Wygrane w konkursach pracowniczych

Przychody te w przeważającej większości podlegają opodatkowaniu. Jednak zaliczenie określonych świadczeń do jednej kategorii nie zawsze oznacza, że będą one opodatkowane w ten sam sposób. Tak właśnie jest w przypadku nagród zdobywanych przez pracowników w konkursach organizowanych przez pracodawców.

Źródło przychodów - stosunek pracy

Rozstrzygnięcie, do jakiego źródła przychodów zaliczyć należy nagrody zdobyte przez pracowników w konkursach zorganizowanych przez pracodawcę, wcale nie jest takie oczywiste. Trzeba mieć na uwadze, że nie każdy przychód otrzymany przez pracownika z zakładu pracy stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy. Takim przychodem będzie dla niego jedynie ten, który jest związany z wykonywaniem pracy. Przykładowo, do przychodów ze stosunku pracy nie będzie zaliczany np. wypłacony przez zakład pracy zasiłek chorobowy, który w myśl przepisów ustawy o pdof stanowi dla pracownika przychód z innych źródeł.

Konkursy organizowane przez pracodawcę dla pracowników mogą przybierać zróżnicowane formy. Ich celem może być np. mobilizacja do współzawodnictwa pomiędzy poszczególnymi pracownikami na płaszczyźnie osiąganych przez nich wyników pracy. Współzawodnictwo w tym zakresie motywuje pracowników do podnoszenia efektywności pracy. Z tego też względu trudno zaprzeczyć, że jest bezpośrednio związane z wykonywaną przez uczestników konkursu pracą. Wartość nagród wygranych przez pracownika w takim konkursie należy zaliczyć do źródła przychodów, jakim jest stosunek pracy. Będą one u pracownika podlegały opodatkowaniu wraz z pozostałymi składnikami wynagrodzenia.

Nagroda jako inne źródło przychodów

Pracodawca urządzający konkursy dla pracowników nie zawsze ma na celu wyłącznie motywowanie do wydajnej pracy. Organizując konkurs fotograficzny, malarski, literacki, zawody sportowe czy regaty żeglarskie pozwala pracownikom na wykazanie się znajomością różnych dziedzin życia. Takie działanie może mieć na celu utrwalenie wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy dbającego o swoją kadrę. Przez to z kolei może wpływać na zacieśnienie więzi pomiędzy pracownikiem a zakładem pracy.

Nagrody otrzymane w takim konkursie nie będą jednak stanowiły dla pracownika przychodu ze stosunku pracy. Wygrane w tego rodzaju współzawodnictwie nie są związane z czynnościami wykonywanymi przez pracowników w ramach stosunku pracy, a to jak już wspomnieliśmy, jest warunkiem niezbędnym do zakwalifikowania ich do przychodów ze stosunku pracy. Nie można ich również zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy.

Dla uzyskanych na terytorium Rzeczy­pospolitej Polskiej dochodów (przychodów) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową ustawodawca przewidział opodatkowanie w formie zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10% wygranej lub nagrody.

Nie zawsze dzielimy się z fiskusem

Generalnie wygrane w konkursach, grach i zakładach wzajemnych opodatkowane są 10% ryczałtem (art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdof). Ustawodawca zastrzegł jednak, że opodatkowanie to nie dotyczy przychodów, które są zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy.

Ze zwolnienia z opodatkowania korzysta m.in. wartość wygranych w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł (art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy). Dlatego aby nagrody otrzymane w konkursie zorganizowanym przez pracodawcę korzystały ze zwolnienia od podatku, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

>- konkurs swoim zakresem musi obejmować ściśle określone w tym przepisie dziedziny, czyli naukę, kulturę, sztukę, dziennikarstwo i sport,

- kwota jednorazowej wygranej nie może przekroczyć 760 zł.

Jeżeli natomiast pracodawca zorganizuje dla pracowników np. konkurs ogrodniczy, konkurs dla kolekcjonerów, konkurs karaoke - wówczas wartość otrzymanych przez pracowników nagród, bez względu na ich wartość, będzie podlegała opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Nagrody, ryczałt i obowiązki płatnika

Pracodawca będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną lub jej jednostką organizacyjną oraz jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej w stosunku do wygranych w konkursach pracowniczych występuje w roli płatnika. Jako płatnik obowiązany jest do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych m.in. z tytułu wygranych w konkursach. Podatek ten pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania.

Jeżeli przedmiotem wygranych (nagród) nie są pieniądze, pracownik, który nagrodę otrzymał, jest obowiązany wpłacić pracodawcy jako płatnikowi, kwotę należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem wygranej.

Płatnik przekazuje kwoty zryczałtowanego podatku, w terminie do dnia 20. miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika. Jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, właściwość określa się według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności - gdy płatnik nie posiada siedziby. Po zakończeniu roku, w terminie do końca stycznia roku następnego, płatnicy ci są również zobowiązani przesłać do właściwego urzędu skarbowego roczne deklaracje o zryczałtowanym podatku dochodowym PIT-8AR.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

autor: Agata Cieśla -Gazeta Podatkowa Nr 471 z dnia 2008-07-14