Podatkiem w niepełnosprawnych

W ubiegłym roku niepełnosprawni członkowie Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną z Knurowa byli na kilku wycieczkach przygotowanych przez organizację. Teraz Stowarzyszenie boi się, że fundując wycieczki niepełnosprawnym, wpędzi ich w tarapaty podatkowe. Gliwicki urząd skarbowy uważa, że są one tzw. nieodpłatnymi świadczeniami stanowiącymi przychód. Trzeba od nich zapłacić podatek - potwierdza Ministerstwo Finansów.

Interpretacja urzędu

Urszula Krawczyk, przewodnicząca zarządu Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, była zdumiona interpretacją II Urzędu Skarbowego w Gliwicach, zgodnie z którą organizowane przez nich wycieczki stanowią dla jego członków przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Trzeba tylko ustalić jednostkowy koszt poniesiony przez Stowarzyszenie na rzecz uczestnika.

Urząd zwraca uwagę, że środki, z których były one finansowane, nie pochodziły bezpośrednio z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, więc nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten mówi, że zwolnione z podatku są otrzymane zgodnie z odrębnymi przepisami świadczenia na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą osób niepełnosprawnych ze środków PFRON. Ponieważ liczba uczestników imprezy jest znana, można obliczyć jednostkowy koszt. W związku z tym Stowarzyszenie powinno do końca lutego przekazać uczestnikom i urzędowi skarbowemu informację PIT-8C, a uczestnik powinien wykazać ją w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 i zapłacić podatek. Niepełnosprawny, którego roczny dochód nie przekroczy tzw. kwoty wolnej w wysokości 2790 zł, co prawda nie zapłaci podatku, ale będzie musiał złożyć zeznanie roczne.

4,5 mln Polaków ma prawnie potwierdzoną niepełnosprawność. 6,2 mln deklaruje tzw. niepełnosprawność biologiczną (badania stanu zdrowia ludności GUS w IV kw. 2004 r.). 3 mld złotych rocznie przeznacza PFRON na wsparcie niepełnosprawnych.

Wszyscy zaskoczeni

- Łatwiejsze byłoby dla nas odprowadzenie podatku od dotacji niż wysyłanie naszym podopiecznym PIT-ów i obarczanie ich obowiązkiem rozliczenia się z urzędem skarbowym. Najczęściej to osoby upośledzone - mówi Urszula Krawczyk.

Dodaje, że zdaniem urzędu gdyby finansowali wycieczki ze środków otrzymanych z PFRON, podatku by nie było. Tymczasem 60 proc. pieniędzy Stowarzyszenia pochodzi z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, a to z kolei korzysta z funduszy PFRON.

- To dziwaczna interpretacja. Jeśli stanowisko urzędu będzie stosowane na szerszą skalę, to w dużym stopniu może ograniczyć działalność organizacji pożytku publicznego wspierających niepełnosprawnych - mówi Tomasz Schimanek z Akademii Rozwoju Filantropii.

Także Piotr Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, nie słyszał wcześniej o interpretacji gliwickiego urzędu skarbowego.

- Nie wiem, w jakiej wysokości niepełnosprawni mieliby zapłacić podatek, ale obawiam się, że dla wielu z nich będzie to zbyt duży wydatek. Zrezygnują z udziału w wycieczkach. A przecież adresowane są one do osób, które same nie są ich w stanie opłacić - mówi Piotr Pawłowski i podaje przykład magazynu Integracja. Okazało się, że większość czytelników nie może sobie pozwolić na wydatek 20 zł na roczną prenumeratę. Dlatego teraz pismo jest bezpłatne.

- Stanowisko fiskusa może się okazać zamachem na szanse powrotu niepełnosprawnych do normalności - ocenia prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji.

Minister potwierdza

Efekty interpretacji urzędu skarbowego już widać. Stowarzyszenie boi się fiskusa i nie chce wpędzać w kłopoty podatkowe swoich podopiecznych.

W sprawie u ministra finansów interweniowała poseł Krystyna Szumilas z PO. Odpowiedź, którą otrzymała z resortu finansów, nie pozostawia jednak wątpliwości
- stanowisko urzędu skarbowego jest słuszne. Minister powołuje się m.in. na zasadę powszechnego opodatkowania. Jego zdaniem polski system podatkowy uwzględnia w dużej mierze trudną sytuację osób niepełnosprawnych.

Tymczasem w ubiegłym tygodniu Stowarzyszenie otrzymało zawiadomienie z Izby Skarbowej o uchyleniu interpretacji urzędu skarbowego. Przesądziły jednak przyczyny proceduralne.

- Na razie nie musimy stosować się do wytycznych urzędu skarbowego, ale w dłuższym okresie niczego to nie rozwiązuje - mówi Urszula Krawczyk.

Zdaniem Sebastiana Gumieli, prawnika z kancelarii Grynhoff, Woźny i Wspólnicy, zarówno stanowisko urzędu skarbowego, jak i Ministerstwa Finansów jest prawidłowe. Ustawodawca może jednak odstąpić od zasady powszechności opodatkowania z określonych przesłanek. Tutaj powinien skorzystać z tego uprawnienia.

Marcin Musiał