Niezapłacona kara grzywny. Co czeka dłużnika?
Grzywna, czyli kara finansowa może zostać przyznana za przestępstwo lub za wykroczenie. Termin przedawnienia grzywny natomiast zależny będzie od tego, w jakim celu została orzeczona przez sąd. Za co można otrzymać karę grzywny i kiedy ma miejsce przedawnienie wykonania kary?
Grzywna to kara o charakterze majątkowym, która w Kodeksie karnym znajduje się w katalogu kar zaraz obok kary ograniczenia wolności, pozbawienia wolności i dożywotniego pozbawienia wolności. Kara grzywny może zostać przyznana za przestępstwa, przestępstwa skarbowe, wykroczenia i wykroczenia skarbowe.
Grzywna za wykroczenie skarbowe może być również przyznana na drodze mandatu karnego przez pracowników urzędów skarbowych, inspektorów kontroli skarbowej oraz upoważnionych funkcjonariuszy celnych.
Karę grzywny wymierza się w stawkach dziennych poprzez określenie liczby stawek i wysokości jednej stawki. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, to najniższa liczba stawek może wynieść 10, zaś najwyższa 540. Przy ustalaniu stawki dziennej sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki rodzinne, sytuację finansową i możliwości zarobkowe.
Ponadto kara grzywny może zostać przyznana jako wyłączna kara, jak i również jako kara obok kary pozbawienia wolności.
W polskim prawie wykonanie praw ulega przedawnieniu, co oznacza, że jeżeli kara przekroczy dany termin, to wówczas nie może być już wykonana. Zgodnie z Kodeksem karnym nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku za przestępstwo upłynęło:
- w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat lub karę surowszą - 30 lat,
- w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat - 15 lat,
- w przypadku skazania na inną karę - 10 lat.
W tym kontekście kara grzywny uznawana jest za karę "inną", w związku z czym grzywna za przestępstwo przedawni się w ciągu 10 lat od uprawomocnienia się wyroku.
Z kolei, jeżeli kara grzywny została przyznana za wykroczenie, to zgodnie z Kodeksem wykroczeń kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata.
Grzywnę nałożoną przez sąd za przestępstwo podatnik musi zapłacić w ciągu 30 dni od odebrania wezwania. Z kolei w przypadku grzywny nałożonej w drodze mandatu sprawca ma 7 dni na opłacenie grzywny.
Za niezapłacenie kary grzywny w terminie może grozić zamiana grzywny na inną karę, np. na prace społeczne lub na zastępczą karę pozbawienia wolności. Zgodnie z Kodeksem karnym sąd może orzec zamianę grzywny na karę pozbawienia wolności, jeżeli grzywna nie została zapłacona, a jej egzekucja okazała się bezskuteczna lub gdy okoliczności sprawy wskazują na to, że byłaby ona bezskuteczna, a skazany nie wyraził zgody na wykonywanie pracy społecznie użytecznej lub uchyla się od jej wykonania.
Kara zastępcza nie można jednak przekroczyć 12 miesięcy pozbawienia wolności oraz górnej granicy kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo.
W szczególnych przypadkach, gdy skazany nie opłacił grzywny z przyczyn niezależnych od niego, sąd może także umorzyć grzywnę w części lub w całości.
WB
