Budowy domów do 70 m2 wymknęły się spod kontroli. "Nie ma co naprawiać, trzeba usunąć"
Choć Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) zaczęło prace nad zmianą przepisów umożliwiających budowę domów do 70 mkw., a konkretniej nad ukróceniem samowoli budowlanej, do jakiej przy takich budowach dochodzi, już kilka miesięcy temu, to - jak zauważa serwis Prawo.pl - nadal nie opublikowano nowej wersji projektu. Zdania ekspertów na temat rozwiązań wprowadzonych przez poprzedni rząd są podzielone. Część z nich zwraca uwagę na potrzebę znowelizowania przepisów, a niektórzy idą jeszcze dalej i mówią o konieczności całkowitego ich usunięcia.
Przypomnijmy, że program pozwalający na budowę domu do 70 mkw. w celach mieszkaniowych lub rekreacyjnych został wprowadzony w styczniu 2022 r. Uproszczona procedura zakładała, że do budowy "domu bez formalności" nie będzie wymagana obecność kierownika budowy czy dziennika budowy. Co więcej, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu gminy miała być wydawana w krótszym terminie.
- Pozwoli to na osiągnięcie sytuacji, w której ma się własny dom, i to całkiem przyzwoity, za sumę stosunkowo niewielką - być może nawet nie większą niż 100 tys. złotych - mówił podczas prezentacji Polskiego Ładu w 2021 r. Jarosław Kaczyński.
Uchwalone kilka lat temu przepisy były wielokrotnie krytykowane przez ekspertów. Jak zauważa money.pl, urzędnicy nie mogą się sprzeciwić budowie takiego domu, nawet gdy działka znajduje się na terenach chronionych, gdzie normalny dom nie mógłby powstać. I tak np. zaczęto skupować nieruchomości położone na takich terenach, a następnie je dzielić i sprzedawać na części w celu postawienia na nich "domów bez formalności".
- Nie ma w nim przepisów, które regulowałyby sytuacje, co ma robić urząd, jeśli stwierdzi niekompletność dokumentów, które są niezbędne do zgłoszenia budowy domu do 70 mkw. - powiedział w rozmowie z serwisem Piotr Jarzyński z kancelarii prawnej Jarzyński & Wspólnicy. To ma zmienić nowelizacja, nad którą od lutego pracuje resort rozwoju.
Serwis Prawo.pl skontaktował się w tej sprawie z MRiT. Ministerstwo zapewniło, że po mających obecnie miejsce uzgodnieniach międzyresortowych, odbędzie się konferencja uzgodnieniowa. Następnie projekt zostanie skierowany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów.
Jak zauważa serwis, procedowany obecnie projekt nowelizacji ustawy Prawo budowalne zakłada, że urzędnik będzie mógł sprawdzić pod względem formalnym i merytorycznym dokumentację, którą dostarczył inwestor. Jeżeli ta okaże się niezupełna lub niezgodna z przepisami, to starosta lub prezydent miasta będzie mógł wnieść sprzeciw.
Zdaniem Joanny Maj, radcy prawnego, SWK Legal Sebzda-Załuska Wójcik Kamińska Radcowie Prawni, jeżeli projektowane przepisy wejdą w życie, to "wzmocnią prewencję budów tego rodzaju, które dotychczas wymknęły się spod kontroli formalnej, przed rozpoczęciem budowy".
- Niestety zdarzają się także przypadki celowego naruszenia prawa czy jego obejścia, właśnie poprzez powołanie się przez inwestora na uproszczoną formułę zgłaszania budowy - dodała w rozmowie z Prawo.pl.
Niektórzy uważają, że możliwość budowania domów do 70 mkw. bez pozwolenia, powinna zostać usunięta. - Z uwagi na wadliwość tej regulacji od samego początku, choćby wobec nazwania zgłoszeniem czegoś, co nie jest zgłoszeniem w rozumieniu prawa budowlanego, uważam, że tych przepisów nie ma co naprawiać, a trzeba usunąć - powiedział Piotr Jarzyński, prawnik z Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy, ekspert Komitetu ds. Nieruchomości Krajowej Izby Gospodarczej.
Z kolei zdaniem dr. Tomasza Ludwika Krawczyka, adwokata i partnera w GKR Legal, nowelizacja przepisów jest potrzebna, "jednak ich proponowany kierunek jest wątpliwy". - Dla bezpieczeństwa pewnie najlepiej byłoby objąć domy do 70 mkw. zwykłą procedurą zgłoszenia - dodał ekspert.
