Firmy pomagają Ukraińcom. Nie zapłacą PIT i CIT, są pytania o VAT

Ministerstwo Finansów zapowiedziało zmiany w przepisach podatkowych, które spowodują, że przedsiębiorcy oferujący za darmo usługi dla ukraińskich uchodźców nie będą musieli od nich zapłacić podatków. Obecne przepisy są bowiem niekorzystne. Komunikat resortu nie wyjaśnia wszystkich wątpliwości.

Od zeszłego czwartku wielu przedsiębiorców (lekarzy, weterynarzy, drukarzy) świadczy bezpłatną pomoc uciekinierom z Ukrainy. Usługi są istota ich działalności gospodarczej. Zastanawiają się, w jaki sposób mogą to robić tak by nie obciążać klientów kosztami, a potem nie musieć od tego zapłacić podatków.

O odpowiedź na takie pytanie Interia poprosiła Ministerstwo Finansów.

Nie otrzymaliśmy szczegółowych wyjaśnień, lecz link do ogólnego komunikatu, który dziś pojawił się na stronie internetowej resortu. Zamieszczono w nim informacje na temat pomocy Ukrainie z preferencjami podatkowymi.

W kwestii interesującej Interię i przedsiębiorców napisano, iż  "trwają prace nad rozwiązaniami umożliwiającym zaliczenie do kosztów podatkowych - zarówno w PIT i CIT - wydatków na wytworzenie lub ceny nabycia rzeczy i praw będących przedmiotem darowizny w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy".

Kosztem uzyskania przychodów będą również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń, a więc np. darmowej pomocy medycznej na rzecz organizacji pozarządowych. Skorzystają na tym przedsiębiorcy (lekarze, weterynarze), którzy w ramach swojej działalności chcą pomagać i oferować swoje usługi za darmo obywatelom Ukrainy."

Z opinii Dariusza Gałązki, szefa zespołu doradztwa podatkowego w Grant Thornton wynika, że obecne przepisy są dla przedsiębiorców i ich działalności mało korzystne.

 

- Mimo, że okoliczności z jakimi mamy do czynienia są wyjątkowe, to w zakresie nieodpłatnego świadczenia usług - w świetle obecnie obowiązujących przepisów - nie znajdziemy korzystnych rozwiązań dla przedsiębiorców. Na dziś, aby uniknąć problemów z organami podatkowymi, w zakresie podatków dochodowych (kosztów, ponoszonych przez przedsiębiorców w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług), musimy wykazać, że działania takie miały związek z uzyskaniem przychodów lub też zabezpieczeniem lub utrzymaniem źródła przychodów. - tłumaczy Dariusz Gałązka. Dodaje, że

rozwiązaniem mogłoby być odwołanie do działań związanych z CSR, ale także w tym przypadku natrafiamy na wiele problemów. - Konieczne jest wówczas m.in. udokumentowanie ponoszonych wydatków oraz wskazanie, jakie cele przedsiębiorstwo realizuje w ramach CSR i jaki mają one związek ze strategią firmy (czyli np. jak wpływają na przychody). Stąd wydaje się, że rozwiązaniem w pełni bezpiecznym byłoby wyłączenie tych wydatków z kosztów uzyskania przychodów - dodaje ekspert.

Z opinii eksperta wynika, że jeszcze bardziej restrykcyjnie wygląda to w zakresie podatku VAT. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że podatnik nie ma prawa odliczyć VAT od wydatków niezwiązanych z działalnością opodatkowaną VAT (nawet w ramach CSR). Do tego należy dołożyć konieczność naliczenia podatku VAT od nieodpłatnych świadczeń, jeżeli organ uzna że świadczenia nie są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, a zaspokajają potrzeby indywidualne świadczeniobiorcy. 

W komunikacie resortu nie ma informacji czy zmiany dotyczyć będą także podatku VAT. Jest zapowiedź sygnowana przez wiceministra finansów Artura Sobonia, że przepisy korzystne dla podatników działać będą wstecz, od 24 lutego.

Aleksandra Fandrejewska