Pracujesz w Anglii - uważaj na podatki
Syn pani Magdaleny pracuje w Anglii. Tam zatrudniony jest na umowę o pracę, płaci podatki. Jednak po powrocie do kraju musi rozliczać się z polskim fiskusem. Wszystko dlatego, że rozliczenie dochodów uzyskanych przez Polaka w Anglii w taki sposób zostało uregulowane w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a Wielką Brytanią. Pani Magdalena uważa, że jest to niesprawiedliwe. - Syn zarabia niewiele, jak na warunki angielskie. Jednak po powrocie do Polski musi zazwyczaj dopłacić drugie tyle podatku co zapłacił już w Anglii, bo jak na nasze warunki jego dochody są duże. Gdyby tyle zarabiał w Polsce, byłby opodatkowany według 40-proc. stawki PIT - argumentowała pani Magdalena. W związku z tym syn pani Magdaleny postanowił postarać się o certyfikat rezydencji w Wielkiej Brytanii. Uważa on bowiem, że to pozwoli uniknąć opodatkowania dochodów w Polsce. Jak uzyskać certyfikat rezydencji podatkowej w Anglii? Czy wówczas syn pani Magdaleny nie będzie się musiał rozliczać w Polsce?
Zajęliśmy się sprawą pani Magdaleny. O wyjaśnienie zasad opodatkowania angielskich dochodów osiąganych przez Polaka poprosiliśmy Izbę Skarbową w Warszawie. Z wyjaśnienia wynika, że co do zasady, osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce mają obowiązek płacić podatek dochodowy od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów, a więc także od dochodów za pracę wykonywaną za granicą (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).
Czy podatnik może wybrać kraj opodatkowania
Obowiązek podatkowy w zakresie dochodów za pracę wykonywaną za granicą należy rozpatrywać w świetle postanowień umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu zawartych przez Polskę oraz art. 11 ust. 3 i ust. 4, art. 21 ust. 1 pkt 20, art. 22, art. 27 ust. 8 i 9 oraz ust. 9a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT).
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania te nie pozostawiają podatnikowi wyboru państwa, w którym ma być płacony podatek od uzyskanego dochodu z tytułu pracy. Umowy te jedynie określają, w którym z umawiających się państw może być opodatkowany dochód, tj. w państwie, w którym jest położone źródło przychodu czy też w państwie miejsca zamieszkania podatnika.
Jakie zasady obowiązują w umowie z Anglią
W celu eliminacji podwójnego opodatkowania umowy przewidują dwie metody rozliczania podatku. W przypadku Anglii zastosowanie będzie miała metoda odliczenia w państwie będącym miejscem zamieszkania (Polska), od podatku należnego od łącznego dochodu (osiągniętego w Polsce jak i za granicą), podatku zapłaconego w państwie, w którym uzyskano dochód, jednak w kwocie nie większej niż podatek przypadający proporcjonalnie na dochód osiągnięty za granicą. Metodę tę stosują również podatnicy, którzy uzyskują dochody z tytułu działalności wykonywanej w państwach, z którymi Polska nie zawierała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ze źródeł przychodów położonych w tych państwach.
Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wyjaśnić, na których osobach ciąży obowiązek podatkowy w Polsce, a tym samym, które osoby są obowiązane do złożenia zeznania podatkowego i wykazania w nim dochodów uzyskanych za granicą.
Jakie obowiązki ciążą na podatniku
Jeśli praca była wykonywana w państwie, z którym umowa przewiduje metodę proporcjonalnego zaliczenia podatku zapłaconego za granicą (np. osoba osiągnęła wynagrodzenie za pracę wykonywaną w Anglii) dochód uzyskany za granicą, bez względu na to, czy taka osoba osiągnęła dochód polski, w każdym przypadku podlega w opodatkowaniu Polsce.
Sposób obliczenia podatku określa art. 27 ust. 9 i ust. 9a ustawy o PIT. Na takich osobach ciąży również obowiązek złożenia zeznania podatkowego na formularzu PIT-36. Ponadto na osobach tych, jeżeli wrócą do Polski w ciągu roku podatkowego (np. podatnik wyjechał do Anglii w marcu 2005 r., osiągał dochody w tym kraju od pracodawcy brytyjskiego w miesiącach kwiecień-lipiec 2005 r., a następnie wrócił do Polski w sierpniu 2005 r.) ciąży obowiązek wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 proc. dochodów uzyskanych w Anglii, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócił do Polski (w naszym przykładzie podatnik winien zapłacić zaliczkę w terminie do 20 września 2005 r.). Przy obliczaniu wysokości zaliczki podatnik ma prawo do jej pomniejszenia o podatek zapłacony w Anglii.
Ponadto podatnicy, którzy przebywają czasowo za granicą i uzyskują dochody ze stosunku pracy, mają prawo do zwolnienia części tych dochodów, w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym była wykonywana praca. Zwolnienie dotyczy dochodów nieprzekraczających rocznie równowartości trzydziestu diet. Kwota diety za dobę podróży służbowej w Anglii wynosi 32 funty brytyjskie (GBP).
Zatem wspomniany podatnik będzie miał przywilej wyłączenia z opodatkowania części dochodu uzyskanego w Anglii w wysokości 960 GBP (30 dni pracy x 32 GBP). Podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych będzie stanowić pozostała część dochodu w walucie obcej (pomniejszona o równowartość diet) przeliczona na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usługi banku, przelicza się te dochody na złote według kursu średniego walut obcych z dnia ich uzyskania, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.
Eksperta natomiast poprosiliśmy o wyjaśnienie kwestii związanych z uzyskaniem certyfikatu rezydencji w Anglii oraz tego, czy certyfikat pomoże synowi pani Magdaleny w tym, aby nie rozliczał się z dochodów zagranicznych w Polsce.
PRZYKŁAD
Metoda proporcjonalnego odliczenia podatku zapłaconego za granicą przez osobę, która osiągnęła dochód za pracę wykonywaną w Anglii w okresie od marca do września 2005 r. od brytyjskiego pracodawcy oraz dochód w Polsce z tytułu najmu:
? dochód uzyskany w Anglii, po wyłączeniu części dochodu odpowiadającej równowartości 30 diet po przeliczeniu na złote - 20 000 zł,
? podatek zapłacony od tego dochodu w Anglii po przeliczeniu na złote - 3300 zł,
? dochód z najmu uzyskany w Polsce - 6200 zł,
? podatek dochodowy obliczony według skali podatkowej od łącznych dochodów - 4447,92 zł,
? wyliczenie podatku zapłaconego za granicą przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w Anglii: 4447,92 x 20 000 zł x 100 proc.: 26 200 zł = 3395,36 zł.
Wyliczony podatek jest większy niż pobrany w Anglii, w związku z czym podatnik może w całości zaliczyć na poczet podatku należnego w Polsce cały podatek zapłacony za granicą:
? do zapłacenia w Polsce przypada - 4447,92 - 3300 = 1147,92,
? podatek po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy - 1147,90 zł.
Ewa Matyszewska
EKSPERT wyjaśnia Łukasz Strzelec, ekspert z działu doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers
W celu uzyskania certyfikatu rezydencji podatkowej w Wielkiej Brytanii należy zwrócić się z odpowiednim wnioskiem do brytyjskich władz skarbowych (Inland Revenue). Otrzymanie certyfikatu będzie uzależnione od tego, czy według wewnętrznych brytyjskich przepisów dana osoba będzie uznana za posiadającą status rezydenta podatkowego.
Generalna zasada prawa brytyjskiego (nie jest to prawo stanowione) stanowi, że za rezydenta podatkowego uznaje się osobę, która w trakcie roku podatkowego (rok podatkowy w Wielkiej Brytanii kończy się 5 kwietnia) przebywa na terytorium Wielkiej Brytanii przez okres dłuższy niż 183 dni (dzień przyjazdu oraz dzień wyjazdu nie są wliczane). Jednocześnie jednak brytyjskie przepisy przewidują szereg sytuacji, w których za brytyjskiego rezydenta podatkowego mogą być również uznane osoby przebywające w ciągu roku podatkowego na terytorium Wielkiej Brytanii przez okres krótszy niż 183 dni - sytuacja taka będzie miała miejsce np. w przypadku, gdy dana osoba fizyczna przyjeżdżająca do Wielkiej Brytanii ma zamiar stałego tam przebywania lub ma zamiar przebywania tam przez okres co najmniej 3 lat. Należy zaznaczyć, że sytuacja danej osoby fizycznej ustalana jest przez Inland Revenue na podstawie informacji zawartych przez tę osobę w formularzu, do którego wypełnienia jest ona zobowiązana w momencie podjęcia zatrudnienia w Wielkiej Brytanii (formularz P86).
Uznanie danej osoby za rezydenta podatkowego Wielkiej Brytanii nie będzie miało bezpośredniego wpływu na jej status podatkowy w Polsce, należy bowiem zauważyć, że polska rezydencja podatkowa tej osoby będzie ustalana na podstawie wewnętrznych polskich przepisów. Możliwa jest więc sytuacja, gdzie dana osoba będzie jednocześnie uznana za rezydenta podatkowego Polski i Wielkiej Brytanii, a państwa te na podstawie przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania będą musiały rozstrzygnąć pomiędzy sobą konflikt rezydencji.
W przypadku jednak, gdyby nie doszło do konfliktu rezydencji (tzn. osoba legitymująca się brytyjskim certyfikatem rezydencji nie byłaby jednocześnie uznana za polskiego rezydenta podatkowego na podstawie polskich wewnętrznych przepisów) lub konflikt ten zostałby rozstrzygnięty na korzyść Wielkiej Brytanii, dana osoba fizyczna będzie posiadała ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce - innymi słowy w takim przypadku obywatel polski, osiągający dochód wyłącznie na terytorium Wielkiej Brytanii, co do zasady nie będzie miał obowiązku rozliczania się w Polsce.
