Jak przyjąć spadek? Nie każdy wie, że są różne formy i ważne terminy
Odziedziczenie spadku wiąże się z koniecznością dopełnienia wielu formalności. W pierwszej kolejności spadkobierca musi zadecydować, czy chce przyjąć spadek, czy woli dokonać jego odrzucenia. Jak wygląda procedura przyjęcia spadku? Ile mamy czasu na przyjęcie lub odrzucenie spadku?
Polskie przepisy przewidują trzy drogi postępowania w przypadku odziedziczenia majątku po zmarłym:
- Przyjęcie spadku wprost - spadkobierca przyjmuje spadek razem z długami spadkowymi. Oznacza to, że ponosi on pełną odpowiedzialność za długi zmarłego i odpowiada za nie swoim majątkiem,
- Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza - spadkobierca przyjmuje spadek, natomiast za długi spadkowe odpowiada wyłącznie do wysokości odziedziczonego majątku. W takiej sytuacji spadkobierca ma obowiązek spłacić długi spadkowe zmarłego, natomiast nie odpowiada on za długi własnym majątkiem,
- Odrzucenie spadku w całości - oznacza, że spadkobierca oznacza zarówno spadek, jak i długi spadkowe. Nie otrzymuje majątku i nie odpowiada za długi zmarłego.
Każdy spadkobierca musi złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania, czyli o tym, że odziedziczył spadek. Brak złożenia takiego oświadczenia w ww. terminie oznacza, że spadkobierca przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Warto pamiętać, że nabycie spadku jest niejako “nieodwracalne", jeżeli przyjmiemy spadek wprost w ciągu tych 6 miesięcy, to wówczas cofnięcie skutków spadku i np. chęć odrzucenia go po tym, jak go przyjęliśmy i dowiedzieliśmy się o długach, będzie bardzo trudna, czasami nawet niemożliwa.
Z tego powodu przed podjęciem decyzji warto zorientować się, czy aby na pewno spadkodawca nie pozostawił po sobie długów i w razie wątpliwości, odrzucenie spadku. W praktyce jednak najlepszą opcją jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku następuje na drodze złożenia właściwego oświadczenia przed sądem, lub przed notariuszem. Następnie nabycie spadku wygląda podobnie: albo przed sądem, albo u notariusza. Druga opcja jest jednak znacznie szybsza i polega na uzyskaniu tzw. aktu poświadczenia dziedziczenia.
Nabycie spadku u notariusza możliwe jest jednak wyłącznie pod pewnymi warunkami. Mianowicie, aby postępowanie można było przeprowadzić notarialne, to konieczne jest, aby wszyscy spadkobiercy zgadzali się co do tego, które osoby dziedziczą spadek i w jakiej wysokości.
Przyjęcie spadku u notariusza odbywa się podczas jednej wizyty. Wówczas konieczne jest przedstawienie dokumentów, takich jak:
● odpisu skróconego aktu śmierci spadkodawcy,
● testamentu, jeżeli istnieje,
● w niektórych przypadkach konieczne może być okazanie dokumentów, które potwierdzają pokrewieństwo ze zmarłym, np. akt małżeństwa.
Następnie po spisaniu protokołu aktu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, w którym wskazuje poszczególnych spadkobierców oraz wysokość ich udziału. Następnie notariusz ma obowiązek zarejestrować ww. akt w Rejestrze Spadkowym.
W przypadku, gdy spadkobiercy nie zgadzają się co do podziału spadku, konieczne będzie przeprowadzenie postępowania sądowego i uzyskanie tzw. postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Wówczas każda osoba zainteresowana spadkiem może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Jeżeli nie da się ustalić sądu właściwego dla sprawy, to wtedy wniosek składa się do sądu rejonowego m. st. Warszawy.
We wniosku należy zawrzeć informacje i dokumenty, takie jak:
● dane wnioskodawcy,
● dane spadkodawcy,
● dane wszystkich znanych spadkobierców,
● informacje, czy zmarły pozostawił po sobie testament, a jeżeli tak, to wskazanie gdzie znajduje się oryginał lub dołączenie testamentu,
● odpis wniosku dla każdego z uczestników postępowania.
Postępowanie sądowe opiera się z kolei na przeprowadzeniu rozprawy, podczas której sąd bada spadkobierców oraz to, w jakiej wysokości przysługuje im spadek. Następnie sąd wydaje postanowienie o stwierdzenia nabycia spadku, w którym wymienia wszystkich spadkobierców i przysługującą im część spadku.
WB
