Niepokojące dane z rynku naszego długu
Po umorzeniu części obligacyjnej aktywów OFE udział nierezydentów ( inwestorów zagranicznych) w naszym zadłużeniu wzrośnie do 42-44 proc. z 34 proc.
Spadnie również średnia zapadalność długu krajowego z ok. 4,4 roku do 4,2 - wynika ze "Strategii zarządzanie długiem sektora finansów publicznych w latach 2014-2017". "Proponowane zmiany w systemie emerytalnym będą miały wpływ na strukturę podmiotową zadłużenia w krajowych SPW. Jednorazowo na dzień przeniesienia części aktywów OFE do ZUS udział krajowego sektora pozabankowego w długu SP spadanie z 46 proc. w połowie 2013 roku do ok. 31-33 proc., a udziały krajowego sektora bankowego i nierezydentów wzrosną odpowiednio do ok. 24-26 proc. (z 20 proc.) i 42-44 proc. (z 34 proc.)" - napisano w dokumencie przyjętym w ubiegłym tygodniu przez rząd.
"Umorzenie części długu krajowego wynikające z nabycia przez Ministra Finansów SPW wpłynie także na wzrost udziału długu nominowanego w walutach obcych z 30,6 proc. na koniec czerwca 2013 r. do ok. 35-37 proc." - dodano.
MF uważa jednak, że docelowo niższe potrzeby pożyczkowe oraz wynikające z tego mniejsze zapotrzebowanie na finansowanie zagraniczne przyczynią się do stopniowego zwiększania udziału inwestorów krajowych w rynku SPW oraz zmniejszania udziału długu zagranicznego w długu ogółem.
Proponowane przez rząd zmiany w systemie emerytalnym przyczynią się również do spadku średniej zapadalności SPW.
"Wynikające z opisanych zmian w systemie emerytalnym umorzenie nabytych przez Ministra Finansów SPW spowoduje spadek średniej zapadalności długu krajowego z ok. 4,4 roku do ok. 4,2" - wynika ze strategii zarządzania długiem.
"W dłuższej perspektywie czasowej ograniczenie potrzeb pożyczkowych powodować będzie ograniczenie podaży SPW, w tym najprawdopodobniej o krótszych okresach wykupu, a więc tych które nabywane są najchętniej przez banki i część inwestorów zagranicznych. Powodować to powinno stopniowy wzrost średniej zapadalności długu krajowego do założonego w strategii poziomu" - ocenia resort finansów.
Resort finansów nie spodziewa się także, aby planowane zmiany z OFE doprowadziły do istotnych zmian wskaźnika ATR, odzwierciedlającego ryzyko stopy procentowej.
"Umorzenie nabytych przez Ministra Finansów SPW nie spowoduje zmian wskaźnika ATR, który pozostanie na poziomie zbliżonym do tego sprzed umorzenia i wyniesie ok. 3,4 roku. Będzie to oznaczało stabilizację ryzyka stopy procentowej" - napisano.
Autorzy strategii oczekują również, że w dłuższym terminie ograniczenie poziomu potrzeb pożyczkowych, wynikające ze zmian w systemie emerytalnym, powinno działać stabilizująco na rynek SPW.
"Rosnąca rola inwestorów zagranicznych na polskim rynku SPW wynikała w części ze znacznego poziomu potrzeb pożyczkowych, które zwiększane były przez konieczność refundowania ZUS składek przekazywanych do OFE i obsługi zaciąganego na ten cel długu. Jednocześnie rola OFE jako stabilizatora krajowego rynku SPW w przypadku ruchów kapitału zagranicznego w ostatnich latach była niejednoznaczna" - napisano.
"Pozytywny wpływ OFE na stabilizowanie rynku SPW w przypadku odpływu kapitału zagranicznego był szczególnie widoczny w przypadku umiarkowanego skracania pozycji przez kapitał zagraniczny. Wówczas OFE przejmowały znaczącą część obligacji od inwestorów zagranicznych" - dodano.
"Jednakże przy dużych odpływach (minimum ok. 5 mld zł w jednym miesiącu) wartość SPW nabywanych przez OFE była istotnie niższa od wartości SPW sprzedawanych przez inwestorów zagranicznych. Wyraźniej OFE oddziaływały na zmianę wahań rynku SPW w przypadku napływu kapitału zagranicznego na polski rynek. W takich przypadkach OFE sprzedawały obligacje, ograniczając zakres spadku rentowności papierów skarbowych.
W blisko połowie obserwowanych przypadków OFE zachowywały się tak samo jak inwestorzy zagraniczni: nabywały SPW (42,4 proc. wszystkich obserwacji) i sprzedawały (6,1 proc.) w tych samych miesiącach co inwestorzy zagraniczni" - informuje MF.
Resort finansów sądzi również, że kapitał zagraniczny powinien w dalszym ciągu napływać do Polski, choć najprawdopodobniej jego udział w rynku krajowych SPW, po wzroście związanym z umorzeniem obligacji nabytych przez Ministra Finansów od ZUS, będzie malał.
"Ryzyko nagłego, znaczącego odpływu z rynku SPW powinno pozostać ograniczone, gdy utrzymywać się będą dotychczasowe główne czynniki sprzyjające decyzjom podmiotów zagranicznych o inwestowaniu w polskie SPW: występować będzie dysparytet stóp procentowych, utrzymana zostanie ocena ryzyka inwestycyjnego w Polsce lub jego poprawa, utrzymana zostanie dobra ocena sytuacji fiskalnej i makroekonomicznej przez rynki finansowe, funkcjonować będzie w Polsce duży i płynny rynek finansowy, szczególnie rynek papierów skarbowych i jego odpowiednia infrastruktura" - oceniają autorzy strategii.
Średnia zapadalność rynkowego długu krajowego Skarbu Państwa, w horyzoncie do 2017 roku, będzie się utrzymywała w przedziale około 4,2-4,4 roku wobec około 4,4 na koniec 2013 roku, a całego długu SP będzie się mieścić w przedziale ok. 5,3-5,5 roku - wynika ze "Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2014-2017".
Zgodnie z dokumentem ryzyko stopy procentowej pozostawać będzie, w zależności od przyjętej struktury finansowania ATR rynkowego długu krajowego będzie się utrzymywało w przedziale ok. 3,2-3,4 roku wobec 3,3 na koniec 2013 roku, a długu ogółem ok. 4,2-4,3 roku. Duration rynkowego długu krajowego będzie się utrzymywało w przedziale ok. 2,7-3,0 roku wobec ok. 3,0 na koniec 2013 roku, a długu ogółem w przedziale ok. 3,5-3,7 roku.
Strategia zakłada także, że średni udział długu w walutach obcych wyniesie ok. 35 proc., przy czym możliwe są odchylenia od scenariusza bazowego, związane z elastycznym podejściem do finansowania zagranicznego i wahaniami kursu złotego.
Poniżej tabela ze średnią zapadalnością oraz duration długu SP:
2013 2014 2015 2016 2017
Dług krajowy SP
Zapadalność 4,42 4,16-4,42 4,15-4,52 4,16-4,64 4,18-4,80
Duration 2,96 2,72-3,02 2,69-3,08 2,68-3,12 2,68-3,15
Dług SP ogółem
Zapadalność 5,37 5,32-5,49 5,32-5,55 5,32-5,63 5,33-5,73
Duration 3,59 3,52-3,71 3,50-3,75 3,49-3,78 3,49-3,80
Koszty obsługi długu w 2014 roku spadną do 2,1 proc. PKB z 2,6 proc. 2013 roku, w kolejnych latach ustabilizują się w okolicy 2 proc. PKB - wynika ze "Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2014-2017", przyjętej w ubiegłym tygodniu przez rząd.
Poniżej tabela z długiem publicznym i kosztami jego obsługi (w proc. PKB):
2013 2014 2015 2016 2017
Państwowy dług publiczny w relacji do PKB
54,8 proc. 47,1 proc. 47,8 proc. 47,1 proc. 46,2 proc.
Dług general government w relacji do PKB
58,0 proc. 49,9 proc. 51,1 proc. 50,8 proc. 50,1 proc.
Koszty obsługi długu w relacji do PKB 2,60 proc. 2,10 proc. 1,94-2,02 proc. 1,94-2,02 proc. 1,97-2,06 proc.
