Światowe Dziedzictwo UNESCO w Szwajcarii
Aż trudno uwierzyć, że w niewielkim kraju, jakim jest Szwajcaria, znajduje się tak ogromna liczba zabytków. Zawdzięczamy to bogatej historii kantonów i randze, jaką zyskiwały one w burzliwych dziejach Europy. Wynika to także z przywiązania do własnego dziedzictwa i umiejętnej dbałości o nie. Dzięki temu Szwajcaria to miejsce, gdzie podziwiać można cuda techniki w postaci wysokogórskich tras kolejowych, średniowieczne opactwa czy imponujące zbiory światowej rangi dzieł wielkich mistrzów pędzla i dłuta.
Klasztor benedyktynów św. Jana (Gryzonia)
Położony w wiosce Müstair ośrodek powstał pod koniec VIII w. z ustanowienia biskupa z Chur. Przypuszcza się, że inicjatorem jego budowy mógł być Karol Wielki. Zespół kościelnych budowli w Müstair został obwarowany i pełnił funkcję obronną na strategicznym szlaku biegnącym do Włoch. Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znalazł się ze względu na zachowaną w nim sztukę doby karolińskiej.
W kościele, będącym centralnym budynkiem kompleksu, znajduje się największy wczesnośredniowieczny cykl malarstwa ściennego z IX wieku, zawierający m.in. sceny z życia króla Dawida, historię Chrystusa oraz Sąd Ostateczny. Znajdują się tutaj także romańskie freski i sztukaterie z przełomu wieków XII i XIII z przedstawieniem historii św. Jana Chrzciciela.
Koleje Retyckie na linii Albula-Bernina (Gryzonia)
O ile Szwajcaria pełna jest niesamowitych widoków i obfituje w zaskakującą każdego odwiedzającego różnorodność krajobrazu, to panorama roztaczająca się z okien pociągu na trasie Kolei Retyckich na odcinku Albula-Bernina jest absolutnie wyjątkowa. Ten odcinek kolejowy został wpisany przez UNESCO na Listę Światowego Dziedzictwa.
Dużą atrakcją jest przejazd wygiętym w łuk wiaduktem Landwasser na wysokości 65 metrów. Na trasie można podziwiać lodowiec Morteratsch i malownicze wodospady. Pociąg przejeżdża także obok jeziora Lago Bianco wyznaczającego dział wodny między Dunajem a Padem. W masywie Berniny osiąga bez zębatek najwyższą wysokość możliwą dla tego typu środka lokomocji w Alpach: 2253 m n.p.m.
Alpejski obszar Aletsch/Jungfrau (Wallis)
Kiedy w 2001 roku obszar ten wpisywano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO był pierwszym tego typu terenem w Alpach. W jego obrębie położone są szczyty Eiger, Mönch i Jungfrau oraz imponujących rozmiarów lodowiec Aletsch o długości 23 km, największy w Alpach. Ten olbrzym wije się pomiędzy najwyższymi wzniesieniami. Znajdują się tu ciekawe formy skalne oraz rzadko spotykane gatunki roślin i zwierząt. W okolicy lodowca poprowadzonych jest wiele szlaków wędrownych. Dwudniowy trekking z przewodnikiem po lodowcu pozwala zapoznać się z nim z bliska.
Winnice Lavaux (Region Jeziora Genewskiego)
Pomiędzy Lozanną i Szwajcarską Riwierą, czyli Vevey-Montreux przebiega szlak wina. Tereny uprawy winorośli Lavaux, położone niezwykle malowniczo nad brzegami Jeziora Genewskiego, zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Warto wybrać się w te rejony, by osobiście wypróbować oferowanych przez tutejszych winiarzy specjalności. Można podróżować pieszo, rowerem, na rolkach albo skorzystać z przejażdżki specjalnym pociągiem (Train des Vignes) jadącym do Puidoux-Chexbres.
Podążając wzdłuż obsadzonej palmami i kwiatami promenady w Montreux, dotrzemy do Chillon, gdzie znajduje się jeden z najbardziej urokliwych zamków w Szwajcarii - mały średniowieczny zamek wybudowany na skalnej ostrodze tuż nad brzegami Jeziora Genewskiego. Niezwykła aura towarzysząca zamkowi Chillon przyciągnęła tu nawet Byrona, którego pobyt na zamku był inspiracją do napisania poematu Więzień Chillonu, poświęconemu przetrzymywanemu w XVI w. w zamkowym więzieniu księdzu Bonivardowi, bohaterowi broniącemu niezależności miasta Genewy.
Opactwo w St. Gallen (Wschodnia Szwajcaria)
Dzieje miasta St. Gallen nierozdzielnie łączą się z historią istniejącego tu od wieków ośrodka zakonnego. W początkach VII wieku przybył na te tereny irlandzki mnich, Gall. W 720 roku założono tu opactwo, które stało się własnością benedyktynów. St. Gallen w średniowieczu było jednym z najważniejszych ośrodków intelektualnych chrześcijańskiej Europy, gromadząc olbrzymie zbiory rękopisów w przyklasztornej bibliotece.
Bibliotekę i archiwum klasztorne wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wnętrza tej pierwszej to szczyt wyrafinowania stylu rokokowego: wykwintne połączenie drewnianej boazerii z jasną tonacją zdobnego sufitu. Biblioteka przechowuje bezcenne zbiory, w tym ilustrowane, wczesnośredniowieczne manuskrypty iroszkockie i karolińskie.
Zbiory z St. Gallen liczą ok. 160 tys. woluminów, z czego około 2100 to manuskrypty. Ponad 400 z nich liczy więcej niż 1000 lat. Są one częściowo udostępniane do oglądania zwiedzającym.
Zamki w Bellinzonie (Ticino)
Zamki w Bellinzonie, stolicy kantonu Ticino, tworzą wraz z fortyfikacjami kompleks obronny składający się z trzech budowli wzniesionych w średniowieczu na miejscu rzymskich warowni.
Pierwszy z zamków to Castelgrande, w którym mieści się obecnie muzeum archeologiczne i muzeum sztuki. Jego dwie prawie trzydziestometrowe wieże (Tore Nera i Torre Bianca) górują nad krajobrazem zabytkowej części miasta. Dwa pozostałe zamki to Montebello i Sasso Corbaro. Całe założenie architektoniczne doskonale wpisuje się w lokalny krajobraz. Surowe mury zamkowe przypominają barwą skały, na których zostały postawione.
Stare miasto w Bernie
Już pierwszy rzut oka na szwajcarską stolicę pozostawia niezatarte wrażenie. Malowniczo położone na cyplu Stare Miasto, które okala z trzech stron rzeka Aare, nie bez powodu znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ceglane dachy równiutko biegnących budynków tworzą kręte pasy, które swą dynamiką harmonizują z biegiem rzeki. Nad zabytkową częścią miasta góruje późnogotycka katedra św. Wincentego. Turyści spotykają się przy wieży zegarowej (Zytglogge) z XVI wieku. Stare Miasto usiane jest pochodzącymi z tego czasu fontannami. Najbardziej znana z nich przedstawia olbrzyma pożerającego dzieci. Charakterystyczne dla Berna są ciągnące się wzdłuż głównych ulic arkady o łącznej długości 6 kilometrów. Stolica Szwajcarii szczyci się najdłuższym w Europie zadaszonym pasażem handlowym.
Pod adresem Kramgasse 49 mieści się muzeum Alberta Einsteina, gdzie w latach 1903-1905 wielki fizyk tworzył zręby teorii względności. Odwiedzając Berno, nie można zapomnieć o zgromadzonych tutaj zbiorach dzieł Fra Angelico, Cézanne'a, Matisse'a czy Picassa. Na osobną uwagę zasługuje Centrum Paula Klee gromadzące połowę dorobku twórcy. Warto zajrzeć też do Centrum Paula Klee.
Miasta zegarków (Jura)
W 2009 roku miasteczka La Chaux-de-Fonds i Le Locle zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Są to ośrodki niezwykle ważne dla przemysłu zegarmistrzowskiego będącego symbolem kraju. Przez prawie dwa wieki udoskonalano tu techniki produkcji zegarków, prześcigając się w wytwarzaniu coraz to dokładniejszych i kunsztowniejszych modeli. Początki przemysłowej kariery tych dwóch ośrodków sięgają XVII wieku. Ich kupiecki charakter ciążący ku racjonalnemu planowaniu znalazł wyraz w zdumiewająco regularnej siatce ulic, która widziana z góry wygląda jak prawdziwy urbanistyczny majstersztyk.
