Szkolenia z zakresu opieki paliatywnej bez podatku

Zgodnie z proponowanymi przez resort finansów zmianami pracownicy służby zdrowia i wolontariusze mają zostać zwolnieni z podatku w związku z uczestnictwem w nieodpłatnych szkoleniach z zakresu opieki paliatywnej lub hospicyjnej, organizowanych przez organizacje pożytku publicznego lub organy samorządu zawodowego lekarzy i pielęgniarek. Celem tej regulacji jest ułatwienie procesu szkolenia osób zaangażowanych w niesienie pomocy chorym w ostatniej fazie choroby.

Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu w sprawie zwolnienia z PIT nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych od fundacji organizujących szkolenia dotyczących opieki paliatywnej i hospicyjnej zwrócił się do resortu Rzecznik Praw Obywatelskich. W swoim wystąpieniu RPO podał przykład szkoleń organizowanych przez Fundację Warszawskie Hospicjum dla Dzieci. Rzecznik powołał się również na Rekomendację Rady Europy, w której zalecono podjęcie działań koniecznych dla opracowania ram dla spójnych i wszechstronnych narodowych regulacji prawnych w zakresie opieki paliatywnej. Jak podkreśla Resort Finansów celem działań medycyny paliatywnej nie jest wyleczenie, ale złagodzenie objawów choroby, eliminowanie bólu, wsparcie psychiczne i duchowe chorego i jego najbliższych.

Oceniając wpływ regulacji na sektor finansów publicznych Ministerstwo Finansów odwołało się do danych otrzymanych od Ministerstwa Finansów. Wynika z nich, że wartość nieodpłatnych świadczeń osiągniętych przez lekarzy i pielęgniarki uczestniczących w bezpłatnych szkoleniach z opieki paliatywnej i hospicyjnej wyniosła w 2008 r. 245 tys. zł. Oznacza to, że w konsekwencji podatek od tych świadczeń może wynieść od 44,1 tys. zł (przy stawce 18 proc.) do 78,528 zł (przy stawce 32 proc.). W ocenie Ministerstwa Finansów: "Przyjmując powyższe dane oraz uwzględniając ewentualny wzrost cen szkoleń, można założyć, iż maksymalny koszt zaniechania poboru podatku wyniesie w skali roku podatkowego ok. 100 tys. zł". Jak przewiduje Resort szacowany skutek dla dochodów budżetu państwa wyniósłby 51.030 zł, a dla dochodów jednostek samorządów terytorialnego 48.970 zł (przy uwzględnieniu wskaźnika udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 r. w wysokości 48,97%).

Resort odwołując się do treści art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, 307, z późn. zm.) podkreślił, że wolna od podatku jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego. Oznacza to, że zwolnieniem od podatku objęta jest wartość świadczeń otrzymanych wyłącznie od pracodawcy. Jak również zauważa Ministerstwo Finansów, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 113 powołanej ustawy, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń otrzymanych przez wolontariuszy na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego. Ze zwolnienia w tym zakresie korzystają, zatem świadczenia w postaci szkoleń udzielanych wolontariuszom przez organizacje pożytku publicznego (w tym też szkoleń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej). Jednak w ocenie Ministerstwa Finansów nie można jednakże wykluczyć sytuacji, w których w bezpłatnych szkoleniach organizowanych przez organizacje samorządu zawodowego lekarzy i pielęgniarek udział biorą nie tylko przedstawiciele tych grup zawodowych ale również wolontariusze. Według Ministerstwa powołane zwolnienie nie obejmuje tego stanu faktycznego.

Zgodnie z proponowaną zmianą lekarze, pielęgniarki i wolontariusze mają zostać zwolnieni z podatku w związku z uczestnictwem w nieodpłatnych szkoleniach z zakresu opieki paliatywnej lub hospicyjnej, organizowanych przez organizacje pożytku publicznego lub organy samorządu zawodowego lekarzy i pielęgniarek.

Minister finansów odwołują się do przepisów Ordynacji może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników, zaniechać przez pewien czas poboru całości lub części podatków od określonej grupy podatników. Objęcie zwolnieniem podatkowym opisanych świadczeń spełnia przesłanki uzasadniające wydanie przez Ministra Finansów rozporządzenia. Jednocześnie proponuje się, aby rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia i miało zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. Projekt został przekazany do konsultacji międzyresortowych.

Środowiska zajmujące się opieką paliatywną wreszcie doczekały się postulowanych od dawna zmian. Dopiero jednak interwencja RPO spowodowała zmianę nastawienia ustawodawcy w przedmiotowej kwestii.

Jarosław Włoch

Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie