Miasta specjalnie dla bezdomnych. Taki pomysł ma europejskie państwo
Rząd brytyjski zamierza zaradzić niedoborowi mieszkań, ich wygórowanym cenom i bezdomności. Promuje budowę nowych osiedli mieszkaniowych a nawet miast, z których każde będzie miało co najmniej 10 tysięcy domów. Zgodnie z planem, celem projektu jest wybudowanie do 2029 r. - w trakcie obecnej kadencji - 1,5 miliona mieszkań. Wzorem mają być ośrodki powstałe w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej.
Według Rightmove - notowanego na giełdzie, największego, brytyjskiego portalu nieruchomości - w styczniu średnia cena domu wynosiła w Wielkiej Brytanii równowartość 440 tys. euro (366,2 tys. funta). W Londynie były one o 84 proc. droższe. Tylko w pierwszym miesiącu roku ceny wzrosły o 6 tys. funtów. Kryzys mieszkaniowy i wzrost kosztów utrzymania w Wielkiej Brytanii oznaczają, że coraz więcej osób staje w obliczu bezdomności.
Z badania przeprowadzonego przez Financial Times wynika, że problem bezdomności dotyka na Wyspach jedno na 200 gospodarstw domowych. Rządząca Partia Pracy informuje zaś, że w pierwszym kwartale 2024 r. prawie 117,5 tys. rodzin było pozbawionych własnych domów – najwięcej, odkąd w 1998 r. rozpoczęto prowadzić statystyki i o 12,3 proc. więcej w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r.
Dlatego Partia Pracy zobowiązała się, że podczas trwającej kadencji wybuduje półtora miliona domów i mieszkań. Oznacza to podwojenie tempa budowy w stosunku do 2023 r. Zgodnie z założeniem projektu, w każdej z wybranych lokalizacji ma powstać co najmniej 10 tys. gospodarstw domowych. Większość z nich ma być przeznaczona na cele socjalne. Pierwszych dwanaście propozycji powinno zostać zgłoszonych i zatwierdzonych w nadchodzących miesiącach.
Część projektu obejmuje budowane od podstaw, całkiem nowe inwestycje. Reszta będzie powstawała na obrzeżach istniejących już ośrodków. W całej Wielkiej Brytanii zgłoszono ponad 100 możliwych lokalizacji. Analizuje je powołana przez rząd grupa zadaniowa, do której należą m.in. przedstawiciele lokalnych samorządów, właściciele gruntów i deweloperzy. Miejsca na budowę mają zostać wybrane najpóźniej wiosną, a prace ruszą jeszcze podczas tej kadencji.
Przykładem nowych osiedli mieszkaniowych mają być miasta wybudowane po II wojnie światowej. Powstawały one w odpowiedzi na brak mieszkań, które zniszczyli podczas bombardowań naziści. Jednym z nich jest 200-tysięczne Milton Keynes położone około 75 kilometrów na północ od Londynu. Podczas niedawnej wizyty w tym mieście premier Keir Starmer podkreślał atuty tego miejsca - dobrze zaprojektowane, z zadbanymi przestrzeniami i przystępnymi cenowo mieszkaniami. "To miejsce, w których ludzie będą chcieli mieszkać" - podkreślał premier.
Podobne zalety mają mieć nowe ośrodki. Rząd wyjaśnia, że na projekcie "wyjdzie na zero”, bo działki pod domy zamierza kupić za pieniądze publiczne po dobrych cenach. Część terenów odsprzeda drożej deweloperom, a zyski przeznaczy na budowę domów i lokalnej infrastruktury. Jednak wciąż nie wiadomo, jaka kwota z pieniędzy publicznych zostanie przeznaczona na tę inicjatywę.
Eksperci ostrzegają, że plan może napotkać na kilka problemów, np. sprzeciw ze strony lokalnych rad i organizacji ochrony środowiska. Na drodze może też stanąć złożoność procesu uzyskiwania pozwoleń w Wielkiej Brytanii. Powstaje też pytanie, kto wybuduje tak wielką liczbę domów. Stowarzyszenie branży budowlanej ostrzega, że w ciągu najbliższych 10–15 lat jedna czwarta murarzy przejdzie na emeryturę i w dłuższej perspektywie konieczne będzie zatrudnienie 250 tys. dodatkowych pracowników. Wtedy - wskazują - projekt może się przestać opłacać.
Nie tylko rządząca Partia Pracy postanowiła zaradzić coraz trudniejszej sytuacji mieszkaniowej Brytyjczyków. Rząd Szkocji ogłosił stan wyjątkowy w zakresie mieszkalnictwa, a rząd Walii, aby złagodzić kryzys bezdomności w kraju, skupia się na zwiększeniu liczby mieszkań socjalnych.
