Opłata planistyczna. Jednorazowa danina na rzecz gminy
Opłata planistyczna, inaczej renta planistyczna jest jednorazową daniną na rzecz gminy. Reguluje ją Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i decyduje o sytuacji rozliczeń między gminą a właścicielem nieruchomości w razie uchwalenia lub zmiany planu miejscowego. Kto płaci tę opłatę i jaka może być jej wysokość? Sprawdź!
Grupa Polsat Plus i Fundacja Polsat razem dla dzieci z Ukrainy
Podstawa prawna do naliczania opłaty planistycznej to Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Normuje ją artykuł 36 ustęp 4, w nim znajduje się definicja tej opłaty. Według tego zapisu obowiązek zapłaty powstaje, jeśli zmieniony zostanie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, ale tylko wtedy, kiedy w związku ze zmianą wzrosła wartość działki, a właściciel ją sprzedaje w całości lub części. Powodem stworzenia takiej ustawy jest urbanistyczna tendencja do zmiany działek rolnych na mieszkalne. Wtedy mają one większa wartość.
Jest to opłata pobierana przez gminę i na rzecz gminy. Dużo kontrowersji wprowadza ten zapis, jeśli działka nie zostaje sprzedana, tylko zbyta na drodze nieodpłatnej czynności prawnej. Co to oznacza? Kiedy w grę wchodzi darowizna, może okazać się że następuje zwolnienie z obowiązku zapłaty renty. To jednak nie jest ściśle określone. Gminy odstępują od pobierania opłaty jeśli darowizna jest zrobiona z rolnika na jego następcę.
Obowiązek zapłaty opłaty planistycznej jest stwierdzany każdorazowo w konkretnym przypadku. Następuje to w drodze decyzji administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania. Decyzja ta należy do organu podatkowego, a jeśli nie zostanie uiszczona opłata, może okazać się, że wójt lub burmistrz wprowadzi postępowanie egzekucyjne w administracji.
Renta planistyczna nie musi być nałożona od razu po sprzedaniu nieruchomości lub działki. Gmina może wystąpić o zapłatę renty w ciągu 5 lat od daty uchwalenia planu przestrzennego. Przed wydaniem takiej decyzji notariusz powinien przesłać do gminy każdą umowę, która poświadcza sprzedaż nieruchomości położonej w obszarze o zmienionym przeznaczeniu w planowaniu przestrzennym nieruchomości.
W Ustawie znajduje się nie tylko definicja, lecz także wyszczególnienie sytuacji, w których nie trzeba wnosić opłaty planistycznej. Nie trzeba jej płacić, jeśli stroną sprzedającą nieruchomość jest gmina, ale sytuacji tego rodzaju jest o wiele więcej.
Opłaty z tego tytułu nie pobiera się, jeśli stawka procentowa nie została określona dokładnie w uchwale rady gminy (jej wysokość jest zależna właśnie od gminy). Jeśli ta stawka nie zostanie uchwalona, decyzja wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) jest nieważna i nie trzeba wnosić żadnych kosztów.
Kolejnym momentem, w którym opłata planistyczna nie obowiązuje, to przypadek, w którym w planowaniu przestrzennym nieruchomości nie ma żadnych zmian. Nawet jeśli jest przerwa w planie przeznaczenia nieruchomości, wprowadzenie nowego planu nie musi oznaczać, że musisz płacić rentę planistyczną. Sprawdź także ten artykuł na temat budowy a miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Ustawa nie narzuca, jaką wysokość ma mieć opłata planistyczna. Nie jest równa, nalicza się ją procentowo. Nie może być wyższa niż 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości ani niższa niż 0 proc. Nie oblicza się jej od wartości działki czy domu, ale wyłącznie od różnicy w cenach, którą ustala rzeczoznawca.
Obowiązującą w konkretnej gminie stawkę określa rada gminy. Musi zostać przegłosowana uchwała, w której znajduje się informacja o wysokości procentowej stawki. Niektóre gminy chciały zrezygnować z pobierania tej opłaty, jednakże nie jest to możliwe. Ustawa przewiduje, że ustanowienie stawki na wysokości 0% jest niedozwolone. Najczęściej więc ta opłata wynosi 1-3 proc. różnicy w cenie nieruchomości przed i po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego.
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
Jeśli wiesz, że w ostatnim czasie zmienił się plan zagospodarowania, przed sprzedażą sprawdź, ile wynosi opłata planistyczna. Aby to zrobić, musisz złożyć wniosek do gminy z żądaniem ustalenia wartości renty planistycznej, a gmina ma obowiązek jej ustalenia. Wysokość tej decyzji jest uzależniona od treści umowy sprzedaży, czyli po prostu kwoty, która się w niej znajduje, dlatego ustalenie wysokości nie jest trwałe - dla umowy z innym kupującym może być inna.
Dlaczego warto skorzystać z takiej opcji? Najczęściej gminy żądają niskich stawek, ale może to być równie dobrze 30 proc. w różnicy wartości. To już może być duża kwota, więc warto wiedzieć zawczasu, jaką kwotę trzeba będzie uiścić. Ma to znaczenie także przy kalkulowaniu ceny sprzedaży, warto skorzystać także z wyceny rzeczoznawcy, który ustala wartości nieruchomości dla obu przypadków.
***
