżenie kosztów małych i średnich przedsiębiorstw transportowych działających w ruchu regionalnym, gdzie nie ma autostrad - z powodu likwidacji winiety zaoszczędzą 2700 złotych rocznie,

- okres przejściowy, zapewnienie przewoźnikom czasu na przystosowanie się do nowych zasad ? odpowiednia winieta wykupiona przed wprowadzeniem w życie ustawy pozwala na bezpłatne poruszanie się po autostradach do roku czasu

- stworzenie przejrzystego systemu opłat za korzystanie z dróg najwyższej jakości, spójnego z innymi krajami Unii Europejskiej,

- utrzymanie ruchu ciężarowego na autostradach i drogach ekspresowych poprzez wprowadzenie ekonomicznych stawek opłat, zwiększenie bezpieczeństwa ruchu i wdrożenie zabezpieczenia dróg równoległych,

- stworzenie narzędzi do kształtowania poziomu ruchu na drogach najwyższej jakości (w zależności od kategorii pojazdu, standardu drogi oraz pory dnia),

- równoważenie sektorów transportu poprzez kształtowanie popytu na transport drogowy i kolejowy ? wyrównanie konkurencyjności i szans rozwoju.

Mity o opłacie 2,5 zł/km

Zgodnie z wymogami polskiego prawa, w projekcie wskazano stawkę maksymalną opłaty elektronicznej ? określono ją na poziomie 2,50 zł, należy jednak wiedzieć, że...

- 2,5 zł/km jest to maksymalna stawka opłaty, która może być pobierana od pojazdów ponadnormatywnych

- faktyczne opłaty za przejazdy danymi odcinkami określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia

- intencją Ministerstwa Infrastruktury jest stosowanie stawki w wysokości 46 gr za km dla pojazdów powyżej 3,5t na autostradzie oraz 36 gr za km za przejazd drogą ekspresową

- planujemy, aby stawki za przejazd odcinkami autostrady, które finansowane były przy współudziale środków europejskich były jeszcze niższe, np. 26 gr za km dla pojazdów powyżej 3,5t na odcinku autostrady A2 Konin - Stryków

- proponowane stawki wprowadzone zostaną razem z wdrożeniem elektronicznego systemu poboru opłat w ciągu kilku lat.

Ważne informacje dodatkowe

Projekt ustawy zmieniającej ustawę o drogach publicznych oraz niektóre inne ustawy

- konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów Dyrektywy 2006/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. zmieniającej dyrektywę 1999/62/WE w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. U. UE L Nr 157 z 09.06.2006).

Według projektu ustawy skierowanego przez rząd do Sejmu RP 1 lipca 2008 r. nastąpi zniesienie systemu winietowego (przy czym proponuje się zachowanie ważności wydanych winiet do końca okresu ich obowiązywania z zachowaniem prawa do bezpłatnego przejazdu po odcinkach autostrad płatnych), propozycja tego terminu w trakcie prac parlamentarnych może ulec zmianie.

Projekt przewiduje jednocześnie możliwość wprowadzenia systemu opłat elektronicznych, pobieranych wyłącznie za pomocą środków elektronicznych, na bazie technologii określonej w obowiązującym prawie unijnym oraz obowiązujących przepisach ustawy o drogach publicznych.