Wybieramy formę opodatkowania (cz. IV)

Ryczałt - co dalej z dokonanym wyborem?

Tak jak w przypadku każdej innej formy opodatkowania, wybór ryczałtu niesie za sobą określone konsekwencje. Wbrew pozorom opodatkowanie ryczałtem nie oznacza jednakowego podatku bez względu na rodzaj działalności. To właśnie zakres działalności warunkuje stawkę podatku dla osiągniętych przychodów.

Ustalenie stawki podatku

Aby ustalić wysokość stawki ryczałtu, przede wszystkim musimy dokładnie określić zakres prowadzonej przez nas działalności. Może się bowiem okazać, że uzyskane z niej przychody będą opodatkowane kilkoma stawkami.

Działalność gospodarcza wykonywana przez ryczałtowca może podlegać opodatkowaniu według jednej z pięciu stawek ryczałtu:

20% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,

17% przychodów z tytułu świadczenia usług wymienionych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym? (Dz. U. z 1998 r. nr 144, poz. 930 ze zm.), czyli m.in. reprodukcji komputerowych nośników informacji, pośrednic­twa w sprzedaży pojazdów mechanicznych, usług parkingowych,

8,5% przychodów wymienionych w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy, m.in. z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, a także prowizji uzyskanej przez komisanta oraz kolportera prasy,

5,5% przychodów z działalności wymienionej w punkcie 4 powołanego wyżej artykułu, tj. działalności wytwórczej, robót budowlanych i przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton, jak również prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,

3% przychodów wymienionych w art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy, czyli m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%.

Sporządzanie i przechowywanie dokumentacji

Ryczałtowiec ma obowiązek prowadzić:

wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

ewidencję wyposażenia,

ewidencję przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy oraz

karty przychodów pracowników - w przypadku zatrudniania pracowników. Oprócz prowadzenia wymienionych urządzeń księgowych, na dzień zaprowadzenia ewidencji przychodów, na koniec każdego roku podatkowego, w razie zmiany wspólnika lub zmiany umowy spółki oraz na dzień likwidacji działalności ryczałtowiec zobowiązany jest do sporządzenia spisu z natury. Obejmuje się nim towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, wyroby gotowe oraz braki i odpadki. W przypadku likwidacji działalności spisem z natury należy objąć również wyposażenie.

Ponadto ryczałtowiec ma obowiązek posiadania i przechowywania:

dowodów, które są podstawą wpisów do ewidencji przychodów, jak również

dowodów zakupu towarów. Powinny one być przechowywane w miejscu wykonywania działalności lub, jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w miejscu wskazanym przez podatnika lub podatników - jako ich siedziba, albo w biurze rachunkowym, któremu powierzone zostało prowadzenie ewidencji.

Na powiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zleceniu prowadzenia ewidencji biuru rachunkowemu, ryczałtowiec ma 7 dni od zawarcia umowy z biurem. W zawiadomieniu powinien wskazać nazwę i adres biura oraz miejsce (adres) przechowywania ewidencji i dowodów związanych z prowadzeniem działalności.

Zapłata podatku

Podatnicy zryczałtowanego podatku dochodowego mają obowiązek obliczania i wpłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20. następnego miesiąca, a za grudzień w terminie złożenia zeznania.

Ci, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty stanowiącej 25.000 euro (za 2008 r. - 84.437,50 zł) mogą obliczać ryczałt i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20. następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania.

Przychód do opodatkowania podatnik pomniejsza o składki na ubezpieczenia społeczne własne oraz osoby z nim współpracującej, a obliczony zryczałtowany podatek dochodowy o składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W ciągu roku podatkowego wpłatom podatku nie towarzyszy składanie deklaracji na podatek dochodowy. Po jego zakończeniu ryczałtowiec ma obowiązek złożenia, w urzędzie skarbowym właściwym według jego miejsca zamieszkania, zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zeznanie to składane jest na druku PIT-28 w terminie do 31 stycznia następnego roku.

Ryczałt przez cały rok!

W 2009 r. zmieniły się zasady utraty prawa do ryczałtu z powodu przekroczenia limitu przychodów. Dotychczas ryczałtowcy tracili prawo do opodatkowania w tej formie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskali przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej:

wyłącznie samodzielnie, w wysokości przekraczającej kwotę 150.000 euro, lub wyłącznie w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności przekroczyła kwotę 150.000 euro. Wprowadzona od 1 stycznia 2009 r. zmiana powoduje, że ryczałtowcy, których przychody z działalności gospodarczej w 2009 r. przekroczą kwotę 150.000 euro, utracą prawo do korzystania z ryczałtu dopiero od 2010 roku.

autor: Agata Cieśla Gazeta Podatkowa Nr 523 z dnia 2009-01-12