Kredyt na start. Kontrowersyjna zasada dla małżeństwa z rozdzielnością majątkową
Choć głównym warunkiem skorzystania z kredytu "na start" jest brak mieszkania, to projekt ustawy zostawił furtkę dla małżeństw z rozdzielnością majątkową. Wprowadzenie tej opcji budzi wątpliwości, bo nie jest zgodne z założeniem, że program jest dla tych, którzy nie mają własnego M. Jest jednak argumentacja autorów ustawy.
Nowy program mieszkaniowy "kredyt na start" jest skierowany dom osób, które nie mają i nie miały własnego mieszkania, a wyjątkiem od tego warunku są rodziny pięcioosobowe, które nie muszą spełniać tego warunku, choć skorzystanie z programu oznacza, że muszą posiadane już mieszkanie sprzedać w ciągu 2 lat.
Jednak jak zauważa Krzysztof Bontal pośrednik kredytowy Proferto i redaktor portalu Pierwszemieszkanie.com.pl, autorzy projektu zostawili jeszcze furtkę dla małżeństw z rozdzielnością majątkową.
- W uzasadnieniu do ustawy jest informacja, że celem wprowadzenia tej reguły jest zrównanie możliwości związku nieformalnego z małżeństwem. Bo w związku nieformalnym, który jest jednym gospodarstwem domowym obie osoby mogą kupić odrębne nieruchomości. Wydaje mi się, że ten krok nie jest aż tak bardzo potrzebny. Nie ma sensu tu "równać w górę". Celem projektu ma być pomoc w nabyciu pierwszego lokum, a nie doprowadzenie do tego, że każdy ma mieć swoje osobne - mówi Krzysztof Bontal.
W uzasadnieniu projektu czytamy, że "regulacja ta stanowi zmianę w stosunku do przepisów dotyczących bezpiecznego kredytu 2 proc., wprowadzając możliwość samodzielnego zaciągnięcia zobowiązania przez jednego z małżonków, w przypadku, w którym drugi z małżonków posiada już nieruchomość mieszkalną, a małżonkowie ci posiadają rozdzielność majątkową lub gdy drugi małżonek posiadał nieruchomość w ramach majątku odrębnego".
Jak czytamy, intencja jest taka, że zrównuje jednocześnie sytuację osób będących małżeństwem z sytuacją osób prowadzących razem gospodarstwo domowe wspólnie, ale bez zawarcia formalnego związku.
Taki przypadek jest również omówionym na przykładzie, w udostępnionych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii praktycznych pytaniach i odpowiedziach wyjaśniających zasady programu.
Jest tam pytanie: "Czy będę mógł otrzymać kredyt mieszkaniowy "naStart", jeśli mój małżonek posiada mieszkanie w majątku odrębnym? A w odpowiedzi czytamy: "Tak, przy czym małżonek ten nie będzie mógł być stroną kredytu ani stać się współwłaścicielem (wymagana będzie umowa intercyzy). Nie będzie też w rozumieniu ustawy zaliczany w skład gospodarstwa domowego, co wpłynie odpowiednio na limit, oprocentowanie ale i kryterium dochodowe".
W wyjaśnieniach czytamy też, że warunek dotyczący nieposiadania mieszkania będzie musiał spełnić wyłącznie kredytobiorca. W przypadku samodzielnego skorzystania z programu (co jest możliwe wyłącznie w przypadku rozdzielności majątkowej) tylko małżonek zaciągający kredyt mieszkaniowy będzie musiał spełniać warunek. Osoba ta będzie traktowana jako gospodarstwo jednoosobowe i obwarowana tymi samymi warunkami co singiel. Ministerstwo podkreśla tu jednocześnie, że ta kwestia podlegać będzie weryfikacji na poziomie konsultacji publicznych.
Dla przypomnienia, w przypadku singla, dopłata naliczana ma być do 200 tys. zł kredytu, a oprocentowanie tej części to 1,5 proc.
Jak zaznacza Krzysztof Bontal, gospodarstwo z trójką dzieci, kupując drugą nieruchomość ma 24 miesiące na sprzedaż pierwszej, aby nie stracić dopłat. Tu, przy rozdzielności tego obowiązku nie ma. Nie tylko nie trzeba sprzedawać, ale i można czerpać profity z tego pierwszego.
- Zrozumiałbym, jeśli małżonek zbył przed ślubem nieruchomość, i drugi nie miał szans na zamieszkanie tam. Ale jaki jest cel takiego programu pomocowego dla osoby, która tej pomocy nie potrzebuje - pyta retorycznie.
Jak wcześniej pisaliśmy, program jest skomplikowany, ale w oparciu o projekt Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało zestaw pytań i odpowiedzi o to, jak program działa w konkretnych sytuacjach.
Monika Krześniak-Sajewicz
