Ulga w spadkach stała się pułapką

Niestety po roku obowiązywania tych przepisów rozczarowani mogą być podatnicy, natomiast resort finansów ma powody do zadowolenia. Wpływy z tego podatku z 2007 roku są wyższe od tych, które zanotowano w 2006 roku. Konkretne liczby podała w Sejmie wiceminister finansów Elżbieta Chojna-Duch. Z informacji tych wynika, że wpływy z podatku od spadków w roku 2005 wynosiły 226 mln zł. W roku 2006 - 272 mln zł. Za 2007 rok mają być jeszcze wyższe.

- Uwzględniające zmianę przepisów o podatku od spadków, która obowiązuje od 1 stycznia 2007 r. za trzy kwartały 2007 r. wpływy z tego podatku wyniosły ok. 229 mln zł, a za cztery kwartały prawdopodobnie zostanie przekroczony zarówno plan, który wynosił 178 mln zł, jak i wysokość wpływów za 2006 rok - tłumaczyła w Sejmie Elżbieta Chojna-Duch.

To zaskakujące dane, biorąc pod uwagę fakt, że krąg osób zwolnionych z podatku jest szeroki. Obejmuje bowiem: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Powodów tego fenomenu może być kilka. Jednym z nich jest zastawienie przez fiskusa pułapki na podatników w postaci przepisów przejściowych do regulacji, które zwolnienie z podatku wprowadziły. Większość osób, które wcześniej zwlekały z uregulowaniem spraw spadkowych pod wpływem informacji, że 1 stycznia 2007 r. znika podatek dla najbliższych zaczęła występować do sądów o stwierdzenie nabycia spadku i chciała skorzystać ze zwolnienia. I tu wpadała w pułapkę. Zdaniem fiskusa spadki otwarte przed 1 stycznia 2007 r. nie mają szans na zwolnienie (otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy). Istnieje co prawda szansa, że zwolnienie zostanie rozciągnięte na spadki, które otwarto po 12 maja 2006 r. O tym jednak przesądzi dopiero wyrok NSA do którego trafił już spór o to, od kiedy zwolnienie obowiązuje.

Innym czynnikiem, który również mógł przełożyć się na wzrost wpływów z podatku od spadków to większa liczba zgonów. Z danych GUS wynika, że w 2006 roku zmarło 369,7 tys. osób, a w 2007 roku - 377,2 tys. Nie jest to jednak różnica na tyle duża by usprawiedliwiała wzrost wpływów z tytułu podatku od spadków. Pytana o ten fenomen wiceminister finansów Elżbiety Chojna-Duch, tłumaczyła GP, że wzrostu wpływów z tytułu podatku od spadków przyczynił się także wzrost wartości nieruchomości, od których ten podatek płacony jest najczęściej oraz skutki inflacyjne.

Różne interpretacje ...

Łukasz Bączyk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers zwraca uwagę, że osoby, które otrzymały spadek od małżonka, zstępnego, wstępnego, pasierba, brata, siostry, ojczyma lub macochy przed 12 maja 2006 r. nie mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn (takiej możliwości nie wprowadzają bowiem przepisy ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Dlaczego obecne spory dotyczą sytuacji, w których śmierć spadkodawcy i otwarcie (nabycie) spadku nastąpiły w okresie od 12 maja do 31 grudnia 2006 r. ? Który sąd konsekwentnie nie zgadza się z interpretacją korzystną dla podatników? Do jakich sytuacji w świetle przepisów przejściowych mają zastosowanie nowe przepisy? Jak jest interpretowane pojęcie "nabycie" użyte w przepisach przejściowych nowelizacji?

Więcej: Gazeta Prawna 10.03.2008 (49) - str.12-13

Ewa Matyszewska