Konstytucja mówi nie tylko o prawach obywateli, ale i ich obowiązkach; jeden z nich to obowiązek "ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków" - przypominano podczas konferencji prasowej nt. konstytucyjnych obowiązków obywateli w orzecznictwie TK.
Jest to obowiązek bezwarunkowy - podkreśliła sędzia Maria Gintowt-Jankowicz. To oznacza - wyjaśniła - że osoba, która byłaby niezadowolona z obowiązku płacenia podatku, musiałaby go najpierw zapłacić i dopiero potem ewentualnie zwrócić się do TK ze skargą. Przy czym - jak zastrzegła - nieskuteczne byłoby powoływanie się na ochronę prawa własności, choć jest ona zagwarantowana w konstytucji.
Wyjątkiem byłaby sytuacja, gdyby wprowadzony podatek prowadził do konfiskaty majątku, czyli pozbawienia mienia - podkreśliła.
Gintowt-Jankowicz przypomniała też o innych obowiązkach wynikających z konstytucji. Jeden z nich - obowiązek wierności Rzeczypospolitej Polskiej oraz troski o dobro wspólne - oznacza zakaz szpiegostwa, zmniejszania obronności i działania przeciw bezpieczeństwu obywateli oraz porządkowi publicznemu. Sędzia dodała, że Kodeks karny traktuje takie czyny jako przestępstwa.
Natomiast słabszy, po zniesieniu w 2010 r. obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej, stał się obowiązek obrony ojczyzny - powiedziała.
Pozostałe dwa obowiązki wymienione w polskiej konstytucji to: przestrzeganie prawa Rzeczypospolitej Polski i dbałość o stan środowiska.
W sumie konstytucja wymienia pięć obowiązków obywatelskich, co zdaniem Gintowt-Jankowicz jest i tak stosunkowo dużo. Dla porównania w konstytucjach Francji i Litwy jest zapisany tylko obowiązek związany z ochroną środowiska - wyjaśniła.
Dodała, że oprócz tego polska konstytucja wymienia inne powinności: obowiązek nauki do 18. roku życia, obowiązki rodziców wobec dzieci oraz obywateli względem siebie samych. Ten ostatni wynika z art. 32 konstytucji: "Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje".
W polskiej konstytucji nie ma obowiązku nieposłuszeństwa czy oporu obywateli wobec obcej tyranii. Jak wyjaśnił prezes TK Andrzej Rzepliński, taki obowiązek jest w trzech konstytucjach: amerykańskiej, niemieckiej i japońskiej (napisanej przez Amerykanów, w czasie gdy Japonia znajdowała się pod okupacją sił amerykańskich).
Sprawdź: PROGRAM PIT 2012
- Polak ma w genach wpisane to, żeby nie słuchać tyrańskiej władzy, więc nie było potrzeby wpisywania tego do konstytucji - powiedział Rzepliński.
CZYTAJ TAKŻE: Nawet 32 tysiące złotych grzywny za brak dokumentu!
