Podatkiem w oszczędności

Wśród pomysłów na zmniejszenie wielomiliardowej luki budżetowej jest też projekt opodatkowania dochodów ludności pochodzących z oszczędności gromadzonych w bankach. Resort finansów wprawdzie nie potwierdza tych informacji, ale propozycja ta pojawia się także w wypowiedziach polityków, którzy za kilka tygodni przejmą rządy w kraju.

Opinia publiczna w większości ocenia takie rozwiązanie negatywnie. Bez zachwytu przyjęli ten zamiar również sami bankowcy. Większość z nich uważa bowiem, że obecne oprocentowanie lokat bankowych, przy nadal dość wysokiej inflacji, nie zapewnia w pełni utrzymania ich realnej wartości. Dochody ludności zdeponowane w bankach są już opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dodatkowo same depozyty ludności są także opodatkowane, bowiem banki muszą tworzyć od nich nie oprocentowane rezerwy obowiązkowe. Zysk Narodowego Banku Polskiego odprowadzany jest do budżetu państwa. Wysokość tego podatku wynosi kilka procent wartości depozytów. Opodatkowanie oszczędności mogłoby spowodować zmniejszenie sumy depozytów i odpływ części pieniędzy za granicę - twierdzą przedstawiciele banków.

Prof. Ryszard Wierzba z Gdańskiej Akademii Bankowości uważa, że zwolnienie z podatku od oszczędności stanowi zachętę do realizacji ważnych, z punktu widzenia polityki gospodarczej państwa, przedsięwzięć np. rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Zdaniem wielu ekonomistów, ucieczka oszczędności krajowych za granicę wpływa negatywnie na możliwości zapewnienia w kraju zrównoważonego wzrostu gospodarczego w średnim i długim okresie. Wskazują na przykład Niemiec, które 1 stycznia 1989 r. wprowadziły podatek od oszczędności. Spowodowało to w ciągu kilku miesięcy odpływ za granicę ponad 100 mld marek i wzrost stóp procentowych. Już w maju 1989 r. rząd niemiecki postanowił zlikwidować ten podatek. Podatek przywrócono w 1993 r., ale jego zasięgiem objęto osoby o najwyższych dochodach (w przeliczeniu na zł opodatkowane są lokaty powyżej 800 tys. zł).

Według prof. Ryszarda Wierzby w najbliższych latach nie powinno się wprowadzać podatku od lokat, którego skutkiem byłoby zmniejszenie skłonności ludności do oszczędzania. Obecny poziom oszczędności jest bardzo niski w stosunku do potrzeb finansowania inwestycji. Natomiast głównym źródłem finansowania aktywów sektora bankowego są depozyty indywidualnych klientów, które stanowią ponad 70 proc. wszystkich depozytów. Wprowadzeniu podatku nie sprzyja też znacznie wyższy niż w krajach Unii poziom inflacji. Pełnienie przez banki roli agenta podatkowego jest bardzo kosztowne, dowodzą tego doświadczenia krajów członkowskich Unii - uważa prof. Wierzba.