Kiedy nie trzeba zgłaszać spadku do urzędu skarbowego?

Nabycie spadku wiąże się z zapłatą daniny. Jeśli nabyłeś własność rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego lub dalszego zapisu, windykacyjnego lub polecenia testamentowego, to majątek ten podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jego wysokość determinuje przynależność do określonej ustawą grupy. Zanim jednak wyjaśnimy, jak konkretnie wygląda to w praktyce, warto wiedzieć, że nie trzeba zgłaszać spadku do urzędu skarbowego w sytuacji, gdy jego wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku wynoszącej:

• 36 120 zł dla osób należących do I grupy podatkowej;
• 27 090 zł dla osób należących do II grupy podatkowej;
• 5733 zł dla osób należących do III grupy podatkowej.

Po przekroczeniu powyższych kwot pojawi się obowiązek podatkowy dla II i III grupy. Co jeszcze ważne, wartości te nie dotyczą jednego nabytego majątku, ale wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych uprzednio od spadkodawcy sumuje się. Przy czym liczy się okres pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie spadku lub zapisu. Na przykład w sytuacji, kiedy syn odziedziczył po ojcu w 2020 roku motor o wartości 5 tys. zł, a po trzech latach, gdy ojciec zmarł, także środki pieniężne w wysokości 10 tys. zł, to obowiązek podatkowy nie powstaje. Skumulowana wartość majątku nabytego od ojca nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku.

Zwolniona z podatku od spadku jest najbliższa rodzina. Tu warto zaznaczyć, że to zwolnienie nie dotyczy spadków, gdy zgon spadkodawcy nastąpił przed 1 stycznia 2007 r. Zgodnie z art. 14. ust 3. Ustawy o podatku od spadków i darowizn, w I grupie podatkowej znaleźli się obecny małżonek, zstępni (syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć oraz synowa. Kiedy nie trzeba zgłaszać spadku do urzędu skarbowego? Jeżeli w ciągu pięciu lat suma darowizn od jednej osoby nie przekroczyła kwoty limitu z pierwszego akapitu, nie trzeba składać zeznania.

Darowizny od osób z I pierwszej grupy podatkowej są w całości zwolnione z podatku. Niemniej jednak przekroczenie limitu 36 120 zł rodzi obowiązek złożenia zeznania. Ten ma charakter informacyjny, ale nie można o nim zapomnieć, bo brak zgłoszenia może mieć nieprzyjemne konsekwencje. W przypadku przekroczenia wspomnianej kwoty darowiznę od I grupy podatkowej należy zgłosić, wypełniając druk SD-Z2. Ten musi trafić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Warto jeszcze pamiętać, że każdy z nabywców składa oddzielne zgłoszenie SD-Z2.

Do kiedy należy zgłosić otrzymanie spadku? Tu ustawodawca przewidział całkiem długi czas na złożenie formularza, bo na to jest 6 miesięcy. Ten okres liczy się od uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. Warto pilnować terminu, ponieważ brak zgłoszenia to zapłata podatku na zasadach określonych dla I grupy podatkowej.

Kto należy do II i III grupy podatkowej? Podatek od spadku w drugiej grupie to dalsza rodzina. Zaliczają się do nie zstępni rodzeństwa (siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków (szwagier), małżonkowie rodzeństwa małżonków czy małżonkowie innych zstępnych. 

III grupa podatkowa to wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym. Tu również, po otrzymaniu spadku o wartości nieprzekraczającej odpowiednio 27 090 zł i 5733 zł, nie trzeba zgłaszać spadku do urzędu skarbowego.

Kiedy powstaje obowiązek zgłoszenia nabycia spadku? Identycznie jak w przypadku I grupy podatkowej, przekroczenie wartości spadku wspomnianych kwot oznacza konieczność pojawienia się w urzędzie skarbowym. Tu jednak nie chodzi li tylko o informacyjny charakter formularza, a o opłatę daniny. Jeśli darczyńcą była osoba z grupy drugiej lub trzeciej, należy złożyć do urzędu skarbowego formularz SD-3. Podatek obliczy za nas urząd skarbowy, uwzględniając kwotę wolną od podatku i skalę podatkową. Podatek od spadku należy zapłacić w czasie 14 dni od otrzymania decyzji urzędu.

Przeczytaj również:

Jak uzyskać spadek po śmierci rodziców? Kluczowe jest kilka terminów

Dziedziczysz spadek? Zapłać 100 złotych i lepiej złóż bez zwłoki ten wniosek