Rozłożenie zaległości podatkowych na raty lub umorzenie? Są dane za 2023 r. Fiskus mniej przychylny podatnikom
Brak zapłaty podatku w terminie skutkuje powstaniem zaległości podatkowych, od których naliczane są dodatkowo odsetki za zwłokę. Czy w takiej sytuacji podatnik może liczyć na jakąś pomoc? Osoby, które mają problem z zapłatą zaległego podatku, mogą wnioskować o rozłożenie należności na raty, a nawet jej umorzenie. Choć decyzje w sprawie zastosowania ulg mają charakter uznaniowy, dane Ministerstwa Finansów za ubiegły rok pokazują, że fiskus najczęściej przychyla się do wniosków o rozłożenie należności na raty - 403,7 tys. decyzji w 2023 r., wobec 957 decyzji o umorzeniu podatków.
Po stwierdzeniu niemożliwości uregulowania opłaty organ podatkowy może m.in. rozłożyć należność na raty, odroczyć jej płatności lub nawet ją umorzyć. Z danych Ministerstwa Finansów, które przytacza serwis Prawo.pl wynika, że z roku na rok fiskus wydaje coraz mniej takich decyzji.
Zgodnie z art. 67a ordynacji podatkowej, w uzasadnionych sytuacjach, na wniosek podatnika, którym może być zarówno osoba fizyczna jak i przedsiębiorca, organ podatkowy może:
- odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
- odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
- umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Jak zauważa serwis, "najtrudniej uzyskać od fiskusa umorzenie podatku". Z danych resortu finansów wynika, że w 2023 r. wydano 957 decyzji o umorzeniu podatku. Rok wcześniej było ich 1501, a w 2021 r. niewiele więcej - 1553.
Tendencja spadkowa zauważalna jest również w przypadku decyzji o odroczeniu zapłaty podatku. W ubiegłym roku było ich 6,5 tys., rok wcześniej - 7,9 tys., a w 2021 r. - 6,3 tys.
Choć fiskus najczęściej przychyla się do wniosków o rozłożenie zaległości podatkowych na raty, to takich decyzji urząd skarbowy z roku na rok wydaje coraz mniej. W 2023 r. było ich 403,7 tys., w 2022 r. - 414,6 tys., a rok wcześniej - 451 tys.
Należy mieć na uwadze, że decyzja urzędu skarbowego w kwestii zastosowania którejkolwiek z powyżej wymienionych ulg ma charakter uznaniowy, czyli to od organu zależy, czy wniosek podatnika zostanie pozytywnie rozpatrzony.
- Nie istnieje katalog sytuacji lub zdarzeń, które warunkowałyby bezwzględne udzielenie ulgi - wyjaśnia resort, którego słowa przytacza serwis Prawo.pl. Ministerstwo dodaje, że decyzja jest podejmowana "po uwzględnieniu całokształtu materiału dowodowego i po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych".
Przykładowo, jak podkreśla ministerstwo, ulgi mogą być przyznane, gdy np. u podatnika wystąpiła ciężka i przewlekła choroba, jego przedsiębiorstwo znalazło się w niekorzystnej sytuacji finansowej, która zagraża jego funkcjonowaniu lub jego dochody pozwalają na pokrycie jedynie niektórych kosztów utrzymania.
Zdaniem ekspertów ulgi stosowane są niejednolicie. - Umorzenie podatku jest niemal niemożliwe, stosowane jedynie sytuacjach nadzwyczajnych, najczęściej wobec osób fizycznych z bardzo niskimi dochodami lub w przypadkach ciężkich, przewlekłych chorób. Bardzo trudno jest też uzyskać decyzję o odroczeniu terminu płatności podatku - powiedział cytowany przez serwis Jakub Warnieło, doradca podatkowy, szef zespołu postępowań podatkowych i sądowych MDDP.
Doradca podatkowy zauważył jednak, że podatnicy mogą łatwiej uzyskać decyzję o rozłożeniu płatności na raty, szczególnie ci, dla których zapłata podatku "mogłaby być zagrożeniem dla płynności finansowej". Dodał, że urząd skarbowy rozkłada płatność na raty zazwyczaj na okres nie dłuższy niż rok.
- Kluczowe jest jednak uzasadnienie wniosku, w tym przedstawienie przesłanki ważnego interesu podatnika oraz interesu publicznego - wyjaśnił dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, cytowany przez Prawo.pl. Podatnik musi uzasadnić, dlaczego "nie może zapłacić kwoty podatku", popierając to odpowiednimi dokumentami finansowymi.
